Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Maliye Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TAHİR ERDEM
Danışman: AHMET BUMİN DOĞRUSÖZ
Özet:Ö Z E T Vergi ilişkisinin somutlaştığı en önemli aşama verginin tarhıdır. Nitekim, verginin tarhı soyut olarak vergi yasaları ile ortaya konulan vergilendirme iradesinin tüm unsurları ile varlık kazanarak somutlaşmasını ifade etmektedir. Vergi yasaları ile soyut olarak ifade edilen vergisel unsurların (konu, mükellef/sorumlu, matrah, tarife), gerçek alemde varlık kazanması ile birlikte, özünde idari bir işlem olan ve idari işlemin unsurlarını (yetki, şekil, sebep, konu ve maksat) taşıyan tarh işlemi, vergi yükünün birey üzerinde somutlaşmasını sağlamaktadır. Bu noktada, tarh işlemi, vergiyi doğuran olayla birlikte hukuken vergi borçlusu durumuna giren yükümlünün ve ödemesi gereken vergi tutarının maddi olarak tespiti yönünden bir belirleme sağlamaktadır. Vergilendirme ilişkisi, İdare Organının bir cüzü olarak Gelir İdaresi tarafından tesis edilirken, bu süreçte, birey, vergi mükellefi ya da borçlusu konumuna idari bir işlem olan tarh işlemi ile sokulacaktır. Vergi Hukukunun en önemli konularından bir olan tarh işlemi, vergilendirme iradesinde barınan vergisel unsurların, idari bir işlem üzerinden hayata geçmesine ve varlık kazanmasına imkan tanımaktadır. Bu yönü ile, Kamu Hukuku içinde yer alan ve kendisine komşu disiplinlerle sıkı münasebeti olan Vergi Hukukunun en önemli konularından biri olan tarh işleminin İdare Hukuku ve idari işlem kuramı açısından ele alınması, vergi ilişkisinin analizi bakımdan önemli ip uçları verecektir. Çalışmamızı oluşturan, “idari işlem kuramı açısından tarh işlemi” konusu, her şeyden önce vergilendirme ilişkisi ve bu ilişkinin hukuksal temelleri ile ilgilidir. Dolayısıyla, üç bölümden oluşan çalışmamızın ilk bölümünde, vergilendirme ilişkisinin hukuksal temelleri üzerinde durulurken, Vergi Hukukunun diğer hukuk dalları ile ilişkisine ve İdare Hukuku ile olan münasebetine bakılmıştır. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise, idari işlem kuramı ele alınmıştır. Bu çerçevede, idari işlem kavramı, idari işlemin özellikleri, idari işlemin hukuki unsurları ve son olarak da idari işlem kategorileri açıklanmıştır. Çalışmamızın son bölümünde ise, tarh işlemi üzerinde durulmuştur. İki başlık altında, öncelikle tarh işleminin hukuki analizi çerçevesinde, tarh işleminin tanımı, vergisel unsurları, hukuki unsurları, özellikleri ve idari işlem kuramındaki yeri ele alınmış, ikinci başlık olarak tarhiyat türleri ve tarhiyat türlerinin işlemin hukuki değerine ve sonuçlarına etkisi ile üçüncü bölüm bitirilmiştir. A B S T R A C T One of the most important stages of taxation is the assessment of tax. Assessment of tax is a process that realizes the request of taxation which abstractly shown in the tax laws. In line with the occurring conditions which are mentioned in the tax laws such as (subject, taxpayer, taxable value, rate) and realization of administrative procedure including the elements like (authorization, procedure, reason, subject, purpose), tax authority establishes the taxation relation. Taxation relation established by the tax authority (which is a part of administrative structure) with the citizen, puts the person into a new position that is defined as taxpayer. One of the most important subjects of tax law is the assessment of tax. Assessment of tax is a stage of taxation that is including the elements of taxation. By this way, the taxation desire revealed in the tax laws acquires concrete status in an administrative procedure. On the other hand, the relationship between tax law and the other subcategories of public law, especially draw attention in the couple of tax law-administrative law. Consequently, examining the assessment of tax parallel to the administrative procedure will be useful to explain this subject. The topic of the thesis is, “In the Perspective of Administrative Procedure the Assessment of Tax”. First of all, this issue is related with taxation relation and its basics. Therefore, in the first part of the thesis, the legal basics of taxation examined, looking over the relation of tax law with the other subcategories of public law and especially administrative law. In the second part of the thesis, administrative procedure is examined. In this part, the following topics are studied; administrative procedure concept, the characteristics of administrative procedure, the elements of administrative procedure and the categories of administrative procedure. In the last part of the thesis, assessment of tax is examined under two titles. Firstly, the meaning of assessment is searched, then the elements of assessment are classified, also, the properties of assessment are accentuated. Secondly, the legal analysis of assessment of tax by the categories of assessment and the effect of assessment kind to the legal results of the process are evaluated.