İstanbul’un dört türbesinin (Aziz Mahmut Hüdayi, Hz. Yuşa, Telli Baba, Yahya Efendi) inanç turizmi açısından değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatih Tuzcu

Danışman: MEHMET AKİF CEYLAN

Özet:

Bu çalışmanın araştırma evreni İstanbul’daki dört türbe olup buralarda dini amaçlı gerçekleşen ziyaretler incelenmiştir. Bu türbeler Üsküdar’daki Aziz Mahmut Hüdayi, Beykoz’daki Hz. Yuşa, Sarıyer’deki Telli Baba ve Beşiktaş’taki Yahya Efendi türbeleridir. Müslümanlarca uzun yıllardır ziyaret edildiği bilinen bu türbeler inanç turizmi açısından değerlendirilmiştir. Çalışmada seçilen dört türbeden ikisi Avrupa, ikisi de Asya yakasında bulunmaktadır. Bu bakımdan hem İstanbul’u hem de Türkiye’yi yansıtacakları düşünülmektedir. Tezde genelden özele doğru bir yöntem izlenmiştir. Nitekim öncelikle Türkiye’deki turizm çeşitleri incelenmiş ve ardından da İstanbul üzerinde durulmuştur. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Türkiye’de turizm ve inanç turizmi, ikinci bölümde İstanbul’da inanç turizmi ve kaynakları, üçüncü bölümde ise İstanbul’un dört türbesinde inanç turizmi ele alınmıştır. Dördüncü bölüm, tezin esas kısmını teşkil etmiştir. Burada araştırma evreni olarak seçilen dört türbeye yönelik anket yöntemi uygulanmıştır. Ayrıca istatistik veriler, haritalar ve fotoğraflar kullanılmış olup CBS programından da faydalanılmıştır. İnanç turizmi, esasen kültür turizminin bir türüdür. İnsanlar kendi dinlerine ait bir mekânı ziyaret ettiğinde inanç turizmi, başka bir dine ait mekânı ziyaret ettiğinde ise kültür turizmini gerçekleştirmiş olurlar. Bu açıdan yaklaşıldığında ülkemize inanç turizmi amacıyla gelenlerin sayısı 2007 yılında 143.969 kişi ile zirve yapsa da daha sonra bu sayı azalmaya başlamış ve nihayet 2018 yılında 29.072 kişi olarak gerçekleşmiştir. İncelenen türbelerde ziyaretçi olarak yalnızca Müslümanlarla karşılaşılmıştır. Türkiye nüfusunun % 99’unun Müslüman olduğu dikkate alındığında, her yıl milyonlarca insanın inanç turizmine katıldığı düşünülmektedir. Çalışmada sırasıyla dört türbenin tarihçeleri, konumları, ulaşım imkânları, türbelere gelen kişilerin profili, bu alanların inanç turizmi açısından durumu ve geleceğe yönelik planlaması üzerinde durulmuştur. Ayrıca buradan elde edilecek verilerin de, İstanbul’daki türbe ziyaretlerinin coğrafya dışında diğer sosyal bilimler tarafından da incelenmesine önemli katkılar yapması amaçlanmıştır. -------------------- This study’s research universe is the four tombs in İstanbul. The visits which was taken place for religious purpose was examined. These tombs are Aziz Mahmut Hüdayi in Üsküdar, Hz. Yuşa in Beykoz, Telli Baba in Sarıyer and Yahya Efendi in Beşiktaş. These tombs which has been visited by Muslims for years were perused with regards to belief tourism. In this study the two tombs of four selected ones are in European side and the other ones are in Asian side. From this point of view, it is thought that these will reflect both İstanbul and Turkey. In this thesis the method of from general to the spesific was followed. Son and so, first of all, the types of tourism in Turkey was examined and then we focused on İstanbul. The study consist of four parts. In first part tourism and belief tourism in Turkey, in second part belief tourism and its source in İstanbul, in third part, the belief tourism in four tombs in İstanbul were examined. The main part of the thesis was formed in the fourth parth. In this section which was chosen as research population, survey method was carried out for these four tombs. Besides that, statistic datas, maps and photos were used and made use of CBS programme. Actually belief tourism is a kind of culture tourism. When the people visit a place which belongs to their own religion it is called belief tourism and when people visit a place which belongs to another religion it is called culture tourism. When we approach from his point of view, the number of visitors who come for belief tourism were 143.969 people in 2007 and it was the highest rank but later this number started to decrease and at last it was 29.072 people in 2018. At the tombs which were searched only Muslims were seen as a visitors. When we took into consideration that 99 percentage of the population in Turkey is Muslim. It can be thought that millions of people participates belief tourism every year. In this study, in turn, the history of four tombs, their locations, their access facilities, the profile of people who come these tombs, the situation of these places related to belief tourism and prudentials planning of them were dwelled on. Besides, it is aimed that the datas which will be achieved from this research should make important contributions to other social sciences in examining the tomb visits besides geography.