Hiperlipidemik ve diyabetik hayvan modellerinde “corylus avellana” nın ve doymamış yağ asidi içeriğinin trombojenik aktivite ve lipid profili üzerine etkisinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Emel Kaşıkçı

Danışman: AYŞEN YARAT

Özet:

Bu çalışmada düzenli olarak “Corylus avellana”(fındık) veya oleik asit tüketiminin sağlıklı, hiperlipidemik, diyabetik, hiperlipidemik+diyabetik durumlarda kan lipidleri, aterojenik indeksler, antioksidan-oksidan parametreler, hematolojik parametreler ve çeşitli dokuların tromboplastik aktiviteleri üzerine etkileri incelendi. Lipid parametreleri, hematolojik parametreler, serum glukoz düzeyleri ticari kit ile, kan glutatyon (GSH) düzeyi Ellman metodu, lipid peroksidasyon düzeyi (LPO) Ledwozyw tiyobarbiturik asit metodu, total lipid düzeyi fosfovanilin metodu, dokuların tromboplastik aktivite düzeyleri ise Quick metodu kullanılarak tayin edildi. Tromboplastik aktivitesi en fazla olan doku akciğerdi. Bunu azalan oranlarda aort, kalp, pankreas, beyin, böbrek, dalak ve karaciğer takip etti. Kontrol grubunda; 3 ay süre ile fındık tüketimi lipid düzeylerini yükseltmedi hatta azalttı. Oleik asit total lipid değerlerini ve LPO’yu arttırdı. Bununla birlikte fındık ve oleik asit ile beslenme GSH düzeylerini anlamlı derecede arttırdı, aterojenik indeksi ve aort tromboplastik aktivitesini anlamlı derecede azalttı. Hiperlipidemik, diyabetik ve diyabetik+hiperlipidemik grupta 3 ay sonunda serum lipid düzeyleri, karaciğer, böbrek ve dalak tromboplastik aktivitesi anlamlı derecede arttı. Bununla birlikte diyabetik ve diyabetik+hiperlipidemik durumda belirgin bir hiperglisemi geliştiği gözlendi. Bozulan antioksidan-oksidan denge fındık veya oleik asit verilmesi ile düzeldi. Artan aterojenik indeksler anlamlı derecede azaldı ve HDL-kolesterol anlamlı derecede arttı. Diğer kan lipidleri de anlamlı olmamakla beraber azaldı. Sonuç olarak; bu dozlarda fındık veya oleik asit tüketimi, sağlıklı kişilere, hiperlipidemisi, ve/veya diyabeti olan kişilere özellikle antioksidan sistemi kuvvetlendirdiğinden, lipid düzeylerini, aterojenik indeksleri düşürdüğünden ve dokuların tromboplastik aktivitelerini azalttığından tavsiye edilebilir. SUMMARY In this study the effects of regulary consumption of nuts or oleic acid on blood lipids, atherogenic indexes, antioxidant-oxidant parameters haemotologic parameters, thromboplastic activity of several tissues were examined in healthy, hyperlipidemic, diabetic and hyperlipidemic+diabetic conditions. Serum lipid, glucose and heamotologic parameters were measured by using commercial kits. Glutathione (GSH), lipid peroxidation (LPO), total lipid levels and thromboplastic activity of the tissues were determined by using Ellman, Ledwozyw thiobarbutiric acid, phosphovanilin and Quick methods respectively. Thromboplastic activity of the lung was the highest in control group Aorta, heart, pancreas, brain, kidney, spleen and liver thromboplastic activities followed it in decreasing ratios. Hazelnut consumption for 3 months didn’t increase the lipid levels in control group, even it decreased them non significantly. Oleic acid caused significant increase in total lipid and LPO levels. Feeding with both hazelnut and oleic acid caused significant increase in the levels of GSH, which is a very important antioxidant, and caused significant decrease in the atherogenic index and thromboplastic activity of aorta. In hyperlipidemic, diabetic and diabetic+hyperlipidemic groups serum lipid levels, thromboplastic activity of the liver, kidney and spleen were increased significantly. However hyperglycemia was evident in diabetic and diabetic+hyperlipidemic groups. Impaired antioxidant-oxidant balance was improved by feeding with hazelnut or oleic acid. The atherogenic indexes decreased and the HDL cholesterol increased significantly. Other blood lipids decreased slightly. In conclusion; consumption of hazelnut or oleic acid in doses we used can be adviced to healthy subjects, and patients who has diabetes with or without hyperlipidemia, as they increased GSH, decreased lipid levels, atherogenic indexes and thromboplastic activities of several tissues.