Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sevda Sönmez
Danışman: BİLGİ GÜLSEVEN KARABACAK
Özet:Çalışma 65 yaş ve üzerindeki yaşlılarda çoklu ilaç kullanımı ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırmanın örneklemini İstanbul’da kamuya bağlı bir bakım merkezinde kalan ve araştırma kriterlerine uygun olan 113 yaşlı birey oluşturmaktadır. Veriler görüşme formu ve SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde ortalama, standart sapma, frekans, oran, Kolmogorov-Smirnov testi, t-testi, tek yönlü ANOVA ve Pearson korelasyon analizi kullanıldı. Araştırma grubunun yaş ortalaması 81,6±6,5 olup, %57,5’i kadın, %43,4’ü lise mezunu, %71,7’si dul, %73,5’i orta gelirlidir. Yaşlıların %84,1’inde hipertansiyon, %50,4’ünde kalp hastalığı, %34,5’inde diyabet mevcuttur. Yaşlıların %25,7’sinin reçetesiz ilaç, %28,3’ünün bitkisel ilaç kullandığı, kullanılan reçeteli ilaç sayısının ortalama 8,19±1,90 (range: 5-11) adet olduğu saptandı. Araştırmaya katılan bireylerin SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği’nin fiziksel fonksiyon boyutu puan ortalamaları 63,14±24,68, sosyal fonksiyon boyutu puan ortalamaları 78,65±27,18, fiziksel rol boyutu puan ortalamaları 58,63±36,87, duygusal rol boyutu puan ortalamaları 61,95±38,80, ruh sağlığı boyutu puan ortalamaları 72,25±12,12, enerji boyutu puan ortalamaları 56,59±20,43, ağrı boyutu puan ortalamaları 60,53±26,32, genel sağlık boyutu puan ortalamaları 56,95±17,42, fiziksel bölüm i puan ortalamaları 48,80±10,46 ve mental bölüm i puan ortalamaları ise 41,00±10,04 olarak bulundu. Kullanılan reçeteli ilaç sayısı ile SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği’nin fiziksel bölüm i ve mental bölüm i dışındaki tüm alt boyutlar arasında anlamlı negatif korelasyonlar (r=-0,26 ile -0,50 arasında, p<0,05) vardır. Yaşlılarda kullanılan ilaç sayısı arttıkça yaşam kalitesi azalmaktadır. Anahtar Sözcükler Hemşirelik, polifarmasi, SF-36, yaşam kalitesi, yaşlı birey. SUMMARY The Relationship Between Polypharmacy And The Life Quality In The Elderly This study was made descriptively to determine the relationship between the multiple drug use and the life quality of the elderly people aged 65 and older. Sample of this research was formed with 113 elderly people who matched with the criteria of there search and stayed in a public care center in Istanbul. Data were collected through interview forms and SF-36 Quality of Life Scale. For the evaluation of the data, average and standard deviations, frequency, ratio, Kolmogorov-Smirnov Test, T-Test, OneWayAnova and Pearson Correlation analysis were used. The age average of there search group was 81,6±6,5 and 57,5% of them were women, 43,4% of them were high school graduates, 71,7% of them were widows and 73,5% of them were middle income individuals. 84,1% of the elderly had hypertension, 50,4% of them had heart disease and 34,5% of them had diabetes. It was confirmed that, 25,7% of them used non-prescription drugs, 28,3% used herbal drugs and it was also confirmed that number of prescription drugs used was approximately 8,19±1,90 (range: 5-11). It was found that, point averages of physical function, social function, physical role, emotional role, mental health, energy, pain, overall health, physical part abstract and mental part abstract of the SF-36 scale were 63,14±24,68, 78,65±27,18, 58,63±36,87, 61,95±38,80, 72,25±12,12, 56,59±20,43, 60,53±26,32, 56,95±17,42, 48,80±10,46, 41,00±10,04 respectively. There were meaningful negative correlations (between r=-0,26 and -0,50, p<0,05) between the number of prescription drugs used and all subdimensions other than physical and mental part abstracts. In the elderly, as the number of drugs used increased, quality of life decreased. Key Words Nursing, polypharmacy, SF-36, life quality, elderly individual.