Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: David Terence Thomas
Danışman: GÜRSU KIYAN
Özet:AMAÇ: Trakeostomi; çocuklarda yıllar içerisinde daha sık kullanılmaya başlanan, hayat kurtarıcı fakat ciddi morbidite ve mortalitesi olan bir cerrahi girişimdir. Türkiye’de trakeostomi açılan çocuklarla ilgili çok az sayıda yayın bulunmaktadır. Bu yayınlar genel tıbbi sonuçları irdelemektedir. Bu çalışmada amacımız, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı’nda trakeostomi açılmış hastaların tıbbi sonuçlarını ve sosyal durumlarını değerlendirmektir. GEREÇ VE YÖNTEM: Mayıs 2005 – Ekim 2012 tarihleri arasında Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı’nda trakeostomi açılan hastaların tüm tıbbi bilgileri ve hastalara bakım veren kişilerin demografik bilgileri, hayat ve uyku kalitesi ile anksiyete ve depresyon durumları irdelendi. Hastaların tıbbi bilgileri retrospektif olarak değerlendirildi. Uyku kalitesi ölçümü için Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeği, anksiyete ve depresyon durumu için Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği, hayat kalitesi için ise Dünya Sağlık Örğütü Hayat Kalitesi Ölçeği - Kısa Formu – Türkçe versiyonu kullanıldı. BULGULAR: Mayıs 2005 – Ekim 2012 tarihleri arasında, yaşları 10 gün ile 9 yaş arasında değişen toplam 105 hastaya trakeostomi açılmış ve bunların 95’inin bilgilerine ulaşılmış ve çalışmaya dahil edilmiştir. Hastaların ortalama yaşı 9.16 ay, erkek/kız oranı ise 1.38 olarak saptandı. Hastaların %86.7’si bir yaş altında idi. Yıllar içindeki dağılıma bakınca, trakeostomi açılan çocuk sayısının giderek arttığı görüldü. Hastalar ortalama takip süresi 24.7 ay idi. En sık trakeostomi endikasyonu nörolojik hastalık (%48.10), subglottik darlık (%20.25) ve solunum yolları malazisi (%18.99) olarak izlendi. Trakeostomi açılan çocukların takip sırasındaki mortalitesi %22.11 olarak bulundu. Hastaların %9.47’si primer hastalığından, %3.16’sı primer hastalığı ve cerrahi neden dışında bir sebepten kaybedilirken, hastaların %7.37’sinde ölüm nedenine ulaşılamadı, %2.11’i ise trakeostomi komplikasyonu nedeniyle kaybedildi. Hastalarda en sık izlenen komplikasyonlar, görülme sıklığına göre; granülasyon dokusu oluşumu (%38.3), kazara dekanülasyon (%19.1), tüp tıkanıklığı (%17), trakeostomi çevresinden kanama (%10.6) ve %15 oranında yara yeri/ostomi enfeksiyonu, subkutan amfizem ve pnömomediasten idi. Toplam 29 hastada (%30.5) bir veya birden çok komplikasyon izlendi. Hastalarımızın dekanülasyon oranı %21.05 idi. Dekanüle edilen hastalar ortalama 28.8 ay trakeostomili kalırken, dekanülasyon sonrası ortalama takip süresi 13.9 ay olarak saptandı. Dekanüle edilen hastalarda izlenen tek komplikasyon kapanmayan trakeokütanöz fistül (%25.00) idi. Trakeostomili çocuklara bakım veren kişilerin %92.00 sinde uyku kalitesi kötü olarak değerlendirilirken, hastaya bakım veren kişilerin %80.77’da patolojik anksiyete, %76.92 ise patolojik depresyon saptandı. WHO-QoL-BREF-TR’ye göre ortalama hayat kalitesi 20 puan üzerinden 12.17 olarak hesaplandı. Hastaya bakım veren kişilerin hiçbiri psikolojik destek almazken, %28’ü destek almak istediklerini fakat alamadıklarını bildirdiler. SONUÇ: Hastalarımız arasında trakeostomi açılan çocukların en büyük oranını %86.7 ile infantlar oluşturmaktadır. Hastalarımızda trakeostomi endikasyonu en sık nörolojik hastalık, subglottik darlık ve solunum yollarının malazisi idi. Trakeostomili hastalarımızın mortalitesi %22.11 olarak saptansa da, bu mortalitenin sadece trakeostomiye bağlı olma oranı ise %2.11 idi. Trakeostomi açılmış çocuklarda komplikasyonlar sık görülmektedir. Ancak; kazara dekanülasyon, tüp tıkanıklığı gibi komplikasyonların basit önlemlerle azaltılabileceğini düşünmekteyiz. Trakeostomili çocukların ailelerinin hayat ve uyku kalitesi düşük, anksiyete ve depresyon değerleri yüksektir. Hastalar ve hastalara bakın