Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2001
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HEDİYE ÜNVER
Danışman: MELDA KARAVUŞ
Özet:Hastane sahipleri ve/veya yöneticilerinin hastanelerin kuruluşunu nasıl yaptıkları ve kuruluşta karşılaştıkları sorunların belirlenmesi amacıyla planlanmış, Şubat 2000 - Temmuz 2001 tarihleri arasında, İstanbul il sınırları içinde bulunan 20 yatak ve üzerindeki 127 özel hastaneden, araştırmaya katılmayı kabul eden 87 özel hastanede yapılan, kesitsel tipte bir araştırmadır. Veriler, araştırmacının kendisi tarafından hazırlanan anket formu aracılığıyla yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmaya katılan hastane sahipleri ve/veya yöneticilerin %79.3'ü erkek, %20.7'si kadındır. Araştırmaya katılan hastanelerin binalarının kurulma aşamaları ise %37.9 oranında restore ettikleri, %26.4 oranında inşaat aşaması tamamlandıktan sonra hastaneye çevrildikleri, %21.8 oranında temelden alınarak hastane olarak inşa edildiği, %13.7 oranında ise çalışma aşamasında devir alınan ve çok eski hastaneler oldukları belirlenmiştir. Hastanelerin kuruluşundaki yatak sayısı, 50 ve daha az yatağı olan hastane sayısı %63.2 oranında, 51 - 100 yatak sayısı olan hastane %23.0 oranında, 101 ve üzerinde yatağı olan hastane sayısı %13.8 oranındadır. Şu anki mevcut durum 50 ve daha az yatak olan hastane sayısı %51.7 oranında, 51 - 100 yatak sayısı olan hastane %33.3 oranında, 101 ve üzerinde yatak sayısı olan hastane %14.9 oranındadır. Hastanelerin bina inşaatı ve restorasyonunun gerçekleştirilmesi için, hastane yapımında özelleşmiş şirketler tarafından yapılan sadece %10.3 olduğu belirlenmiştir. Hastanelerin personellerini en çok gazete ilanı yolu ile %52.0 oranında temin etmekte oldukları saptanmıştır. Personel temininde sıkıntı çeken hastane oranı %27.6'dır. En çok sıkıntı çekilen personel, yardımcı sağlık personeli %26.9 oranında olduğu belirlenmiştir. Hastanelerin personel temininde personeline sunduğu en önemli avantajın sosyal haklar %36.8 oranındadır. Hastanelerin teknoloji seçimi yapılırken, kendi yönetimleri tarafından yapılan %82.7 oranında, uzman bir kuruluş tarafından yapılan %17.3 oranındadır. Teknolojik seçim yapılırken, uzman doktorların görüşünün alınması %82.7 oranında olduğu saptanmıştır. Hastanelerin, %69.0'unda organizasyon şeması olduğu belirlenmiştir. Özel yayını olan hastane %26.4 oranında, oryantasyon el kitabı olan hastane %24.1 oranında, hastaya ait özel dosyası olan hastane %94.3 oranında olduğu, bilgi - işlem otomasyon sisteminin, verilerin tüm birimlerden yapıldığı hastane %54.0 oranında olduğu belirlenmiştir. Bilimsel toplantı yapılan hastane oranı %42.5, %5.7'sinde bilimsel toplantıların bazen yapıldığı saptanmıştır. Koruyucu hekimlik ile ilgili çalışmalar yapan hastane %48.3 oranındadır. Kalite ile ilgili çalışmalar hastanelerin %88.5 oranında yapılmaktadır. Hastanelerinin tanıtımı için ayrıntılı broşürü olan hastane oranı %87.4,. hastalarına özel kartları olan hastane %70.1 oranındadır. Hastanelerin %52.9 oranında kuruluş yeri kararı değişmediği, %23.0 oranında kuruluş yeri kararı değiştiği, %24.1 oranında kuruluş yeri konusunda fikri olmadığı saptanmıştır. Hastaneye yapılan yatırımların geri dönüş süresi 4 - 7 yıl arasında olanlar %40.3 oranında, yatırımın geri dönüş süresi 1 - 3 yıl arasında %25.7 oranında, %25.7'si yatırımın geri dönüş süresi 10 ve 20 yılda olduğu saptanmıştır. Yatırımın geri dönüş süresi planlanan sürede gerçekleşen hastane oranının %33.3 olduğu saptanmıştır. Hastanelerin açıldıktan sonra 1 yıl içinde tam kapasite ile çalışan hastane oranı % 50.0'dir. Hastanelerin sermayesi %75.0 oranında özkaynaklar/ortaklar tarafından sağlanmıştır. Hastanelerin kuruluşunda karşılaşılan sorunlar sırasıyla ruhsat ile ilgili %36.9 oranında, bürokrasi işlemleri ile %28.0, mevzuat %15.8, kullanım alanının dar olması %14.0, malzeme temini %5.7'dir. Kurulacak olan hastane bölgesinde, piyasa araştırması yapılmalı, arsa büyüklüğünün