İslami kadın modernliğinin tüketim toplumunda temsili: Âlâ dergisi üzerine bir inceleme


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Gazetecilik Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖNDER KANTARCI

Danışman: ZEYNEP YELDA KADIOĞLU

Özet:

Anahtar Kelimeler: Modernizm, Tüketim Toplumu, İslam, Kadın İSLAMİ KADIN MODERNLİĞİNİN TÜKETİM TOPLUMUNDA TEMSİLİ: ÂLÂ DERGİSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME “İslami Kadın Modernliğinin Tüketim Toplumunda Temsili: Âlâ Dergisi Üzerine Bir İnceleme” adlı tez çalışması, İslami/ muhafazakar kesimdeki kadınların tüketim toplumu içindeki konumlarını incelemeye odaklanmıştır.İlk olarak tez çalışmasında “tüketim” ve “modern” kavramlarının tarihsel gelişimi incelenmiştir. Her iki kavram da üretim ilişkilerinde yaşanan değişimler göz önüne alınarak zaman ve mekan bağlamında açıklanmıştır. Tez çalışmasında, modernleşme ve tüketim kavramlarının geç Osmanlı ve erken cumhuriyet dönemine yansıması ise kadın imgesi üzerinden değerlendirilmiştir. Kadın imgesinin değişiminde eğitim, moda ve gündelik hayat içinde yaşanan farklılaşmaların etkisi tartışılmıştır. Ala dergisi ise geçmişten ve geleneksel İslami kadın imgesinden farklı olarak, tüketim toplumu tartışmaları içinde, “yeni” bir İslami kadın anlayışını temsil iddiaasındadır. Dergi geleneksel / modern karşıtlığını, kapitalist tüketim ilişkileri içinde uzlaştırma niyeti taşımaktaktadır. Dergi İslami/muhafazakar kadınların değişimini ve nasıl kapitalist tüketim ilişkilerinin bir unsuru haline geldiklerini göstermesi bakımından önemli bir izlek oluşturmaktadır. Derginin kadın imgesi, İslami kuralların esnetilerek post modernist/ tüketim toplumu çoğulculuğunun içine yerleştirilmiştir. Bu yeni çoğulculuğun zemini tüketim toplumudur. İslami hassasiyetlere sahip olduğunu belirten kadınlar modernliği bir çeşit konfomizm olarak anlamaktadır. Tüketim ilişkilerinin diyalektiği içinde “farklılık” vurgusu ile yapılandırılan yeni İslami kadın imgesi ile yer yer geleneksel İslamın kadın anlayışını yıkmaktadır. Ancak, Kapitalist üretim/ tüketim ilişkilerinin mantığı içerisinde gelişen bu “farklılık” yeni bir “türdeşleşme” potansiyeli taşımaktadır. ABSTRACT THE REPRESENTATIVE OF ISLAMIC WOMAN MODERNISATION IN CONSUMER SOCIETY: A CASE OF ÂLÂ MAGAZINE The focus of the study is the position of Islamic/conservative woman in the consumption society. Firstly, this study investigates historical processes of “consumption” and “modern” as a notion. These two notions are explained via relations of production in the context of time and space. In the study, the affect of consumption and modernisation as notions are explained through the image of woman in late Ottoman Empire and Early Republican period. It is discussed of the changing of woman image in the context of education, fashion and differentiation that occurs in daily life. Ala magazine that has different from past and traditional Islamic woman image declares the figure of a “new” Islamic woman perspective in consumption society arguments. Ala magazine tries to reconcile traditional/ against modernisation with capitalist system of relations of production. The magazine has the very important path that shows us the changing of Islamic/conservative woman and how women are part of relations of consumption of capitalist system. The woman image of the magazine does not depend on Islamic/conservative woman image. The traditional/islamic woman image is changed by post-modenism/consumption society perspectives and it is part of consumption society. The women of the magazine who respect of Islamic rules understand that modernism is a kind of conformism. New Islamic woman image that is built by saying “differentiation” in the dialectic of relations of consumption destroys the traditional Islamic woman perpective. However, this “differentiation” that is process of capitalist relation of production and consumption has new potential called as “make uniform”. Keywords: Modernism, Consumer Society, Islam, Woman