Nâyî Osman Dede'ye âit Mîrâciye'nin, Hopçuzâde Şâkir Çetiner'in okuduğu tavırda notaya alınması ve mevcut Mîrâciye notalarıyla karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CÜNEYT BAYRAKTAR

Danışman: Mehmet Safa Yeprem

Özet:

Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in Mi'râc hâdisesini en kapsamlı biçimde anlatan ve bugüne kadar birçok şâir tarafından kaleme alınan Mi'râciye'nin, Türk Din Mûsikîsi'nin en büyük formu olduğunu söyleyebiliriz. Konu ile ilgili yapılan araştırmalara göre Mi'râciye denilince ilk akla gelen, güfte ve bestesi Nâyî Osman Dede'ye âit olan Mi'râciyedir. Bunun en önemli sebebinin, Mi'râciye'nin çok ustalıklı makam geçkileri ile bestelenmiş olduğu söylenebilir. Elimizdeki kaynaklara göre, Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi (ö: 1846) veyâ talebeleri ile Mi'râciye meşk etmiş olması kuvvetle muhtemel olan Mi'râciyehân Hopçuzâde Mehmed Şâkir Efendi (ö: 1858)'nin torunu olan Hopçuzâde Şâkir Çetiner'in 1970'li yıllara âit muhtelif Mi'râciye kıraatine ilişkin ses kayıtlarının, yaklaşık iki yüz yıllık ustadan çırağa meşk tavrını yansıtması sebebiyle çok önemli olduğunu söyleyebiliriz. Bu çalışmada, yukarıda bahsedilen ve elimizdeki tek olan ses kayıtları dinlenerek, Mi'râciye'nin meşk sistemi yoluyla unutulmadan günümüze kadar gelmesinde büyük emeği olan Mi'râciyehân Hopçuzâde Şâkir Çetiner'in okuduğu tavırda Mi'râciye notaya alınmış ve mevcut Mi'râciye notalarıyla makam analizleri yapılarak karşılaştırılmıştır.