Sosyal sorumluluk uygulamalarının kurumsal kuram perspektifinden değerlendirilmesi üzerine bir araştırma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NİHAL KARTALTEPE

Danışman: GÖKSEL ATAMAN BERK

Özet:

Anahtar Kelimeler : Sosyal Sorumluluk, Kurumsal Kuram, Kurumsal Baskılar, Eşbiçimlilik SOSYAL SORUMLULUK UYGULAMALARININ KURUMSAL KURAM PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Sosyal sorumluluk yazını incelendiğinde, yazını oluşturan çalışmaların önemli bir kısmının, işletmelerin aslında neden sosyal sorumluluk anlayışına uygun davrandıklarını ya da sosyal sorumluluk faaliyetlerinde bulunduklarını anlamaya çabalamaktan ziyade; ağırlıklı olarak finansal performans ile ilişkili olan sonuçlara ulaşmada sosyal sorumluluk uygulamalarının yeri üzerine odaklandığı görülmektedir. Ancak sosyal sorumluluk ve finansal performans arasındaki ilişkiye yönelik olarak ortaya çıkan tartışmalı ve birbiri ile çelişen bulgular, sosyal sorumluluk uygulamalarının temel nedenlerinin anlaşılmasında ve açıklamasında, ekonomik faktörlerin yetersiz kaldığını açıkça göstermektedir. Bu bağlamda, işletmelerin sosyal sorumluluk uygulamalarının derinlemesine anlaşılabilmesi ve analiz edilebilmesi için, ekonomik faktörler dışındaki faktörlerin de dikkate alınması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Söz konusu gereklilik doğrultusunda, bu tez çalışmasında işletmelerin sosyal sorumluluk anlayışına uygun davranmalarını ve sosyal sorumluluk faaliyetinde bulunmalarını etkileyen kurumsal mekanizmalar üzerinde durulmuştur. Sosyal sorumluluk uygulamalarının kurumsal kuram perspektifinden ele alınması; söz konusu uygulamaları, işletmelerin tekil olarak finansal performanslarını artırmada kullanılan bir araç olma boyutundan çok daha öteye taşımakta ve sosyal sorumluluk uygulamalarına ilişkin toplum temelli bir kuramsal çerçeve sağlamaktadır. Bu doğrultuda, bu çalışma, yerel toplum düzeyindeki kurumsal baskıların, işletmelerin sosyal sorumluluk uygulamalarını ne şekilde etkilediğini ve şekillendirdiğini ortaya koymaya yönelik olarak gerçekleştirilmiştir. Keywords : Corporate Social Responsibility, Institutional Theory, Institutional Pressures, Isomorphism ABSTRACT A RESEARCH ON CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY FROM THE PERSPECTIVE OF INSTITUTIONAL THEORY In the literature on corporate social responsibility little theoretical attention has been paid to understanding why or why not corporations act in socially responsible ways or engage in social responsibility action. Indeed most of the theoretically oriented research on this subject has focused on investigating the connection between corporate social responsibility and corporate financial performance. But some studies concluded that the connection between social responsibility and financial performance is mixed and often contradictory. The widespread disagreement and conflicting findings in this literature suggest that economic explanations are at a loss to account for social responsibility. In this context we need to pay much more attention to factors other than corporate financial performance that might affect corporate social responsibility. Accordingly this dissertation focused on institutional mechanisms that may influence whether corporations act in socially responsible ways or engage in social responsibility action. Institutional theory affords insights into corporate social responsibility that extend beyond the interests of individual firms, through the establishment of community-based patterns. In this frame this study focus on how corporate social responsibility is influenced and shaped by institutional pressures at the level of the local community.