Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Bilgi Ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MELİHA ARI
Danışman: Güssün Güneş
Özet:
Birleşmiş Milletlerinin (BM) 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) doğrultusunda IFLA tarafından “Kütüphaneler ve BM 2030 Gündemi’nin Uygulanması” kütüphanecilerin 17 hedef ve 169 amaçtan oluşan gündemi nasıl uygulayacaklarını ve savunuculuk faaliyetlerinde nasıl ilerleme kaydedeceklerine dair bir kılavuz hazırlanmıştır. Her ülke bu gündem hedeflerine ulaşmak için ulusal stratejiler geliştirerek SKH’ye katkı sağlamaktadır. 2030 gündemine ulaşmak için Türkiye SKH ve kütüphane faaliyetleri çerçevesinde üretilen ve yürütülen bilimsel çalışmaların yeterli olmadığı gözlemlenmiştir. Bu tez çalışması SKH kapsamında üretilen ve yürütülen çalışmaların yetersizliğini kütüphanelerde aktif rol oynayan kütüphanecilerin farkındalıklarını değerlendirerek ortaya koymaktadır. Araştırmanın nicel veri toplama yöntemi olarak Atmaca vd. (2019) tarafından geliştirilen “Sürdürülebilir Kalkınma Farkındalık Ölçeği” ve araştırmacının uzman görüşüyle geliştirdiği “Kütüphanecilerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerindeki Savunuculuk Faaliyetlerine Yaklaşım Formu” kullanılmıştır. Çalışma örneklemi oluşturan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 yılı istatistiki verilere göre Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı 1.257 halk kütüphanesinde bulunan 195 kütüphanecinin verileri değerlendirilmiştir. Veriler SPSS 29.0 yazılımı kullanılarak, betimsel istatistiklerde, Mann-Whitney U Testi ve Kruskal Wallis Testi uygulanmıştır. Araştırmanın analizlerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı çalışmakta olan halk kütüphanecilerinin genel ve ekonomik, toplumsal ve çevresel alt boyut farkındalıkları ve savunuculuk faaliyetlerine yaklaşımlarına ilişkin bulgular değerlendirilmiştir. Bulgular sonucunda cinsiyet, yaş grubu ve Bakanlıkta çalışma yılları açısından incelemesinde Bakanlıkta çalışan halk kütüphanecilerinin SKH genel farkındalıklarında ve savunuculuk faaliyetlerine yaklaşımlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmemiştir. Bakanlıkta çalışan halk kütüphanecilerinin sürdürülebilir kalkınma hedeflerindeki genel ve ekonomik, toplumsal ve çevresel alt boyut farkındalıkları ve savunuculuk faaliyetlerine yaklaşımlarının yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bakanlığa bağlı çalışmakta olan halk kütüphanecilerinin sürdürülebilir kalkınmadaki savunuculuk faaliyetlerindeki politikalara, toplantılara, temsilcilere, kullanıcılara yönelik gerçekleşen uygulamaların yeterli olmadığı görülmüştür.