Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Onur Akçan
Danışman: ERDAL ŞAHİN
Özet:Biçim-ses bilgisi (morfo-fonoloji), bir bağımlı biçim biriminin bir sözcüğe eklenmesiyle farklı görünümlerininin nasıl ortaya çıktığı, değişken biçimlerden hangisinin seçileceği ile söz ve morfemin fonem birleşiminin nasıl belirlenmesi gerektiğini ses bilgisi ve biçim bilgisinin kesiştiği alan ile belirlenmesidir. Çalışmada Türkiye ve Tatar Türkçelerindeki bağımlı biçim birimler olan yapım ve çekim ekleri tespit edilmiş ve bunların kısmen işlevleri, özellikle biçim birimcikler biçim ve seslerine göre her iki yazı dilinde karşılaştırılarak incelenmiştir. Türkiye ve Tatar Türkçelerinde dil bilgisi bölümünde incelenen belli sayıda bağımlı biçim birim kullanılmaktadır. Bunlar yazı dillerinin art zamanlı ve eş zamanlı dil bilgisi çalışmalarında incelenmiştir. Türkiye Türkçesi ve Tatar Türkçelerindeki bağımlı biçim birimler karşılaştırılarak biçim-ses bilgisel (morphophonological) benzerlik ve ayrılıkları bu çalışmayla ortaya konmuştur. Tezde her iki yazı dilindeki biçim birimler (morfem) ve biçim birimcikler (allomorf) çeşitli dil bilgisi çalışmalarından tespit edilmiştir ve bunlar biçim-ses bilgisel (morphophonological) olarak karşılaştırılmıştır. Çalışma “1. Yapım Ekleri”, “Ad Yapım Ekleri”, “Fiil Yapım Ekleri”, “Alıntı Ekler”, “2. Biçim Bilgisel Kalıplaşmalar” ve “3. Çekim Ekleri”, “Ad Çekim Ekleri” ile “Fiil Çekim Ekleri” bölümlerinden oluşmaktadır. Çalışma bu yönleriyle Türkiye ve Tatar Türkçelerinin biçim-ses bilgisel (morphophonological) olarak ilk karşılaştırması olmakla beraber yapılacak benzer çalışamalara örneklik teşkil edecektir. -------------------- Morpho-phonology, when added to a bound morpheme appeareance diffrences and how it come into existence, how to choose the variable forms and how the phoneme and morpheme combination should be determined, are shown by the area where the phonetics and morphology are intersected. İn this study, Turkish and Tatar Turkish derivational affix and inflexional suffix of bound morpheme have been identified and these partial functions, especially allomorphs and sound were examined by comparing both language. Turkish and Tatar Turkish grammar section were examined where a certain number of units of bound morpheme were used. These were studied in the diachronic and simultaneous grammar of the written languages. The bound morpheme of Turkish and Tatar Turkish were compared to find morphophonological similarities and differences demonstrated in this study. In this thesis, morphems and allomorphs were determined from various grammar studies using both languages and they were compared as morphophonological units. This work consists of “1.Derivational affixes”, “Name derivational affixes ”, “Verb derivational affixes”, “Citation suffixes”, “2. Morphological mouldings” ve “3. Inflexional suffixes”, “Name inflexional suffixes” and “Verb inflexional suffixes”. The Study in this regard of Turkish and Tatar Turkish form-sound morphophonological will be the first comparisional analysis to serve as an example to similar work to be done in future.