Philosophia perennis kavramı açısından İbn Miskeveyh’in El-Hikmetü’l-Halide’si


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Serap Kılıç

Danışman: İLHAN KUTLUER

Özet:

TEZ İ PHILOSOPHIA PERENNIS KAVRAMI AÇISINDAN İBN MİSKEVEYH’İN EL-HİKMETÜ’L-HÂLİDE’Sİ Philosophia Perennis kavramı, Hinduların “sanatana dharma”, Müslümanların “hikmet-i Hâlide” ya da “Câvidân-ı hıred” şeklinde isimlendirdikleri, zaman ve mekan kayıtlarının ötesindeki ezelî bir hikmeti tanımlamaktadır. Philosophia Perennis, kozmoloji, antropoloji, sanat ve diğer disiplinlerle ilintili olmakla birlikte özünde saf metafizik yer alan bir öğretidir. Bu öğreti, varlığın ve bilginin tüm çeşitlerine hakikatin bir ve evrensel olduğu noktasından bakar. Perennialist düşünürler, klasik eserlerde mevcut olan metafizik, ahlâk ve diğer disiplinlere dair öğretileri Philosophia perennis öğretisinin evrensellik, ezelîlik, tarihilik ve kültürellik tasavvurları ışığında ele almışlardır. Bu eserlerin başında antoloji türü eserler gelmektedir. Bu çalışma, philosophia perennis kavramı açısından İbn Miskeveyh’in el-Hikmetü’l-hâlide isimli eserini tahlil etme amacına yöneliktir. Çalışma, philosophia perennis kavramını bir düşünce sistemi olarak ele almasının yanı sıra, el-Hikmetü’l-hâlide’nin ortaya çıktığı İslam’ın klasik çağında hâlidî hikmetin nasıl anlaşıldığını göstermesi bakımından önem arz etmektedir. SUMMARY OF THE THESİS IN TERMS OF PHILOSOPHIA PERENNIS, IBN MISKEVEYH’S WORK, EL-HİKMETÜ’L-HÂLİDE The term, Philosophia Perennis, defined as “sanatana dharma” by the Hindoo, however defined as “hikmet-i hâlide” or “cavidan-ı hıred” by the Muslim means an eternal wisdom which is beyond the records of time and locality. Philosophia Perennis, is a doctrine only related with cosmology, anthropology, art and the other disciplines, but also a doctrine that has the place of unique metaphysics in it. This doctrine looks from a perspective that every kinds of existence and knowledge are all the one and universal in terms of reality. Perennialist thinkers discuss the metaphysics which exists on classical works and discuss the moral and the other doctrines that belong to other disciplines, in the light of Philosophia Prennis’s universality, eternality, historicity, and culturality envisagement. Anthology type of works comes first among those works. This study, in terms of Philosophia Perennis, intended for analyzing the work of Ibn Miskeveyh’ named el-Hikmetü’l Hâlide. On the other hand, the study, not only deals with Philosophia Perennis as a thinking style, but it also emphasizes the importance of how el-Hikmetü’l Hâlide aroused and how it is understood during the Islam’s classical era.