Medya’da işçi hareketleri ve sendikacılık bir örnek : tekel eylemleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Eylem Tuna

Danışman: MEHMET ÖZÇAĞLAYAN

Özet:

Anahtar Kelimeler : Kapitalizmde Yeniden Yapılanma, Medya, Sendikalar, İşçi Eylemleri, Eleştirel Söylem Çözümlemesi MEDYA’DA İŞÇİ HAREKETLERİ VE SENDİKACILIK: BİR ÖRNEK TEKEL EYLEMLERİ Kapitalizm 1970’li yılların ikinci yarısından itibaren girdiği buhrandan çıkabilmek için yeniden yapılanma sürecine girmiş, bu doğrultuda da yeni sağ politikalar uygulamaya konulmuş ve sosyal refah devleti anlayışından adım adım uzaklaşılmıştır. Küresel ölçekte görülen yeniden yapılanma politikaları Türkiye’yi de etkilemiş ve 24 Ocak 1980 tarihinde alınan “24 Ocak Kararları” ile gelir dağılımındaki eşitsizlikler daha da artmıştır. Yeniden yapılanma sürecine uyumlu olarak da medya alanında önemli dönüşümler yaşanmış, pazar koşullarına göre hareket eden medya içerikleri zamanla değişmiş, bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kamusal yararı önceleyen yayıncılık anlayışından uzaklaşılmıştır. Bu anlamda çalışmada; üretim yapısındaki dönüşümler, işçi sınıfının örgütsüzleştirilmesinde 1970’li yılların ikinci yarısından itibaren kapitalizmin girmiş olduğu yeniden yapılanma süreci ile yaygınlaşmaya başlayan yeni sağ politikalar ve bu politikaların meşrulaştırılma alanı olarak kullanılan medyanın üstlendiği misyon temelinde işçi eylemlerinin, sendikal hareketlerin basındaki sunumu ele alınmıştır. Bu doğrultuda da 15 Aralık 2009 – 3 Mart 2010 tarihleri arasında gerçekleşen Tekel işçi eylemlerinin Cumhuriyet, Hürriyet, Zaman gazetelerindeki sunumu örnek olay olarak ele alınıp eleştirel söylem çözümlemesi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmada ele alınan gazetelerin haberin söyleminde ideolojik üretim yapmalarından hareketle yapısal yanlılığı destekler ölçüde benzerlik bulunmaktadır. Gazetelerin haberin söyleminde oluşturdukları ideolojik üretimin biçiminin her gazetenin ideolojik yapısına bağlı olarak belirlendiği de söylenmelidir Keywords : Restructuring in Capitalism, Media, Unions, Worker Action, Critical Discourse Analysis ABSTRACT WORKERS MOVEMENTS IN MEDIA AND TRADE UNIONISM: TEKEL PROTEST AS A CASE STUDY The capitalist system has started to restructure itself in order to overcome the crisis that exists in the second phase of 1970's. With this purpose, the new right policies were put into practice and the welfare state policies were cleared off day by day. This global scale restructuring policies influenced the Turkey as well and January 24 Decisions that was implemented on January 24, 1980 increased in the inequality on the income distribution. As consistent with the restructuring process of capitalist system, significant transformations in media have also happened; the content of the media that has already constituted with the market, changed within this period and also media perspective that gives the priority on the common good principle has been abandoned. In this sense, this study evaluates the transformations in production structure and new right policies that become prevalent in the restructuring process of capitalism within the second phase of 1970's. In addition, the study deals with representation of workers protests and union movements, on the basis of mission that is carried by the media which is used as a space for legitimate to the mentioning policies. In this direction, this study discusses the representation of TEKEL workers protests, occurring from January 15, 2009 to March 3, 2010, choosing the journals namely Cumhuriyet, Hürriyet and Zaman as a case study. On this purpose, the study uses method of critical discourse analyze. It is possible to say that the newspapers which are elaborated within the study are substantially similar in terms of their ideological position that supports adherent of the structure. Lastly, the discourse of the news is determined by the ideological background of each newspapers.