Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nagihan Küçük
Danışman: SUAT CANOĞLU
Özet:VORTEX İPLİKLERİNİN RİNG VE OPEN END-ROTOR İPLİKLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI Hava Jetli iplik üretim sisteminin yeni bir versiyonu olarak değerlendirilen Vortex iplik üretim yöntemi, yeni iplikçilik sistemleri arasında gelecek vaat eden bir sistem olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışmanın birinci aşamasında, Vortex ipliklerinin yapı ve özelliklerine bazı üretim parametrelerinin (farklı düze basınçları ve farklı üretim hızları) etkileri incelenmiştir. Daha sonra da Vortex iplikleri ile Ring ve Open End-Rotor ipliklerinin fiziksel özellikleri karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; düze basıncının artması ile kütlesel düzgünsüzlük (%U) , ince yer ve kalın yer sayısının arttığı tespit edilmiştir. Vortex ipliklerinin 0.45MPa düze basıncında üretim yaparken üretim hızı artışının tüylülük değerini arttırdığı görülmüştür. 0.50MPa düze basıncında ise üretim hızı artışının tüylülük değerinde herhangi bir değişikliğe neden olmadığı görülmüştür. Vortex ipliklerinde üretim sırasında üretim hızı arttıkça neps sayısı, kopma uzaması ve kopma mukavemeti değerlerinin azaldığı görülmüştür. Düze basıncı arttıkça kopma uzaması ve kopma mukavemeti değerleri artmıştır. İplik karışımlarındaki polyester oranı arttıkça iplik kalite değerlerinde iyileşme tespit edilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında, farklı Pes/Pamuk karışımlarında üretilen Vortex, Ring ve Open End-Rotor ipliklerinin fiziksel özellikleri karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara bakıldığında; Vortex ve Open End -Rotor ipliklerinin kütlesel düzgünsüzlük değerlerinin (%U) birbirine çok yakın olduğu görülürken, Ring ipliklerinin daha düşük kütlesel düzgünsüzlük değerine sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Vortex ipliklerinin tüylülüğünün, Ring ve Open End -Rotor ipliklerinden çok düşük olduğu buna karşın Vortex ipliklerinde kopma mukavemetinin, Open End -Rotor ipliklerinden daha yüksek, ring ipliklerinden ise daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan en yüksek kopma uzaması Vortex ipliklerinde ortaya çıkmıştır. Çalışmanın son aşamasında ise Vortex, Ring ve Open End -Rotor ipliklerden örme kumaş yüzeyi oluşturularak yapılan boncuklanma dayanımları karşılaştırılmıştır. Buna göre en düşük boncuklanma değeri Vortex ipliklerinden üretilen kumaşlarda ortaya çıkmıştır. ABSTRACT COMPARISION OF VORTEX YARNS WITH RING YARNS AND OPEN END-ROTOR SPUN YARNS Vortex spinning system, which is evaluated as a new version of air jet spinning, captures attention as a very promising system among the new spinning systems. In the first part of the study, the effects of some process parameters (different nozzle pressure and different delivery speed) on the structure and properties of Vortex spun yarns were investigated. Afterward, the physical properties of Vortex, ring and Open End -Rotor yarns were compared. According to the obtained results, it has been determined that the value of yarn evenness(%U) and the number of thin and thick places increased with an increase in the nozzle pressure. It has been seen that an increase in the delivery speed caused an increase in the yarn hairness during the production of Vortex yarns at 0.45MPa nozzle pressure. However, the delivery speed did not affect the yarn hairness at 0.50MPa nozzle pressure. It was indicated that the number of neps and value of the yarn tenacity and the breaking elongation decreased when delivery speed increased during the yarn production. The yarn tenacity and the breaking elongation values increased with increasing nozzle pressure in the vortex yarns. As a result, it was determined that the quality of the yarn improved when polyester ratio increased in the hybrid yarns. In the second part of the study, the physical properties of vortex, ring and Open End -Rotor yarns which were produced by using different PES/Cotton blends were compared. When the obtained results were examined, it has been seen that the evenness values of vortex yarns were comparable to Open End -Rotor yarns, while the evenness value of ring yarns was much lower than both vortex yarns and Open End yarns. Although the hairness of vortex yarns was much lower than that of ring and Open End -Rotor yarns, the tenacity value of vortex yarns was in between them which means it was higher than the tenacity of Open End -Rotor yarns and lower than the tenacity of ring yarns. On the other hand, the highest breaking elongation was obtained from the vortex yarns. In the last part of the study, the pilling tendency of knitted fabrics which were produced from vortex, ring and Open End -Rotor yarns were compared. According to this comparison, it was found that the lowest pilling tendency was obtained from knitted fabrics produced from vortex yarns.