Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2001
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ERSİN ERTÜRK
Danışman: Mehmet Müjdad Şakar
Özet:Mevcut ekonomik koşullardaki işçi-işveren ilişkisinde işverenin işçiyi maliyet olarak görmesi ve işçi karşısındaki gücü, işçinin korunması amaçlı İş Hukukunu doğurmuştur. Hizmet sözleşmesinin kurulması ile başlayan bu ilişki, hizmet sözleşmesinin sona ermesi ile noktalanır. Hizmet sözleşmesinin sona erdiği durumlarda kıdem tazminatı ortaya çıkmaktadır. Varolduğu günden bu yana çeşitli gelişmeler gösteren kıdem tazminatının varlık nedeni, işinde uyumlu çalışan, sözleşmeye aykırı hareket dışında bir nedenle işinden ayrılan işçiye menfaat sağlayarak işyerlerinde daha uyumlu olmalarını teşvik etmek, işverenin ise kıdem tazminatının getireceği yük nedeniyle sözleşme fesihlerinde daha dikkatli olmalarını sağlamaktır. Burada önemli olan kıdem tazminatının işçi lehine ne tür kazançlar sağladığıdır? Zaman zaman ülkemizdeki kıdem tazminatı uygulaması ile gelişmiş bazı ülkelerdeki kıdem tazminatı uygulamaları karşılaştırılmakta ve ülkemizde kıdem tazminatının, işverene diğer ülkelere oranla daha ağır yükler getirdiği söylenmekte,uygulamanın işlerliğinin daraltılması talep edilmektedir. Kanımca bu görüş yanlıştır. Çünkü değerlendirme yapılırken sadece kıdem tazminatı değil, çalışma hayatının bütünü gözönüne alınmalı ve değerlendirme bu kıstaslar çerçevesinde yapılmalıdır. Bu açıdan düşünüldüğünde ülkemizde kıdem tazminatı oranları yüksek görülse bile, bunun çalışma hayatının eksik olan başka bazı kurumlarının karşılaması gereken işlevleri de yerine getirdiğinden kaynaklandığını unutmamak gerekir. Bu durumu, midesi alınmış bir hastanın oniki parmak barsağının büyüyerek mide işlevlerini karşılamaya çalışmasına benzetebiliriz. Bu durumda gerçekte bir fazlalık değil, ciddi bir eksiklik sözkonusudur. Bu eksikliklerin başında iş güvencesi ve yeni oluşturulan işsizlik sigortası gelmektedir. Kıdem tazminatında yeniden yapılanmaya geçilmeden önce, bu kurumlara işlerlik kazandırılmalıdır. Fakat mevcut ekonomik koşullarda bu yetersiz ve sembolik olacaktır. İşsizlik sigortası ile beraber istihdamı artırıcı ve yatırımları teşvik etme yönünde adımlar atılmalıdır. Bu vb. eksiklikler giderildiğinde çalışma yaşamının bütününde işçinin sahip olduğu haklar genişleyecek, o zaman kıdem tazminatının yükünün ağırlığı anlam kazanacaktır. Bu çalışmamızda öncelikle, kıdem tazminatının tanımı yapılıp, niteliği ve ülkemizdeki tarihsel gelişimi üzerinde duruldu, yarar ve sakıncalarından bahsedildi. Diğer bölümlerde ise, kıdem tazminatına hak kazanma koşulları çeşitli başlıklar altında incelendikten sonra, kıdem tazminatının hesaplanması başlığı altında, kıdem süresinin başlaması, kıdem süresinin sonu, kıdem süresinin işlemesi ve kıdem tazminatına esas son ücret konularına değinildi. ABSTRACT On the top of the deficiencies come job security and unemployment insurance, which has been constituted recently. Before beginning a renovation on the concept of "severance pay", these constitutions should gain effectiveness. But in the existing economical circumstances this effort will be insufficient and symbolic. Together with unemployment insurance, some steps should be taken to raise the employment rate and investments. When these and the similar deficiencies are passed over, the rights of the workers will be expanded throughout the work life and then will the burden of the "severance pay" have a meaning. In this study; First of all, the definition of severance pay has been made. The historical development of severance pay in our country, its status, benefits and harm have been mentioned. In the other sections, after studying the subject "how to gain right to take severance pay" under different titles, the beginning and the end of severance period (length of service), the calculation of this period and the last wage which is subject to severance pay have been mentioned under the title " calculation of severance pay".