Uluslararası vergi rekabetinin doğrudan yabancı sermaye yatırımları üzerindeki etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: OZAN ÖZTÜRK

Danışman: Mehmet Şişman

Özet:

ULUSLARARASI VERGİ REKABETİNİN DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 1990’lı yılların başlarından itibaren küresel ekonomi içerisinde doğrudan yabancı sermaye yatırımları (DYSY), küresel ticaret hacmi ve milli gelir düzeyinden çok daha hızlı bir artış göstermiştir. DYSY miktarında artışa yol açan küresel değer zincirleri daha çok ulusötesi şirketler tarafından oluşturulmakta, artan DYSY miktarından daha fazla pay almak isteyen ülkeler arasında rekabet gittikçe hız kazanmaktadır. Ülkelerin DYSY’yi ülkelerine çekmek için yürüttükleri rekabet politikalarının en önemli unsurlarından biri de sağladıkları vergi avantajlarıdır. Bu tez çalışmasında, ülkelerin uluslararası vergilendirme uygulamalarına dönük rekabet politikalarının DYSY üzerindeki etkileri incelenmiş ve yatırım yapılan ülkedeki vergi yükünün, bu ülkeye dönük DYSY miktarını etkileyip etkilemediği sorusuna cevap aranmıştır. Bu kapsamda ilk olarak 30 OECD ülkesinde 1981 – 2009 yılları arasında uygulanan kurumlar vergisi oranı ile bu ülkelere yönelik DYSY akımları arasındaki ilişki ortaya konulmuş daha sonra konuya ilişkin ampirik çalışmaların bulguları lenmiştir. Gerek kurumlar vergisi oranları ile DYSY akımları arasındaki ilişki, gerekse de ampirik çalışmaların bulguları, verginin DYSY akımlarını etkilemede gittikçe artan bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Bu sonuç, iş dünyasında gerçekleştirilen ve yabancı ülkelere yönelik yatırım kararlarında verginin önemli bir faktör olduğu sonucuna varan anket çalışmaları tarafından da desteklenmektedir. Hem ampirik çalışmaların sonuçları hem de ülkelerin vergi uygulamaları konusundaki tecrübelerinin paylaşımı, DYSY’ye yönelik ulusal maliye politikalarının daha etkin bir şekilde oluşturularak rafine edilmesi ve bunun sonucunda hedeflenen amaçlara ulaşmada daha başarılı sonuçlar alınması yönünde ülkelere yardımcı olacaktır. ABSTRACT IMPACT OF INTERNATIONAL TAX COMPETITION ON FOREIGN DIRECT INVESTMENT Foreign direct investment (FDI) increased much more than the global trade volume and national income level within the global economy, since 1990’s. Global value chains, which is the main reason of increasing amount of FDI, established by transnational corporations (TNCs) largely and competition among countries which aim to have more share of increasing amount of FDI, has been intensified. Tax benefits are one of the most important competition policy instruments of countries to attract FDI. In this thesis study, impact of countries’ competition policies towards international taxation applications on FDI researched and it was examined that if amount of inward FDI is affected by tax burden on capital income or not. In this context, the relation between corporate income tax rates in force between 1981 and 2009 and inward FDI flows to 30 OECD countries presented firstly and then findings of empirical studies were summarized. Both, relation between corporate income tax rates and FDI flows and findings of empirical studies reveal that tax rates has an increasing importance on FDI flows. This finding is supported by the surveys which were conducted within business executives and conclude that tax rates have significant impact on investment decisions abroad. Both findings of empirical studies and sharing countries’ experiences on tax applications will help governments to refine national fiscal policies towards FDI and as a result of this to be more successful at reaching aimed objectives.