Küreselleşme sürecinde Merkez Bankalarının değişen rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZLEM KURTULAN

Danışman: Ahmet Yılmaz

Özet:

Bu çalışmada merkez bankalarının küreselleşme sürecinde değişen rolleri incelenecektir. Çalışmamızın amacı, hükümetlerin finansman açıklarını kapatmak ve kalkınma programlarına destek olmak amacıyla kurulan merkez bankalarının neoliberal düşünce akımıyla yalnızca fiyat istikrarını hedefleyen kurumlar haline dönüşme süreci ve bu süreç boyunca değişen merkez bankası politikalarının sosyal maliyetlerini ortaya koymaktır. Çalışmada ilk olarak, iktisat tarihindeki para sistemleri ve bu para sistemlerinin geçerli olduğu dönemler sürecinde merkez bankalarının kuruluş ve kurumsallaşma süreçleri anlatılmıştır. Daha sonraki bölümde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın kuruluşu sermaye birikim süreci ile ilişkilendirilerek 1980 yılına kadar ki kurumsallaşma süreci ve uyguladığı politikalar ele alınacaktır. Üçüncü bölümde ise, uluslararası sermaye hareketlerinin serbestleşmesi, fon arz ve talebinin ve mali piyasa katılımcılarının coğrafi sınırlamalara maruz kalmadan daha uygun mekânlardan işlem yapmasına olanak sağlayan finansın küreselleşmesi ile merkez bankalarının üstlendikleri yeni görevler ve amaçlar incelenmiştir. Son olarak, 24 Ocak Kararları ile Türkiye’de başlayan liberalizasyon sürecinde Türk ekonomisinde yaşanan dönüşümler, bu dönüşümlerin TCMB’nin politikalarına etkisi değerlendirilerek bu dönüşümlerin toplumsal yönleri ve bölüşüm üzerindeki etkileri incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Küreselleşme, Finansal Küreselleşme, Merkez Bankası, Fiyat İstikrarı, Enflasyon Hedeflemesi, Bölüşüm. ABSTRACT This paper analyses the changing roles of central banks in the age of globalization. The purpose of the study is to state transformation process - triggered by the neoliberal thought- of central banks which were originally established with the object of settling the finance deficits and support development programs of governments, to institutions only aiming price stability and social costs of these policies. In the first section of the study, monetary systems and establishment and institutionalization process of central banks during these periods. In the following section, institutionalization process of and implemented policies until the year of 1980 by Central Bank of Republic of Turkey will be discussed by associating establishment and capital accumulation of it. In the third section, liberalization of international capital movements, financial globalization which provides funds supply, funds demand and financial market participants to transact without any subject to geographical limitations from more suitable locations, and new missions and goals and assumed by central banks. The paper ends with analysis of transformation of Turkish economy in the liberalization period triggered by January 24 Decrees and their repercussions not only on the policies conducted by CBRT but also on social and distributional aspects. Keywords: Globalization, Financial Globalization, Central Bank, Price Stability, Inflation Targeting, Distribution