Hastanelerde Rol Çatışması ve Sosyal İklimin Örgütsel Sapma Davranışına Etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: PERİHAN EREN BANA

Danışman: ŞEVKİ BURAK BEKAROĞLU

Özet:

Çalışmanın amacı örgütler için bir ‘Sosyal İklim Ölçeği’ geliştirmenin yanı sıra, hastane çalışanlarının yaşadığı rol değişkenlerinin, sosyal iklim, çalışma yaşam kalitesi ve işten ayrılma niyetiyle birlikte örgütsel sapma davranışına etkisini değerlendirmektir. Araştırma İstanbul ilinde Anadolu Kuzey Kamu Hastaneler Birliği’ne bağlı beş farklı hastanede görev yapmakta olan çalışanların katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Tarama modeli ve anket yöntemiyle gerçekleştirilen çalışmada, örneklem 517 gözlemden oluşmuştur. Araştırma kapsamında tanımlayıcı analizlerin yanı sıra açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri, korelasyon analizleri, t-Testi, varyans analizi (Anova) ve hipotez testinin doğrulanması sürecinde regresyon analizi kullanılmıştır. İş etiğinin sapma davranışının alt boyutlarında azaltıcı bir etkiye sahip olması, sağlık çalışanlarının idarî çalışanlardan daha fazla rol yüklenmesi yaşaması ve sapma davranışının bazı boyutlarında cinsiyete göre farklılık oluşması araştırma kapsamında elde edilen bulgular arasında yer almaktadır. Sosyal İklim Ölçeği’nin geliştirilmesi sürecinde literatürdeki kuramlardan ve çalışmalardan faydalanılmıştır. Ölçek toplam 26 maddeden oluşturulmuş ve ölçek maddeleri 6 boyutta değerlendirilmiştir. Bu boyutlar; kişiler arası uyum, kurumsal destek, grup içi iletişim, iş etiği, meslekȋ dayanışma ve iş dışı ilişkiler şeklindedir. Ölçeğin toplam güvenilirlik değeri olan Cronbach alfa= 0,87 (boyutlar için sırasıyla; 0.84; 0.83; 0.78; 0.71; 0.89; 0.80) şeklindedir. -------------------- The aim of this study is to evaluate as well as developing a Social Climate Scale for organizations, the effects of role variables, social climate, quality of working life and intention to leave work on the organizational deviation behavior. The study was carried out with the participation of staff working in five different hospitals in Istanbul. In the study, using the survey method, the sample consisted of 517 observations. In addition to descriptive analysis, descriptive and confirmatory factor analyzes, correlation, t-test, variance (Anova) and regression analyses were used in the process of validating hypothesis testing. Among the findings, the work ethic has a reducing effect on the sub-dimensions of the deviation behavior, health workers have more roles in the administrative staff and the differences in certain aspects of the deviation behavior according to gender. In the process of development of Social Climate Scale, theories and studies in literature have been used. The scale was composed of 26 items and the scale items evaluated in 6 dimensions were interpersonal coherence, organizational support, intragroup communication, work ethic, occupational cooperation and out of workplace relationships. The total reliability of the scale was 0.87 and the reliability coefficients of individual dimensions were 0.84, 0.83, 0.78, 0.71, 0.89 and 0.80, respectively.