Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Finansal Bilimler Fakültesi, Bankacılık Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ALPER TURGUT
Danışman: UFUK BAŞOĞLU
Özet:Günümüz Türkiye’sinde ve dünyada, finansal yatırım enstrümanlarının en önemlileri arasında iç borçlanma senetleri gösterilmektedir. İç borçlanma senetleri devletin gelirinin giderinden daha fazla olması sonucu ortaya çıkan açığın finansmanında kullanılmaktadır. Hazine bonosu finansal piyasalarda işlem hacmi yüksek olan bir yatırım enstrümanıdır. Bankalar hazine bonosu ihalelerine katılarak en fazla miktarda bonoyu en iyi fiyattan almaya çalışmaktadırlar. Bankalar daha sonra aldıkları bonoları kendi müşterilerine pazarlarlar. Dolayısıyla girilen ihalelerde fiyatı tahmin etmek bankalar açısından önemli bir problemdir. Yapılan fiyat tahmini, birçok dışsal faktörden etkilenmekte ve ihalede oluşan gerçek fiyattan uzaklaşmaktadır. Dışsal faktörler arasında diğer yatırım enstrümanlarının fiyatları, siyasi şoklar, küresel krizler vb. örnek olarak verilebilir. Bu çalışmada iç borçlanma araçları hakkında açıklamalar yapılmış, özellikle hazine bonosu ve hazine bonosunun fiyatının tahmini üzerine yapılan bir uygulama üzerinde durulmuştur. Çalışmanın birinci bölümünde, dünyada ve Türkiye’de hazine tarafından ihraç edilen iç borçlanma senetleri ve bu senetlerin satış yöntemlerinden bahsedilmiştir. İkinci bölümde, iç borçlanma senetlerinden hazine bonosunun fiyatının tahmini için kullanılacak ekonometrik yöntem ve bu tahmin sonucu ortaya çıkabilecek problemler üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde, hazine bonosunun ihale öncesi fiyatının tahmin edilebilirliği üzerine bir uygulama yapılmış, hazine bonosuna alternatif olabilecek yatırım araçları ve referans teşkil edebilecek değişkenler üzerinde durulmuştur. Dolar kuru, avro kuru, gecelik faiz, hazine bonosu vadesi ve İMKB100 endeksi başlangıçta modeli etkileyebilecek değişkenler olarak seçilmiştir Yapılan testler sonucu İMKB100 endeksi ve avro kuru çalışmadan çıkarılarak model tahmin edilmiştir. Ortaya çıkan ekonometrik problemler irdelenmiş ve problemlerin modeli etkileme gücü üzerinde durulmuştur. Oluşturulan model ile bir öngörü denemesi yapılmış ve çıkan sonuç yorumlanmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak sapmalı dahi olsa bir model elde edilebilmiştir. Model içerisinde hazine bonosunun vadesinin, dolar kurunun ve gecelik faiz değişkenlerinin etkileri açıkça ortaya konduğunda hazine bonosu fiyatını en çok etkileyen değişkenin gecelik faiz değişkeni olduğu ortaya çıkmıştır. Dolar kuru ve vade değişkenlerindeki değişimler fiyat üzerinde büyük değişimler yaratmamaktadır. Bu da hazine bonosunun bankalar açısından daima popüler bir yatırım aracı olacağının bir göstergesidir. ABSTRACT Today in Turkey and the world, it is shown that the domestic government bonds are very important in financial investment instruments. Domestic government bonds are using for financing the income gap for a state. Treasury bond is an instrument that has a huge amount of trading volume in financial markets. The banks are participating to treasury bonds tender for buying large amounts of bonds with the best price. After that the banks are marketing the bonds that they bought to their customers.Because of that, forecasting the price in a tender is an important problem for the banks. Lots of external factors are striking the price estimate and the price estimate is falling short of real price. Other investment instruments prices, political shocks, global crisis etc. are good examples for external factors. In this study; the domestic government bonds are explained, especially treasury bonds is given and an application about the treasury bonds prices is made up. In the first part of thesis, the domestic government bonds in Turkey and in the world are discussed and the selling methods of these bonds are explained. In the second part, the econometric method for forecasting the price of the treasury bond and the problems that come from that forecasting are emphasized. In the third part, a model for the treasury bond is forecasted, alternative investment instruments for the treasury bond and the reference variables are emphasized in the model. First of all; the exchange rate of dollar, the exchange rate of euro, overnight interest, treasury bond maturity and IMKB100 index are chosen for the variables that may effect the model. After making the tests about the variables, IMKB100 and the exchange rate of euro are taken out of the application and the model is estimated. The econometric problems that occured are explained and the ability of effecting the model by the problems is discussed. After estimating the price model, a price forecast is made and the result is interpreted. Consequently, a model is gained with a diverge. When showing the effects of the maturity of bond, the exchange rate of dollar and overnight interest in the model clearly, we can see that the price of the bond is mostly effected by overnight interest. The changes on the exchange rate of dolar and the maturity did not make big changes on the price. This means that the treasury bond will always be a popular investment instrument for the banks