Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Uğur Demir
Danışman: ERHAN AFYONCU
Özet:Uğur DEMİR, “1768 Savaşı Öncesi Osmanlı Diplomasisi (1755-1768)”, Doktora Tezi, İstanbul 2012. Giriş ve üç bölümden oluşan bu çalışmada 1755-1768 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu’nun dış politikası ortaya konulmaya çalışılmıştır. Giriş’te 1739’tan 1768’e kadar olan süreçte Osmanlı İmparatorluğu’nda askerî sahada yapılan yenilikler değerlendirilmiştir. Burada varılan en önemli sonuç 1739-1768 yılları arasındaki uzun barış döneminin Osmanlı askerî yapısını olumsuz yönde etkilediğidir. Birinci bölümde, 1755 yılında Avrupa’daki “Diplomatik Devrim”in Osmanlı İmparatorluğu’nu nasıl etkilediği, Osmanlı bürokratlarının bu devrimi nasıl algıladıkları ve bundan nasıl istifade etmeye çalıştıkları üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, 1756-1763 yılları arasında Avrupa’da yaşanan ittifak sistemlerindeki kırılmalar ve ardından başlayan Yedi Yıl Savaşları’nın Osmanlı İmparatorluğu’na etkileri ele alınmıştır. Bu bölümde hem yerli hem de yabancı tarihçilerin iddialarının aksine Osmanlı devlet adamlarının Avrupa’daki gelişmeleri yakından takip ettikleri ve buna göre bir dış politika tayin etmeye çalıştıkları örneklerle ortaya konulmuştur. Çalışmalarımız sonucunda Osmanlı devlet adamlarının politika tayininde tek bir görüşe sahip olmadıkları, aralarında ciddi fikir ayrılıkların olduğu görülmüştür. Buna rağmen 1755-1763 yılları arasında Osmanlı dış politikasına hâkim olan kişinin Sadrazam Ragıb Paşa olduğu tespit edilmiştir. Üçüncü bölümde ise 1763-1768 yılları arasındaki gelişmeler, daha çok Lehistan’daki kral seçimi tartışmaları ve sonrasında yaşanan olaylar ışığında değerlendirilmiştir. III. August’ün ölümünden sonra Lehistan’daki iç karışıklıklar, seçimlere Rusya’nın müdahalesi, Poniatowski’yi silah zoruyla kral seçtirmesi ve Rus müdahalesine Bâbıâli’nin verdiği tepkiler üzerinde durulmuştur. Daha sonra ise 1766’dan sonra Lehistan’daki reform çabaları, ülkenin tekrar Rus ordusu tarafından işgali ele alınmıştır. 1768 Temmuz’unda Balta Baskını ve ardından 1768 Savaşı’nın ilan edilme süreci ayrıntılı olarak incelenmiştir. Anahtar kavramlar: Osmanlı İmparatorluğu, diplomasi, 1768 Savaşı, Bâbıâli, Lehistan SUMMARY Ugur Demir, “Ottoman diplomacy before 1768 War (1755-1768)” Ph. D. Thesis, Istanbul 2012. In this study formed by introduction and three chapters, foreign policy of Ottoman Empire between 1755-1768 was tried to be introduced. In introduction, improvements in terms of military in Ottoman Empire from 1739 to 1768 were evaluated. The most important consequence reached in introduction was that the long peacetime between 1739-1768 affected Ottoman military system negatively. In the first chapter, how “Diplomatic Revaluation” in Europe in 1755 affected Ottoman Empire, how Ottoman bureaucrats perceived this revaluation and how they tried to benefit from this were emphasized. In the second chapter, breaks in the alliance systems experienced in Europe between 1756-1763 and the effects of Seven Years Wars started after that on Ottoman Empire were discussed. In this chapter, contrary to native and foreign historians’ claims it was revealed that Ottoman statesmen had followed the improvements in Europe and they had determined a foreign policy according to this by examples. In consequence of our studies it was observed that they hadn’t had only one view in determination of policy, that there were serious conflicts. However between 1755-1763 it was confirmed that the one directed in Foreign Policy of Ottoman was Ragib Pasha, Grand Vizier. In the third chapter the developments between1763-1768 were evaluated in the light of discussions on the election of king in Poland and events occurred after this. Internal disorders after III. August’s death, intervention of Russians to the elections, Poniatowski’s being chosen as a king at gunpoint and the reactions of the Porte to the intervention of Russians were emphasized. Then struggles for reforms in Poland after 1766, occupation of the country again by Russians was dealt. On July of 1768 the process of attack on Balta and then declaration of 1768 war was examined in detail. Keywords Ottoman Empire, diplomacy, 1768 War, Sublime Porte, Poland