Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Emel Akbaş
Danışman: GAZİ OSMAN ÖZGÜDENLİ
Özet:Tarih içinde gerilere gidildikçe “bilinen gerçekle” “bilinmeyen” arasında bir yarığın olması kaçınılmazdır. Sinemanın yaratıcılığını ortaya koyduğu ve yorum getirme özgürlüğünü elde ettiği alan tarihçinin “bilinmeyen” dediği bu alandır. Sinemanın devletler için en iyi propaganda aracı olduğu keşfedildikten hemen sonra bu alandaki çalışmalara hız verilmiş ve bu amaçla peşi sıra tarihi konulu filmler çevrilmiştir. Bu çalışma Ortaçağ tarihini konu edinen Türk yapımı filmlerin senaryoları, ortaya koyduğu mesajları ve ulaşmak istediği noktayı değerlendirmeyi amaçlamıştır. İçerikleri dikkate alınarak filmler kendi içinde: İslâm Tarihi Konulu Filmler (yaygın bilinen adıyla Hazretli Filmler), Orta Asya Konulu Filmler, Selçuklu Tarihi Konulu Filmler ve Osmanlı Tarihi Konulu Filmler adı altında bölümlere ayrılmıştır. Çalışmanın giriş kısmında sinemanın Türkiye’deki tarihsel serüvenine değinilmiş ve gelişim sürecinden bahsedilmiştir. Birinci bölümde Türk sinemasının tarih ve din ile ilişkisi anlatılmış, sinemada tarihsel ve dinsel öğelere neden yer verildiği, verilme şekli ve yansımaları değerlendirilmiştir. İkinci bölümde Türk sinemasında İslâm tarihi konulu otuz iki film değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu filmler ağırlıklı olarak dinsel ve tarihsel yönü ağır basan şahsiyetlerin biyografisi şeklinde hazırlanmıştır. Üçüncü bölümde Türk sinemasında Orta Asya tarihi konulu otuz film değerlendirilmeye çalışılmıştır. Filmlerin ağırlıklı olarak çizgi roman çıkışlı olduğu belirlenmiştir. Dördüncü bölümde Türk Sinemasında Selçuklu tarihi konulu on yedi film değerlendirilmeye çalışılmıştır. Filmlerin çoğunluğu Mevlana ve Yunus Emre gibi dini tasavvufî yönü ağır basan isimlerin biyografilerinden oluşmaktadır. Beşinci bölümde Türk sinemasında Osmanlı tarihi konulu yirmi altı film değerlendirilmeye çalışılmıştır. İstanbul’un fethinin yanı sıra Kara Murat, Malkoçoğlu gibi tarihi-fantastik şahsiyetlerin senaryolaştırılmış maceraları beyaz perdeye aktarılmıştır. Anahtar Kelimeler: Türk Sineması, Ortaçağ Türk Tarihi, İslâm Tarihi, Orta Asya Tarihi, Selçuklu Tarihi, Osmanlı Tarihi, tarih yazımı, ideoloji, algı. ABSTRACT When going back in the history, it’s unavoidable to see the gap between the “known” and “unknown”. The field where the movies present its creativity and get the freedom to make comment is the one which the historian calls “unknown”. As soon as the fact that movies is the best tool to make propaganda was discovered, the studies on this field was accelerated and a lot of historical movies were made following each other. This study is aimed to evaluate the scenarios of the Turkish movies entreated History of Middle Ages, their messages, and the points they wanted to reach. By paying attention to the content, the movies are classified as ‘’Islamic Historical Movies (With Holy Men),Middle Asia Historical Movies, Seljukian Historical Movies and Ottoman Historical Movies. In the first section, it’s reported about the relationship of Turkish movie with history and religion and also why historical and religious objects were given place, form of use and reflections were evaluated. In the second section, 34 movies entreated Islamic History in Turkish Movie are evaluated. The ones which were obtained were mostly biographic movies whose characters were religious and historical. In the third section thirty Turkish films whose plot is about Middle East Historical films are studied. Most of the films evaluated are cartoons. In the forth section 17 Turkish movies entreated Seljukian History are studied. Most of these films are about life of important and secular people like Mevlana and Yunus Emre. In the fifth section 26 Turkish films entreated Ottoman History are studied. During this period, the serials which are about the movies of Malkoçoğlu, Kara (Dark) Murat and Kara Pençe (Dark Paw) were made in addition to the movies about The Conquer of Istanbul. Key Words: Turkish Movie, Middle Age Turkish History, Islamic Hİstory, Middle Asia History, Seljukian History, Ottoman History, Historiography, Ideology, Perception.