Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Erman İmer
Danışman: GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK
Özet:Türkmen Gahrımançılık Eposı Göroğlı adlı eserin V. Övez Dara Çeken (s.155-s.180), VI. Övez Öylenen (s.181-s. 203), VII. Arap Reyhan (Arap Dañan) (s.204-s.255) ve VIII. Kırk Minler (s.226-s.251) boylarını ihtiva eden bu çalışma; inceleme, transkripsyonlu metin ve dizin bölümlerinden oluşmaktadır. On iki boydan ibaret olan eser, Doğu Edebiyatı Yayınları Merkezi tarafından Moskova’da 1983 yılında basılmıştır. Ünlü Türkmen halk ozanı ve destancısı Pälvan Bağşı’nın kaydettiği bu eser, Sovyet Bilimler Akademisi üyesi B. A. Karrıyev tarafından derlenmiş ve yayına hazırlanmıştır. Eserde boyların Rusça çevirisi de bulunmaktadır. Eserde B. A. Karrıyev tarafından “Türkmen Kahramanlık Destanı Köroğlu” başlığıyla Rusça yazılmış bir bölüm bulunmaktadır. İnceleme bölümünde, Köroğlu Destanının Türkmenistan varyantı ve destanın derleme süreci hakkında bilgi verilmiştir. İncelenen metnin tanıtımı yapılarak konu ile ilgili metin neşirlerine de değinilmiştir. Dil özellikleri kısmında metindeki fonetik ve morfolojik özellikler değerlendirilmiş, ayrıca metnin söz varlığı incelenmiştir. Metin bölümünde, manzum mensur karışık ve Kiril harfli olan eserin imlasına büyük ölçüde bağlı kalınarak transkripsiyonu yapılmıştır. Yanlış veya eksik tespit edilen kelimelerin doğru şekilleri diğer neşirlerle karşılaştırılarak dipnotta gösterilmiştir. Türkmen Türkçesinin önemli özelliklerinden olan, bünyesinde barındırdığı aslî ve ikincil uzun ünlüler “ : ” işaretiyle gösterilmiştir. Dizin bölümünde, metindeki bütün kelimeler anlamları ile verilmiştir. Deyimleşmiş ifadeler, ikilemeler, tamlamalar “♦” işaretiyle iç madde olarak gösterilmiştir. Alıntı kelimelerin ait olduklar dil ve gerekli görüldüğü yerde bu dildeki şekilleri de belirtilmiştir. Dizin, metindeki kısım numaraları esas alınarak hazırlanmış alfabetik bir dizindir. İcra sırasında veya metne aktarılırken yanlış tespit edilme, ses değişimine uğrama, ağız özelliği olma, hece kaynaşması vb. nedenlerle farklılaşan kelimelerin, ölçünlü Türkmen Türkçesindeki şekilleri kelimeden hemen sonra parantez içinde “<” işaretiyle gösterilmiştir. Metindeki kelimelere gelen eklerin vazifeleri numaralandırılmak suretiyle belirtilmiştir. Akuzatif ekinden ayırmak için iyelik ekleri “2” ile numaralandırılmıştır. Yalnızca “ñ” ile de ifade edilebilen; ikinci teklik şahıs iyelik ekleri “2”, genitif ekleri “3”, ikinci çokluk şahıs iyelik ekleri “4”, akuzatif ekleri “5” ile numaralandırılmıştır. Birleşik fiiller gösterilmiştir. -------------------- This study involves the V. Övez Dara Çeken (p.155 – p.180), VI. Övez Öylenen (p.181 – p.203), VII. Arap Danan (p.204 – p.255) and VIII. Kırk Minler (p.226 – p.251) parts of the book named Turkmen Gahrımançılık Eposı Göroğlı and it is composed of examination, text with transcription and index. The book of Gahrımançılık Eposı Göroğlı has twelve parts, is written by the famous Turkmen folk poet, is compiled by the member of Soviet Academy of Science B. A. Karriev and is published by Oriental Literature Periodical Center in Moscow in 1983. The book has a part named “Turkmen Heroic Saga - Koroglu” which is written by the compiler B. A. Karriev. In the examination chapter, the information about Turkmenistan version of Koroglu Saga and the compiling process of the saga has been given. The studied text has been introduced and the publications about the subject is also mentioned. In language properties section, phonetic and morphological specification and vocabulary of the text have been evaluated. In the text chapter, transcription has been performed while adhering to poetical, prose, complicated and cyrillic spelling of the text. Correct forms of the words that have been determined as incorrect or deficient have been shown and they have been compared with the other publications in the footnote section. Essential and secondary long vowels that are significant for Turkmen Turkish are marked with “ : ”. In the index chapter, all words in the text are given with their meanings. Idiomatic expressions, hendiadyses and determinative groups are marked with “♦”. Languages of the quotation words and letter symbols of this words have been stated when it was considered as necessary. The index has been prepared as an alphabetic index with considering the section number. Symbols of words that have been established as incorrect, phonetically changed, dialect special or vocalically alternated in the standard Turkmen Turkish have been marked right after the word itself as “ < ” in parenthesis. The functions of the affixes have been stated by enumerating. In order to distinguish from accusative affixes, possessive affixes have been marked with “2”. The affixes that can be expressed only by “ñ” are second singular person affixes marked with “2”, genitive affixes marked with “3”, second plural person affixes marked with “4” and accusative affixes marked with “5”. Compound verbs have been shown.