Basel II kapsamında kredi riskinin ölçümünde otorite etkinliği : Türkiye için alternatif bir öneri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ozan Cangürel

Danışman: TİĞİNÇE OKTAR

Özet:

Basel II Standartları, Basel Komitesi üyesi olsun olmasın bir çok ülkece artarak kullanılmaya başlanmıştır. Öte yandan kredi riskinin ölçümüyle ilgili olarak Basel II’de sunulan yöntemlerden Standart Yaklaşım (SA) en çok tercih edilenidir. Ancak SA’nın Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde (GOÜ) uygulanmasına yönelik özel ve genel nitelikte sorunlar bulunmaktadır. Tezimizde, mezkûr sorunlardan “Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Yetersizliği” ve “Piyasalarda Derecelendirmenin Çok Yaygın Olmaması” başlıkları değerlendirilerek, SA’ nın Türkiye’de karşılaşabileceği sorunlar irdelenmiştir. Ayrıca Basel II’de kredi riski ölçümünde diğer alternatif olan İçsel Derecelendirmeye Dayalı Yaklaşım’ın (IRB), bankaların maruz kaldığı riski daha iyi ölçtüğü kabul edilse de, IRB’nin uygulanmasıyla ilgili de GOÜ’de problemler yaşanmaktadır. Tezimizde anılan sorunlardan Türkiye’ye ilişkin IRB kapsamında içsel modeller ile oluşturulan verilerin niteliksel ve niceliksel yeterlilikleri ile bu modellerin doğrulanması üzerinde durulmuştur. Bu noktada, Türkiye’deki Basel II’ye geçiş sürecinde alternatif bir model olarak Merkezileştirilmiş Derecelendirme Yaklaşımı (CRB) önerilmektedir. Daha önce Majnoni ve Powell tarafından önerilen bu Yaklaşım, çalışmamızda Basel-II’ye geçişte alt yapının güçlendirilmesi ve riskle sermaye gereksiniminin daha duyarlı ölçülmesi amacıyla Türkiye’ye uyarlanmıştır. Kredi riskinin etkin ölçümünde Basel II’de yer verilen IRB ve SA’ya oranla GOÜ şartlarına daha uygun olan bu yaklaşımda, sermayenin hesaplanmasında “otorite” daha etkin bir konuma taşınmaktadır. Merkezine ”otorite”yi ve onun belirleyeceği Merkezi Skala’yı oturtan bu yaklaşımın teorisyenleri, teorik açıklamalar yapmış ancak modeli destekleyecek somut ve sayısal çalışma yapmamışlardır. Tezimizde ise anılan Yaklaşım için yine Basel II çerçevesinde bir model kurularak, halen Türkiye’de faal beş bankadan temin edilen bilgilerle bu bankaların yeni risk ağırlıklı varlıkları, sermaye gereksinimi ve SYSR’leri mevcut durum ve Basel II’de sunulan alternatif yaklaşımlara göre yeniden hesaplanarak karşılaştırmalar yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Basel II, Gelişmekte Olan Ülkeler, Kredi Riski Ölçümü, Kredi Derecelendirme Şirketi SUMMARY The implementation of Basel II Standards is gradually increasing among multiple countries which are Basel Committee members or non member countries. On the other hand, Standard Approach (SA) is the most preferred approach of which are presented in Basel II credit risk measurement framework. However, there are some special or general complications of using SA in developing countries like Turkey. In our thesis, the complications of “The inadequacy of credit rating agencies” title is assessed while the problems that could be faced in the implementation of SA in Turkey are scrutinised. Furthermore, although the Internal Ratings Based Approach (IRB) which is the other alternative approach for credit risk measurement in Basel II is accepted to measure banks’ risks better, some problems are also aroused in developing countries in IRB implementation. In our Thesis, the problems faced in Turkey like the adequacy of quality and quantity of data used in IRB models and model validation are dwelled upon. At this point, a model of Centralised Rating Based (CRB) is proposed as an alternative to be used in Turkey’s Basel II transition process. This approach which is initially proposed by Majnoni and Powel is adapted for Turkey in order to strengthen the infrastructure in Basel II transition and to measure capital requirement being more sensitive to risk. In this credit risk measurement approach which is more appropriate than IRB and SA for developing countries, “authority” becomes into a more effective position. The theorists who put authority and their determined “Central Scale” to the center of the model, have published theoretical explanations, however, have not performed a concrete and quantitative study to support this model. In our Thesis, a model is built under the scope of aforementioned approach from a Basel II perspective. Using data from 5 active banks in Turkey, their risk weighted assets, capital requirement and Capital Adequacy Ratios(SYSR) are recalculated and compared under the current situation and under Basel II alternative approaches. Key Words: Basel II, Emerging Economies, Credit Risk Measurement, External Rating Agency.