Teknoloji destekli merkezi eğilim ve yayılım ölçüleri etkinliklerinin 9. sınıf öğrencilerinin informel çıkarımsal muhakemelerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ABDULLAH SELMAN SELÇUK

Danışman: HATİCE AKKOÇ

Özet:

Bu araştırmada dokuzuncu sınıf öğrencilerinin merkezi eğilim ve yayılım ölçüleri konusundaki informel istatistiksel çıkarsamalarını belirlemek ve teknolojinin informel çıkarımsal muhakemeye etkisini yorumlayıcı paradigma benimseyerek ortaya koymak amaçlanmıştır. İnformel çıkarımsal muhakemelerin süreç içerisinde ayrıntılı incelenmesi söz konusu olduğundan araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. İnformel çıkarımsal muhakemenin süreçte, informel istatistiksel çıkarsamının ise süreç başında ve sonunda inceleneceği göz önüne alınarak, çalışmanın araştırma soruları aşağıdaki gibi belirlenmiştir: 1. Teknoloji destekli istatistik öğretimi öncesinde 9. sınıf öğrencilerinin merkezi eğilim ve yayılım ölçüleri konusundaki informel istatistiksel çıkarsamaları nasıldır? 2. Dokuzuncu sınıf öğrencilerinin merkezi eğilim ve yayılım ölçüleri konusunda teknoloji destekli öğretim ortamında informel çıkarımsal muhakemeleri nasıldır? 3. Teknoloji destekli istatistik öğretimi sonrasında 9. sınıf öğrencilerinin merkezi eğilim ve yayılım ölçüleri konusundaki informel istatistiksel çıkarsamaları nasıldır? 4. Teknoloji destekli merkezi eğilim ve yayılım ölçüleri etkinliklerinin 9. sınıf öğrencilerinin informel çıkarımsal muhakemelerine etkisi nasıldır? Araştırmada Makar ve Rubin’in (2009) informel çıkarımsal muhakeme teorik çerçevesi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 2014-2015 eğitim öğretim yılında İstanbul’da bir Anadolu Lisesi’nde öğrenim görmekte olan 9. Sınıf öğrencileri arasından teorik örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Çalışma grubunun belirlenebilmesi için İnformel İstatistiksel Çıkarsama Tespit Testi-1 (İİÇTT-1), çalışma grubunun informel çıkarımsal muhakemelerine teknolojinin etkisini belirleyebilmek için VUstat Yazılımı Temelli Teknoloji Destekli Etkinlikler uygulanmıştır. Teknoloji destekli istatistik öğretimi sürecinin çözümlenmesi için etkinliklerin uygulama sürecinde gözlem ve etkinlik sonunda mülakat yapılmıştır. Ayrıca çalışma grubunun süreç sonunda informel istatistiksel çıkarsamalarının belirlenebilmesi için İnformel İstatistiksel Çıkarsama Tespit Testi-2 (İİÇTT-2) uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesi aşamasında; İİÇTT-1 ve İİÇTT-2’nin çözümlenmesi için Makar ve Rubin’in (2009) teorik çerçevesinin bileşenleri ışığında araştırmacı ve bir uzman tarafından hazırlanan İnformel İstatistiksel Çıkarsama Bilgilendirme Formu kullanılmıştır. Gözlemlerin çözümlenmesinde araştırmacı ve bir uzman tarafından geliştirilen Gözlem Protokolü kullanılmıştır. Mülakatların çözümlenmesi içerik analizi yöntemi ile yapılmıştır. Araştırmada verilerin çözümlenmesi sonucunda, teknoloji destekli istatistik öğretimi öncesinde 9. Sınıf öğrencilerinin çoğunluğunun merkezi eğilim ve yayılım ölçüleri konusunda informel istatistiksel çıkarsamalarında verilerden delil bileşenini kullanabildikleri görülmüştür. Teknoloji destekli istatistik öğretimi sonrasında ise çalışma grubunun teorik çerçeve bileşenlerini daha fazla kullandığı ortaya çıkmıştır. Etkinliklerin uygulama sürecinde elde edilen veriler teknoloji destekli istatistik öğretimi sürecinde öğrencilerin informel çıkarımsal muhakemelerinin geliştiğini göstermektedir. Araştırmada kullanılan VUstat yazılımı öğrencilerin formel kavramları informel olarak kullanmalarını sağlamıştır. Ayrıca VUstat yazılımının öğrencilerin informel çıkarımsal muhakemelerinde olasılıksal dil kullanımlarını sağladığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: İnformel İstatistiksel Çıkarsama, İnformel Çıkarımsal Muhakeme, Merkezi Eğilim ve Yayılım Ölçüleri, Teknoloji Destekli İstatistik Öğretimi, VUstat yazılımı. ABSTRACT This study aimed to investigate 9th grade students’ informal inferential reasoning for central tendency and variation and the effects of using technological tools on informal inferential reasoning. Because informal inferential reasoning is examined in a detailed way in this research, case study method was used among the qualitative research methods. Considering informal inferential reasoning is examined in the process and informal statistical inference in the beginning and the end of the process, the research questions of study were formulated as below: · How are the 9th grade students’ informal statistical inference about measures of central tendency and variability before the technology supported statistics teaching? · How are the 9th grade students’ informal inferential reasoning about measures of central tendency and variability in the technology supported statistics teaching environment? · How are the 9th grade students’ informal statistical inference about measures of central tendency and variability after the technology supported statistics teaching? · What are the effects of technology supported measures of central tendency and variability on 9th grade students’ informal inferential reasoning? In this study, Makar ve Rubin’s (2009) informal inferential reasoning theoretical framework is implemented. The participants of the study is determined by the way of theoretical sampling among the 9th grade students who are studying in an Anatolian High School in Istanbul during 2014-2015 academic year. Informal Statistical Inference Test1 (İİÇTT-1) were applied for determining the study group and VUstat software based technology supported activities were used to determine the effect of technology on informal inferential reasoning. To analyze technology supported statistics teaching process, observation has been made during the implementation and interview has been held at the end of the activities. Also at the end of the process, Informal Statistical Inference Test-2 (İİÇTT-2) has been implemented to determine study group’s informal statistical inferences. To analyze İİÇTT-1 and İİÇTT-2, Informal Statistical Inference Informative Form, which has been prepared with an expert in the light of Makar and Rubin (2009) theoretical framework’s components, was used. To analyze observations, Observation Form, which is developed with an expert, was used. Content analysis process was used to analyze the interview transcripts. Analysis of data indicated that majority of 9th grade students can use the data as evidence in their informal statistical inferences about measures of central tendency and variability before technology supported statistics teaching. After the technology supported statistics teaching, it has been revealed that study group has been used theoretical framework components in more effective ways. Data which were obtained in the process of implementation of the activities showed that students’ informal inferential reasoning has developed in the process of technology supported statistics teaching. VUstat software, which has been used in the study, ensured students’ use of formal concepts as informal concepts. Also VUstat software has been identified to provide probabilistic language during informal inferential reasoning. Keywords: Informal Statistical Inference, Informal Inferential Reasoning, Measures of Central Tendency and Variability, Technology Based Statistics Teaching, VUstat software.