Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Cennet Ceren Çavuş
Danışman: SEMİH CEYHAN
Özet:Metafizik, esas itibariyle insanın kendi varlığına dair sorduğu aslî sorulara cevap bulma çabasıdır. İnsanın varlığının nedeni, amacı ve nihayeti gibi meseleler hakkında pek çok metafizik model geliştirilmiştir. Ne var ki Modern dönemin başlamasıyla eş zamanlı olarak İslam medeniyetinin entelektüel bir verimsizliğe düşmesi sonucu, İslam dini kaynaklı, etkili ve güncel bir metafizik model sıkıntısı baş göstermiştir. Frithjof Schuon 20. yy.da yaşamış Müslüman ve sufi bir metafizikçidir ve onun metafizik anlayışının Tasavvuf metafiziğinin kurucusu olan İbn Arabi’nin metafizik görüşleriyle karşılaştırılması bu çalışmanın konusudur. İki düşünürün karşılaştırılmasıyla hem İbn Arabi’nin hem de Frithjof Schuon’un metafizik düşüncelerinin daha iyi anlaşılması amaçlanmıştır. Müslüman düşünürler içinde en çok İbn Arabi’ye atıf yapan Schuon bir “Ekberî” midir? Schuon’un takipçisi olan bazı Gelenekselcilerin bir “perenyalist” olarak yansıttığı İbn Arabi’nin görüşleri gerçekten de Schuon’unki ile örtüşmekte midir? Bu soruların yanıtları aranırken “lens karşılaştırma” yöntemi kullanılmış, Schuon merkeze alınarak ona İbn Arabi lensinden bakılmıştır. İki düşünürün sırasıyla muhtelif metafizik perspektiflere bakışları, onto-teoloji anlayışları ve gnosioloji görüşleri incelenmiş ve çalışmanın sonucunda İbn Arabi ve Schuon’un metafizik düşüncelerinin örtüştüğü anlaşılmıştır. Bunun yanında Schuon’un İbn Arabi’ye yönelttiği eleştiriler üzerinden onun bir Ekberî olmadığı ve daha da önemlisi, onun İbn Arabi’yi gerçek bir ezoterist olarak görmediği tespit edilmiştir. Ayrıca Schuon kendini açık bir biçimde Platonculuğa nisbet etmektedir ve onun düşüncesinin Yeni-Platonculuktaki kökenleri ve Schuon’un ne dereceye kadar Yeni-Platoncu bir düşünür olduğu incelenmeye değerdir. -------------------- Metaphysics is the quest for the essential questions about human’s existence. There have been many metaphysical models concerning the reason, goal and end of human’s existence. However, in Modern times Islamic civilization faced an intellectual ineffectiveness and a lack of an efficient and contemporary metaphysical model. Frithjof Schuon is a 20th century Muslim Sufi metaphysician and the comparison of his metaphysical thoughts to that of Ibn Arabi’s, who is the founding father of Sufi metaphysics, is the subject of this thesis. The objective of the thesis is to understand both thinkers better by comparing their metaphysical thoughts. Is Schuon, who refers to Ibn Arabi most among Muslim thinkers, an “Akbarî” thinker? While some Traditionalist thinkers who follow Schuon tend to reflect Ibn Arabi as a “perennialist”, are metaphysical thoughts of Schuon and Ibn Arabi really correspond to each other? To answer these questions, “lens comparison” is used as a method in which Schuon was put in the center and was observed through the lens of Ibn Arabi. The two thinkers’ evaluation of various metaphysical perspectives, understandings of onto-theology and gnosiology were observed. As a result, it is found that their metaphysical thoughts correspond to each other. Besides, depending on Schuon’s criticisms of Ibn Arabi it is determined that Schuon is not an Akbarî thinker and he doesn’t see Ibn Arabi as a real esoterist. Moreover, Schuon declares himself a Platonist, so the roots of Neoplatonist elements in his thought are worth to observe in order to determine to what extent he is a Neoplatonist.