Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CÜNEYT BAYRAKTAR
Danışman: Mehmet Safa Yeprem
Özet:
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in Mi'râc hâdisesini en kapsamlı biçimde anlatan ve bugüne kadar birçok şâir tarafından kaleme alınan Mi'râciye'nin, Türk Din Mûsikîsi'nin en büyük formu olduğunu söyleyebiliriz. Konu ile ilgili yapılan araştırmalara göre Mi'râciye denilince ilk akla gelen, güfte ve bestesi Nâyî Osman Dede'ye âit olan Mi'râciyedir. Bunun en önemli sebebinin, Mi'râciye'nin çok ustalıklı makam geçkileri ile bestelenmiş olduğu söylenebilir. Elimizdeki kaynaklara göre, Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi (ö: 1846) veyâ talebeleri ile Mi'râciye meşk etmiş olması kuvvetle muhtemel olan Mi'râciyehân Hopçuzâde Mehmed Şâkir Efendi (ö: 1858)'nin torunu olan Hopçuzâde Şâkir Çetiner'in 1970'li yıllara âit muhtelif Mi'râciye kıraatine ilişkin ses kayıtlarının, yaklaşık iki yüz yıllık ustadan çırağa meşk tavrını yansıtması sebebiyle çok önemli olduğunu söyleyebiliriz. Bu çalışmada, yukarıda bahsedilen ve elimizdeki tek olan ses kayıtları dinlenerek, Mi'râciye'nin meşk sistemi yoluyla unutulmadan günümüze kadar gelmesinde büyük emeği olan Mi'râciyehân Hopçuzâde Şâkir Çetiner'in okuduğu tavırda Mi'râciye notaya alınmış ve mevcut Mi'râciye notalarıyla makam analizleri yapılarak karşılaştırılmıştır.