Müzisyenlerin kişilik özellikleri, çalgılarına yönelik tutumları ve motivasyon düzeylerinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DUYGU TURAN ENGİN

Danışman: Sibel Çoban

Özet:

Bu araştırma, müzisyenlerin çalgılarına yönelik tutum düzeylerini belirlemek üzere psikometrik özelliklere sahip bir ölçme aracı geliştirme, müzisyenlerin çalgılarına yönelik tutumlarını ve motivasyon düzeylerini belirleme, tutumları ve motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya koyma, müzisyenlerin kişilik özelliklerini belirleme, kişilik özellikleri ve tutumları arasındaki ilişkiyi ortaya koyma amacını taşımaktadır. Araştırma, müzisyenlerin çalgılarına yönelik tutumların değerlendirilmesinde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı ortaya koyarak, çalgı eğitimi alanında gerçekleştirilecek olan düzenlemelere objektif ve bilimsel bir bakış açısı sunması bakımından önemlidir. Bu araştırmada, betimsel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma, genel amaçlarına uygun olarak “Çalgıya Yönelik Tutum Ölçeği” geliştirme aşamalarını kapsamaktadır. Araştırmanın evrenini, Türkiye’de müzik eğitimi veren konservatuarlar, eğitim fakülteleri, güzel sanatlar fakülteleri ve güzel sanatlar liselerinde çalışan kişiler, orkestra müzisyenleri, profesyonel müzik eğitimi almamış olup müzikle profesyonel olarak ilgilenen kişiler oluşturmaktadır. Örneklem ise, oransız eleman örnekleme yöntemi ile seçilmiş konservatuarlar, eğitim fakülteleri, güzel sanatlar fakülteleri ve güzel sanatlar liselerinde çalışan kişiler, orkestra müzisyenleri, profesyonel müzik eğitimi almamış olup müzikle profesyonel olarak ilgilenen 307 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada, “Uzman Görüşü Formu”, “Kişisel Bilgi Formu”, “Çalgıya Yönelik Tutum Ölçeği Formu”, “Çalgıya Yönelik Motivasyon Ölçeği Formu”, “Sıfat Tarama Listesi (A.C.L.) olmak üzere toplam 5 veri toplama aracı kullanılmıştır. Araştırma sürecinde geliştirilen Çalgıya Yönelik Tutum Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının sonucunda yapılan faktör analizi hesaplamalarında KMO= ,864 ve p< ,01 düzeyinde anlamlı bulunmuştur. Faktör analizi sonucunda 38 madde ve 6 alt boyuttan oluşan ölçek için Test-Tekrar-Test uygulaması yapılmıştır. Uygulamadan sonra yapılan Pearson çarpım moment korelasyon analizi sonrasında tüm alt boyutlar ve ölçek toplam puanı için puanlar arası korelasyon pozitif yönde ve yüksek derecede anlamlı bulunmuştur. Ölçeğin alt boyutları, emek-performans ve emek-yaratıcılık boyutları arasında anlamlı ilişki bulunamamış, diğer tüm boyutlar arasında yüksek düzeyde anlamlı bir ilişkiye rastlanmıştır. İstatistik analizleri sonrasında elde edilen sonuçlara göre, ölçek alt boyut ve toplam puanlarda ayırt edici bulunmuştur. Araştırma sonrasında elde edilen bulgulara göre, müzisyenlerin çalgılarına yönelik tutumlarının, demografik özellikler, çalgı ve meslek alt boyutlarında farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca müzisyenlerin çalgılarına yönelik tutumları ile motivasyon düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. Müzisyenlerin kişilik özellikleri ile çalgılarına yönelik tutumları arasında ilişki olduğu belirlenmiştir. ABSTRACT The objectives of this dissertation is to develop a psychometric measurement tool for quantifying musicians’ attitude towards their instruments, to characterize the musicians’ attitude towards their instruments and motivation levels of involvement and lay out the relation between their attitudes and levels of motivation; and to determine musicians’ personality traits and lay out the relation between their attitudes and personality traits. Research proposed in this dissertation is essential since it presents an objective and scientific perspective on the regulations, which will take place in the field of musical education regulations, by introducing a valid and reliable measurement tools for the assessment of musicians’ attitudes towards their instruments. In this dissertation, screening model among other descriptive research methods is adopted. In line with the objectives of this dissertation, the research carried out includes stages of development for a “Scale of Attitude towards Instruments”. The research population comprises 307 people from conservatories offering music education, education and fine arts schools of universities, teaching staff in fine arts high schools, orchestra musicians, and musicians, who have not received musical training but are interested in music as a profession. The conservatories, fine arts and education schools, and fine arts high schools mentioned above all offer music education in Turkey. In the research a total of five data collection tools has been used, namely, “Expert Opinion Form,” “Personal Information Form,” “Attitude Scale Form,” “Motivation scale Form,” and “Adjective Check List (ACL)”. The factor analysis following the validity and reliability studies of the Attitude Scale has revealed that the scale is significant with KMO= 864 and p <, 01. After the factor analysis, a test-re-test approach was applied to the scale consisting of 38 articles and 6 sub-dimensions. Pearson product moment correlation analysis has revealed that, for all sub-dimensions and the scale total score, a positive and highly significant correlation exists between scores. No significant association has been found between two sub-dimensions of the scale, labor-performance and labor-creativity; significant relation exists between all other sub-dimensions. According to the results obtained after statistical analysis, the scale has been found to be distinctive in scores of sub-dimensions and the overall scale. According to findings from the research presented in this dissertation, it has been found that the musicians’ attitudes towards their instruments differ in demographic characteristics, instrument, and profession sub-dimensions. Furthermore, the findings demonstrate that there is a positive significant correlation between the musician’s attitudes and motivation levels towards their instruments. Additionally, it has been determined that there is a relation between the musician’s personal traits and their attitude towards their instruments. The dissertation concludes with suggestions to practitioners and academicians.