Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2000
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mihriban Kurt
Danışman: CEMİL ÖZTÜRK
Özet:MİLLET MEKTEPLERİ Türk Ulusu'nun okur-yazar oranını yükselterek cehaletten kurtulması için açılmış olan Millet Mektepleri yaygın eğitim alanında eşsiz bir yere sahip olmuş, fakat bu güne kadar yapısı, işleyişi ve toplumumuza olan katkıları ile ilgili detaylı bir araştırma yapılmamıştır. Bu durum da bizi bu araştırmaya yöneltmiştir. Bu çerçeve içerisinde araştırmamızda, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin başlangıçta içerisinde bulunduğu durumu tespit etmek amacıyla Osmanlı İmparatorluğu'ndan kalan eğitim mirasına kısaca değinilmiş, gerçekleştirilen Eğitim Devrimi ve onun temel taşlarından olan Millet Mektepleri, Türk Ulusu için tarihte yeni çağ başlangıcı olan Atatürk Devri (1920-1938) ve O'nun ölümünden sonra olmak üzere (1939-1951) iki ayrı zaman diliminde incelenmiştir. Cumhuriyet Dönemi'nde Eğitim Sistemi'nin yapılandırılması iki kısımda incelenerek, Cumhuriyet'in ilk yıllarında eğitimi geliştirme çabaları ile eğitimin birleştirilmesi, laikleştirilmesi ve eğitim sisteminin kavuştuğu yeni yapı araştırılmıştır. Daha sonra Harf Devrimi'nin gerçekleştirilmesi ve Yeni Türk Harfleri'nin, Millet Mektepleri Teşkilatı aracılığıyla yaygın eğitim programı uygulamaya geçirilişini inceledik. Teşkilatın yapısı, kuruluşu ve uygulanan öğretim incelenmiştir. Üçüncü bölümde, Millet Mektepleri'nin ülke geneline yaygınlaşması ve istihdam edilen öğretmenler, devam eden köylü-kentli, kadın-erkek yurttaşların mevcutları ve bunların başarı durumları ile Başöğretmen Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümünden sonra Millet Mektepleri'nin faaliyetleri incelenmiştir. Araştırmanın sonunda Millet Mektepleri faaliyetleri sonucunda okur-yazar oranında kaydedilen artış analitik bir yaklaşım ile incelenmiştir.