Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HABİBE GÜLSÜM MÜFTÜLER
Danışman: HALİL AYDINALP
Özet:‘Modernleşme Sürecinde Yaşlılık Açısından Kurumsallaşma ve Maneviyat’ adlı bu tezde yaşlılar ve sorunları toplumsal, kültürel ve dini açıdan gündeme getirilmektedir. Modernleşme sürecinde toplumumuzdaki değişimlerin yaşlılık ve yaşlanma sürecine etkisi, yaşlılıktaki yapısal değişim ve toplumumuzdaki özellikle yaşlılara yönelik kurumsallaşma ihtiyacı sosyolojik bir yaklaşımla ele alınmaktır. Tez konusu teorik ve uygulamalı olarak araştırılmaktadır. Teorik bölümde dökümantasyon yönteminden ve uygulama bölümünde yüz yüze derinlemesine görüşme yönteminden yararlanılmaktadır. Modernleşme sürecinde toplumumuzda pek çok açıdan toplumsal değişim görülmekte ve yaşlılar da bu toplumsal değişimlerden etkilenmektedir. Ayrıca hem dünyada hem ülkemizde toplumsal yaşlanma ve ortalama yaşam beklentisi artmaktadır. Bu nedenle yaşlılarımızın sorunlarına ve beklentilerine yönelik çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu tezde yaşlılıkla ilgili temel kavramlara, sınıflandırmalara ve psikososyal yaşlılık teorilerine değinilmektedir. Yaşlılık ve yaşlanma süreçleri temel toplumsal kurumlar ve maneviyat açısından ele alınmaktadır. Bu çalışmada aile, din, ekonomi ve siyaset kurumları daha detaylı; diğer kurumlar ise daha sınırlı bir şekilde ele alınmaktadır. Yine bu araştırmada yaşlılarımızın sorunları özellikle toplumsal kurumlarda öncelikli bulunan alanlarla sınırlandırılmaktadır. Araştırmamızın uygulama bölümünde, örneklem grubundaki -İstanbul’da yaşayan, 65+ yaşta 22 erkek ve 23 kadın- toplam 45 yaşlı katılımcı ile 23 Temmuz 2015 - 14 Ekim 2015 döneminde İstanbul’da derinlemesine görüşme yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre, tezimizin ‘Modernleşme sürecinden yaşlılarımız etkilenmekte; bu süreçte yaşlıların maddi ve manevi ihtiyaçlarının karşılanmasında, yaşlı sorunlarının çözümünde mevcut toplumsal kurumlar yetersiz kalmakta, yaşlılara yönelik düzenlemelere ve kurumsallaşmaya ihtiyaç duyulmaktadır.’ şeklindeki temel iddiası genel olarak desteklenmiştir. ABSTRACT In this thesis, named ‘Institutionalisation and Spirituality in Terms of Elderness in The Modernization Process’, elderly people and their problems are put on the agenda; in terms of social, cultural and religious dimensions. The effect of changes in our society in the modernization process, to the process of elderness and ageing; the structural change in elderness and the need of institutionalisation -especially to the elderly people- in our society are taken into consideration in a sociological approach. The subject of the thesis is examined in theoretical and empirical way. The documentation method in the theoretical part and the face to face deep interview method in the empirical part are used. There have been social changes from many dimensions in our society in the modernization process and elderly people are also affected from these social changes. In addition, population ageing and average life expectancy are increasing both in the world and in our country. So there is need to study about the problems and the expectations of our elderly people. Basic concepts and classifications about elderness, and psychosocial theories of elderness are mentioned in this thesis. The processes of elderness and ageing are taken into consideration in terms of basic social institutions and spirituality. In this study, the institutions of family, religion, economics and politics are taken into consideration in detail but the other institutions are in limited. Then, in this study, the problems of the elderly people are limited especially by the fields given priority in the social institutions. In the empirical part of our study, deep interviews with the 45 elderly participants in total in the sample group -22 men and 23 women participants who are 65 years old or over and who live in Istanbul- are held over the period of 23 July 2015 through to 14 October 2015 in Istanbul. According to study findings, the main claim of this thesis is supported in general, which is ‘The elderly people are affected from the modernization process, but the social institutions are not enough to provide with the material and spiritual needs of the elderly people and to solve the elderly problems in this process so that there is need of arrangements and institutionalisation for the elderly people.’.