Siyasi Aktivizm Aracı Olarak Sosyal Medya : Yemen Örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Abubakr Alowaa

Danışman: ALİ MURAT YEL

Özet:

Arap Baharı ve geçiş döneminde Yemen’de şahit olunan siyasi olaylarda ön plana çıkarak ülke siyasetinde aktif rol alan sosyal medya siteleri ile birlikte, siyasi aktivistler ve sıradan vatandaşlar sosyal medyanın siyasi aktivizm alanındaki etkisinin farkına varmışlardır. Çalışma bu doğrultuda, 2011 yılında meydana gelen ayaklanmalara katılımdaki amaçları irdelemeyi ve 2011-2015 yılları arasında Yemen’de yaşanan siyasi durumu analiz etmeyi hedeflemektedir. Araştırmada, Yemen’de 2011-2015 yılları arasında siyasi aktivizmin gerçekleştirilmesinde sosyal medya sitelerinin -Facebook, Twitter ve Youtube- rolünün öğrenilmesi hedeflenerek, bu sitelerin 2011 protestolarına olan etkisi incelenmiştir. Aynı zamanda sosyal medyanın siyasi değişim üzerindeki rolüne de değinilmiştir. Yemenli gençleri siyasi katılıma teşvik etmesine ve siyasi bilinç oluşturmadaki sosyal medya sitelerinin etkisi araştırılarak, Yemenli siyasi aktivistlere, olaylar gerçekleşirken sosyal medya sitelerinin olaylara ne gibi etkileri olduğu, ne tür fırsatlar sunduğu konusuna değinilmiştir. Sosyal medya sitelerinin konvansiyonel medyadan ayıran özellikleri de ele alınan çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca derinlemesine görüşme ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden faydalanılmıştır. Katılımcılara yönelik sorulacak sorular daha önceden tasarlanmış ve bu sorular görüşme formunda hazırlanmıştır. Fakat daha fazla bilgi sağlanması arzu edildiği veya konunun daha ayrıntılı tahlil edilmesinin amaçlanması açısından katılımcılara bir kaç alt soru da yöneltilmiştir. Çalışmada amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiş 26 Yemenli siyasi aktivist ile yüz yüze görüşme yapılmış, yapılan görüşmelerin sonuçları betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuç; Yemen’de fakirlik oranının artmış olduğu, gençlerde işsizlik oranının yükseldiği, sosyal, ekonomik ve siyasi reformların zayıfladığı yönünde olmuştur. Bu sonuçlar Yemenlileri 2011 yılı protestolarına katılmaya iten en önemli sebepleri oluşturmuştur. Aynı zamanda elde edilen sonuçlarla Körfez girişiminin siyasi çözüm önerisi verdiği sonucuna varılmıştır. Söz konusu siyasi çözümle birlikte, körfez girişimini imzalayan siyasi taraflar, aralarındaki ihtilaflara rağmen Yemen iktidarı, barışçıl ortamda başka bir lidere devredilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlarda da Facebook, Twitter ve Youtube gibi sosyal medya sitelerinin 2011 yılında protestolara katılım oranını arttırma konusunda büyük etkisinin olduğu, protestoların tarihi, zamanı ve yerini belirlemek için yardımcı bir araç olarak kullanıldığı kanıtlar niteliktedir. Yine bu araştırma yoluyla, söz konusu sosyal medya sitelerinin Yemenli genç ve siyasi aktivistlere görüşlerini özgürce açıklama, konvansiyonel medya araçlarında tartışılması mümkün olmayan konuları tartışma fırsatlarını sunduğu anlaşılmıştır. Ulaşılan sonuçlara göre sosyal medya sitelerinin, 2011-2015 yılları arasında Yemen’de yaşanan siyasi olaylarda gençlerin katılımları için teşvik ettiği görülmüştür. Sunduğu siyasi bilgilerle gençlerde siyasi bilinç oluşturulmuştur. Ayrıca gençlerin Facebook, Twitter ve Youtube sitelerini kullanma oranları konusunda farklılık göstermelerine ilişkin yapılan araştırmada, 2011-2015 yılları arasında Yemen’deki siyasi aktivizm gerçekleştirilmesinde Facebook sitesinin en çok kullanılan sosyal medya sitesi olduğu da kaydedilmiştir. -------------------- Social Media have taken an active role in the politics of Yemen by coming to the forefront in the events that have been witnessed in the country during the Arab Spring and the transition period. Political activists and ordinary people have recognized the impact of social media sites on political activism. In this context, this study aimed to learn the aims of participating in the protests in 2011 and to analyze the political situation in Yemen between 2011-2015. The study also aimed to learn the role of social media sites -Facebook, Twitter and Youtube- in the realization of political activism in Yemen between the years 2011-2015. In this study, the effect of these sites on the 2011 protests was studied. At the same time, their role on political change was addressed. The effects of social media sites on young people’s political participation and creating political consciousness were researched. Opportunities of social media sites offered to Yemeni political activists during political events were evaluated. The characteristics that differentiate social media sites from the conventional media are also discussed. Qualitative research method was used in this study. In-depth interview technique and a semi-structured interview was used in interviews. Questions to be asked to the participants were planned in advance and prepared in the interview form. However, when more information was requested, or the subject was asked to be analysed, the participants were also asked some sub-questions. 26 Yemeni political activists who were selected by purposive sampling method were interviewed and the results of the interviews were evaluated with descriptive analysis method. The results obtained from the study indicates that the poverty rate in Yemen increased, the youth unemployment rate increased, and the social, economic and political reforms weakened. These results were the main reasons for leading Yemenis to participate in the 2011 protests. At the same time, it was concluded that the Gulf initiative created an appropriate political solution with the results obtained. In addition to political solutions, the political parties that signed the Gulf initiative despite the conflicts among them, the power was transferred to another leader in a peaceful environment. The results of study show that social media sites such as Facebook, Twitter and Youtube had a great impact on increasing the participation rate in 2011 protests and used as a significant device to determine the date, time and location of demonstrations. Again, through this study, it was understood that the aforesaid social media sites offered an opportunity for the young and political activists of Yemen to express their thoughts freely and to discuss the issues that could not be discussed in conventional media. According to the results, it is seen that social media sites encouraged young people to participate in political events in Yemen between the years 2011-2015. They created political consciousness among young people by giving political information. However, in this research conducted on young people differing on the rates of using Facebook, Twitter and Youtube sites, it was found that Facebook was the most widely used social media site in the realization of political activism in Yemen between 2011 and 2015.