Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SİNEM CANDEMİR ÖMERCİKOĞLU
Danışman: SABAHAT İNANIR
Özet:FDG PET/BT’nin konvansiyonel yöntemlerle saptanamayan hastalık alanlarını saptayabilmesi nedeniyle lenfomanın metabolik yayılım paternlerinin bilinmesi, PET/BT raporlamayı kolaylaştıracaktır. Lenfomada evreleme amaçlı PET/BT ile hastalığın nodal (N) ve ekstranodal (EN) metabolik yayılım paternlerini detaylı olarak incelemeyi amaçladık (37 Hodgkin lenfoma (HL), 85 non-Hodgkin lenfoma (NHL), toplam 122 hasta, 63 K, 59 E, yaş ortalaması 52 ± 18,7 yıl). Olguların %98’inde lenfoma tutulumu ile uyumlu FDG tutulumu izlendi. Negatif olguların tümü NHL idi. Hem HL, hem de NHL hastalarının yaklaşık yarısında diyaframın her iki tarafında N hastalık vardı. HL’de, en sık tutulan N alanlar servikal (%97) ve mediastinaldi (%83). N tutulum alanları; supradiyafragmatik (SD), splenik (S) ve infradiyafragmatik (İD) tutulum şeklinde azalmaktaydı. Hastaların %46’sında saptanan S tutulumunun abdominal lenf nodu (LN) tutulumu riskini artırdığı saptandı. HL’de %41 oranında EN tutulum saptandı ve en sık kemik/kemik iliği (K/Kİ), akciğer, yumuşak doku ve karaciğer tutulumu izlendi. Fokal/multifokal K/Kİ tutulumu olanlarda, diğer EN tutulum anlamlı olarak daha sık görüldü. NHL’de SD en sık servikal (%57) ve mediastinal (%51) LN izlenirken, İD mezenterik (%48), paraaortik (%47) ve pelvik (%46) LN tutulumları saptandı. EN tutulum NHL’de %56 oranında izlenirken en sık dalak, Waldeyer halkası, gastrointestinal sistem, K/Kİ, seröz yüzeyler ve yumuşak doku gözlendi. Agresif tip NHL, daha sık N ve EN tutulum ile daha yüksek FDG tutulumu gösterdiler. Sonuç olarak, PET/BT’den elde edilen metabolik veriler, HL’nin servikal LN’dan başlayarak SD ve İD nodal istasyonlarda devamlılık teorisine uyarak yayıldığını ve dalağın İD alana geçişte ilk nodal istasyon gibi davrandığını desteklemektedir. HL’de EN tutulum azımsanmayacak oranlarda gözlenebilmektedir. NHL’de ise tüm nodal alanlar benzer oranlarda tutulabildiğinden, SD ve İD nodal alanlar dikkatle, tek tek gözden geçirilmelidir. Özellikle agresif lenfomalarda EN tutulumun yaygınlığı nedeniyle; S, Waldeyer halkası, K/Kİ gibi tutulumun sık gözlendiği bilinen alanlar dışında, yumuşak doku ve seröz yüzeyler de dikkatle gözden geçirilmelidir. Anahtar Sözcükler: FDG, PET/BT, Hodgkin Lenfoma, Non-Hodgkin Lenfoma ABSTRACT Becoming familiar with certain metabolic involvement patterns can make easier PET/CT readings since FDG PET/CT frequently detects disease sites that were overlooked by conventional methods. In this study, we aimed to analyse nodal (N) and extranodal (EN) metabolic involvement patterns of PET/CT in lymphoma patients at initial staging (37 patients with Hodgkin lymphoma (HL) and 85 patients with non-Hodgkin lymphoma (NHL), total number of 122 patients, 63 female, 59 male, mean age, 52 ± 18,7 years). Ninety eight percent of the patients had FDG avid lesions. All the negative cases were patients with NHL. Almost half of the patients with HL or NHL had N disease at both sides of the diaphragm. The most commonly involved lymph nodes were cervical (97%) and mediastinal (93%) in HL. The sites of nodal involvement were supradiaphragmatic (SD), splenic (S) and infradiaphragmatic (ID), in decreasing orders of involvement. Splenic involvement (46%) increased the risk for the involvement of abdominal lymph nodes (LN). EN involvement was observed in 41% of the patients with HL. Most common EN sites were bone/bone marrow (B/BM), lung, soft tissue and liver. In patients with focal/multifocal B/BM activity, other sites of EN involvement were observed more frequently. In NHL, the most common SD sites were cervical (57%) and mediastinal (51%) nodes; whereas most common ID sites were mesenteric (48%), paraaortic (47%) and pelvic (46%) LNs. EN involvement was present in 56% of the patients in NHL, most commonly in spleen, Waldeyer’s ring, gastrointestinal system, B/BM, serous layers and soft tissue. Aggressive NHLs more frequently presented with N and EN disease and a higher FDG uptake. In conclusion, metabolic data obtained from PET/CT supports that HL arises from cervical LNs and spreads to SD and ID sites according to the theory of continuity, as the spleen acts as the first N station for ID spread. In HL, an unexpected high rate of EN involvement could be observed. In NHL, as all the N sites can be involved with similar rates, each SD and ID nodal station should be carefully reviewed. Beside the known frequent involvement sites as S, Waldeyer’s ring and B/BM, soft tissue and serous layers should also be carefully observed due to high prevalence of EN involvement, especially in aggressive NHL sub-types. Keywords: FDG, PET/CT, Hodgkin lymphoma, Non-Hodgkin lymphoma.