Türkiye'de iç borçlanmanın ekonomik büyüme üzerindeki etkisi (1980-2003)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AMAÇ ÖZBAY

Danışman: Gülay Yılmaz

Özet:

Vergi ve benzeri gelirlerinin kamu harcamalarını karşılamaya yetmemesiyle ortaya çıkan bütçe açıkları, borçlanma gereğini doğurmaktadır. Borçlanma özellikle 1980 sonrası dönemde gelişmiş ve gelişmekte olan bir çok ülkede kamu finansmanını sağlamada giderek artan öneme sahip bir araç halini almıştır. İç borçlanmadaki süratli artışlara karşın, yeterli ekonomik büyümenin sağlanamayışı, son 20 yılda Türkiye'nin kaynaklarının büyük bir kısmının transfer harcamaları şeklinde iç borçlanmaya gitmesine neden olmuş, bu da reel ve yatırım harcamalarının konsolide bütçe ve GSMH içindeki paylarını azaltmıştır. Bu çalışmada iç borçlanmanın ne olduğu, sebepleri, ekonomik etkileri, ekonomik büyüme ile ilişkisi ve Türkiye'deki boyutları ve dinamikleri anlatılmaya çalışılmıştır. Çalışma sonucunda iç borçlanmanın 1985 yılından sonra ülkemizde bozulan kamu finansman dengesi nedeniyle çok yüksek boyutlara ulaştığı ve iç borçlanmanın, ödünç verilebilir fon piyasasında fon talep ediciler arasında meydana gelen müdahale sonucu ortaya çıkan dışlama etkisi nedeniyle özel kesim yatırımlarını azalttığı ve bunun da ekonomik büyümeyi olumsuz etkilediği anlaşılmıştır. Public borrowing is required due to public deficit which tax and other revenues could not cover. Especially, borrowing became an important instrument to provide public finance in developed and developing countries after 1980's years. Although rapid increase in domestic debt, economic growth could not be increased, and it caused to transfer of great part of Turkey's resources to domestic debt within transfer expenses at last 20 years and reduction in share of real and investment consumption in the GNP. With this study, mean of domestic borrowing, reasons, economic effects, relationship between economic growth and public borrowing, it's dimension in Turkey and dynamics are tried to explained. As a result of this study, domestic borrowing which have reached the highest level since 1985 due to distorted public finance balance have reduced private sector investments due to crowding out effect and effected economy negatively are understood.