5302 sayılı kanun çerçevesinde İl Özel İdareleri İstanbul İl Özel İdaresi örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nedret Apaydın

Danışman: NAİL YILMAZ

Özet:

Anahtar Kelimeler : Yerelleşme, Yerel Yönetimler, ,Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı, Son yıllarda birçok devletin yönetim sistemi, AB ile bütünleşme ve Yeni Kamu Yönetimi anlayışının getirdiği prensiplerin dünya çapında etkin olmasından dolayı reform sürecine girmiştir. Bu değişim sürecinden Türkiye’de etkilenmiş, yönetim alanında yıllardır yapılması beklenen değişiklikler gündeme gelmiştir. Türkiye’de kamu reformu çalışmalarının önemli parçalarından biri de yerel yönetim birimlerinden olan il özel idareleridir. Yönetimdeki yeri uzun yıllardır tartışmalı olan il özel idarelerinin kaldırılması gerektiği, il özel idarelerine alternatif yapılanmalar kurulabileceği, ya da kendine has fonksiyonlar kazandırılarak yeni düzenlemeler ile etkin kurumlar haline getirilebileceği tartışmaları 5302 sayılı kanun öncesine kadar süregelmiştir. Buna karşın yeni kanunun bu tartışmalara son verecek bir yapı kuramadığı söylenebilir. Bu tartışmaların, belediye sınırı il sınırı olarak belirlenen İstanbul ve Kocaeli için devam etmesi gerekmektedir. İl özel idareleri açısından son dönemde yaşanan en önemli değişim, 3360 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun yürürlükten kaldırılıp, yerine 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun konulmasıdır. Teorik olarak bakıldığında yeni il özel idaresi kanunuyla, il özel idarelerinin kuruluşu, organları, yönetimi, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esasları yeniden düzenlenmiştir. Yeniden yapılandırma çalışmalarıyla il özel idareleri, örgütsel yapısı yenilenerek görece olarak daha fonksiyonel, maddi ve idari açıdan daha özerk bir kurum haline getirilmeye çalışılmıştır. Şu an yürürlükte bulunan 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, dünyada yaşanmakta olan reform dalgasının yansıması olarak değerlendirilebilir. Ancak, 5302 sayılı kanunun, gücünü korumak isteyen, yetkilerini yerele devretmek istemeyen, ama hem Avrupa süreci, hem de dünyadaki yeni kamu yönetimi anlayışının bir gereği olarak katı ve merkeziyetçi Türk idare yapısının ürettiği bir ara formül olduğu söylenebilir. Bu iddia özellikle İstanbul ve Kocaeli’nin günümüzdeki yerel yönetim yapısından hareketle öne sürülebilir. İstanbul ve Kocaeli başta olmak üzere, büyükşehirlerde il özel idarelerinin varlığı konusunda ısrarcı olmak, merkezi yönetimin gücünü devam ettirmek gayretlerinin bir uzantısı olarak değerlendirilebilir. Bu çalışmada il özel idarelerinin Türk kamu yönetimindeki yeri, hukuki dayanakları ve tarihsel arka planı incelenerek; yeni kamu yönetimi anlayışı çerçevesinde oluşan merkezden yerele yetki devrini hedefleyen liberal politikalar bağlamında geçirdiği iddia edilen değişim süreci irdelenmiş; 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ile ortaya çıkan yeni durum analiz edilmiştir. Ayrıca, İstanbul İl Özel İdaresi örneği incelenerek bu yeni değişim ve dönüşüm sürecinin pratikteki yansımaları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Keywords : New public administration, http://www.tureng.com/search/yerelle%C5%9Fmelocalization, local authorities, special provincial administration ABSTRACT In recent years , on account of that the principles – brought by the integration with EU and the new sense of public administration- are effective worldwide, system of goverment of many countries go into the process of reformation.Our country is influenced by process of this alternation , the amendments which is expected to be made is brought to agenda.An important part of studies of public reform is the provincial administration which is a unit of local adminisitration.The discussion concerning the entailment of the abolisment of the provincial administration whose position has been controversial for many years,with that alternative instutions -instead of the provincial administration can be established associated with new arrangement, the provincial administration can become an effective instution by being gained characteristic functions, had gone on till the previous period of the law no.5302.In my opinion the new law can not found a structure that can terminate these discussions. These discussions should continue for Istanbul and Kocaeli where the municipal border is described as the provincial border In terms of the provincial administration, the most important change in the recent period is the abolishment of The Provincial Administartion Law No.3360 and –instead of it- that The Provincial Administartion Law No.5302 put into effect.Theoretically, through the new provincial administration law , the establishment, organs, management, occupation, authorities, responsibilities , the procedure and the principle -concerning the execution- of the provincial administration is rearranged.Through the studies of the re-construction, by renewing the organizational structure , the provincial adminisitrations are tried to work up into more functional and -in respect of financial and administrative- more autonomous instutions. The Provincial Administartion Law No.5302 in force can be appraised as a reflection of reform-wave being lived in world. But according to our conviction, The Law No.5302 is in the position that a temporary solution is produced by the rigid and centralist Turkish administration structure that wants to preserve its force and does not want to hand over its authority to the local administration ,but as a necessity of both the process of EU and The new sense of public administration in world. This assertion can be asserted by means of the structure of the local administrations of İstanbul and Kocaeli in present. Insistence on presence of The Provincial Administartion in cities such notably Istanbul and Kocaeli can be appraised as a extension of attempts of preservation of force of central administration. Through with the study, the position, legal provisions and historical background of the provincial administration in Turkish public adminisitration are investigated; in the context of the liberal politics -consisted in the new sense of public adminisitration- aiming at hand over the authority from the center to the local , the allgedly process of the provincial administration is examined; the new circumtance, emerging with The Provincial Administartion Law No.5302. Moreover by investigating The Provincial Administration of Istanbul, reflections of the process of this alteration and transforming -which are in pratic- are tried to explain.