kişiler psikososyal destek almamaktadır. Hastalarımızın %28’i psikolojik destek almak istemekte fakat alamamaktadır. Anahtar Sözcükler: Trakeostomi, trakeotomi, endikasyon, dekanülasyon, hayat kalitesi, uyku kalitesi ABSTRACT Pediatric Tracheostomy: Medical and Social Aspects AIM: Tracheostomy – a life-saving procedure with serious morbidity and mortality, has become more frequently used in the pediatric population over the years. There are only a few studies regarding pediatric tracheostomy in Turkey, which only assess the medical data of these patients. Our aim in this study was to evaluate the medical data and social status of patients receiving a tracheostomy at Marmara University School of Medicine, Department of Pediatric Surgery. MATERIAL AND METHOD: In this study we evaluated all medical data of pediatric patients who received a tracheostomy form May 2005 to October 2012 at Marmara University School of Medicine, Departmet of Pediatric Surgery, and also family demographics, care-givers` life and sleep quality as well as the anxiety and depression levels. Patient data was retrospectively collected. Sleep quality, anxiety and depression status and life quality of patients was measured using the Pittsburgh Sleep Quality Index, Hospital Anxiety and Depression Index and the WHO-QoLBREF-TR survey respectively. RESULTS: One hundred and five patients aged between 10 days to 9 years of age received a tracheostomy from May 2005 through October 2012. Data for 95 patients was available and included in this study. The average age of patients was 9.16 months and the male-to-female rate 1.38. The percentage of patients under 1 year of age was 86.7%. The number of patients receiving a tracheostomy increased over the years. The average follow up time was 24.7 months. The most common indications for tracheostomy were neurologic disease (48.10%), subglottic stenosis (20.25%) and airway malasia (18.99%.) The mortality of our patients was 22.11% with 9.47% lost due to their primar illness, 3.16% due to a reason other than primary illness or surgery; in 7.37% of patients the reason for death was unknown and in 2.11% the reason for loss was a complication of tracheostomy. The most frequently observed complications were granulation tissue (38.3%), accidental decannulation (19.1%), canula blockage (17%), bleeding from around the tracheostomy (10.6%) and wound infection, subcutaneous amphysema and pneumomediastinum in 15% of patients. One or more complications were observed in 29 patients (30.5%.) Our decannulation rate was 21.05%. Our decannulated patients had their tracheostomies for an average of 28.8 months and the average follow up time after decannulation was 13.9 months. The only complication observed in this group of patients was tracheocutaneous fistula (25.0%.) The sleep quality of care-givers was found to be poor in 92.0% of caregivers, while 80.77% had pathological anxiety and 76.92% had pathological depression. The average WHO-QoL-BREF-TR score was 12.17 out of a maximum of 20. While no care-giver received any professional psychological support, 28% stated that they wanted but were unable to have this support. CONCLUSION: The majority of our tracheostomy patients (86.7%) are infants. Our most common indication for a tracheostomy are neurological disease, subglottic stenosis and airway malasia. Although mortality was 22.11%, mortality due to tracheostomy was only 2.11%. Complications are frequent in pediatric tracheostomy patients. However, we believe complications such as accidental decannulation and canula blockage can be prevented with simple precautions. The quality of life and sleep is low, and the anxiety and depression levels of care-givers are high. Caregivers are not receiving any professional psychologic support. Keywords: Tracheostomy, tracheotomy, indications, decanulation, quality of life, sleep quality