gelecekteki genişlemelere uygun büyüklükte olmalı, alt yapısı incelenmeli, binası hastane olarak inşa edilmeli, mimari projesi hastane olarak yapılmalı, hastane mimarisi mevzuata uygun olarak yapılmalı, yatak kapasitesinin atıl olmaması veya yetersiz kalmaması için istatistiklerin doğru, güvenilir yerlerden temin edilmelidir. Teknolojik gelişmeler izlenmeli, donanımı halkın istek ve ihtiyaçlarına göre yapılmalı, insan gücü ihtiyacının gerekli ve yeterli miktarda belirlenmesi önerilmektedir. SUMMARY This cross-sectional study was carried out in February 2000 - July 2001 in İstanbul in order to detect the problems which werw met during the establishment of the hospitals and to find out how the hospitals werw established. Data was collected from 87 private hospitals which accepted to be included in the study out of 127 private hospitals having more than 20 beds. Data was collected by asking questions to the administrator /owner of hospitals using a face - to - face questionnaire. It was detected that 79.3 % of the administrator / owners were males and 20.7 % were females. When the building of the hospitals were investigated 37.9 % were found to be restored from an old building, 26.4 % were found to be turned into a hospital after the building was completed, 21.8 % were found to be started to be built as a hospital and 13.7 % were found to be very old hospitals whose owners have changed. 63.2 % of the hospitals were found to be established having 50 or less beds, 23.0% to have 51 - 100 beds and 13.8 % to have more than 101 beds. However these percentages were found to have changed now the percentages being 51.7 %, 33.3 % and 14.9 % respectively. Only 10.3 % of the hospitals were found to be built or restored by a specialist company. İt was found that the hospitals have found their staff through newspaper calls with a percentage of 52.0. 27.6 % of the hospitals have reported that they had hard time finding their staff. The staff which was found after facing many problems was the allied health personnel. İt was detected that the most important advantage the administration presented to the staff was social rights with a percentage of 26.9. 82.0 % of the technical facilities were reported to be established by the administration, where as 17.3 % by a specialist company. 82.7 % of the hospitals reported that they had asked their specialist doctors when they were establishing the technical facilities . İt was found that only 69.0 % of the hospitals had an organisational scheme. 26.4 % of the hospitals had a publication, 24.1 of them having an orientation hand book. 94.3 % of the hospitals had a folder for each patient. 54.0 % of the hospitals carried out data entry to the computers from every unit. 42.5 % of the hospitals reported to organize routine scientific meetings; where as 5.7 % reported to organize scientific meetings rarely. 48.3 % of the hospitals reported that they carried out preventive health services. 88.5 % reported to be trying to increase the quality of their services, 87.4 % of the hospitals had a pamphlet for introducing their services to the public. At 70.1 % of the hospitals special cards existed for each patiend. 57.9 % of the hospitals reported that they did not change their decision about the region of establisment of their hospitals; where as 23.0 % reported the change in their decision and 24.1 % reported that they had no idea about this issue. 40.3 % reported that their financial investment returned 4 - 7 years later, 25.7 % 1 -3 years later and 25.7 % 10 - 20 years later. The percentage of hospitals whose financial investment returned after the expected period was 33.3. Only 50.0 % of the hospitals reported that they started to work with full capacity one year after the establishment. 75.0 % of the hospitals reported that the partners or sources at hand financed the establisment. The problems met at establishment were mainly licence (36.9 %) governmental obstacles (28.0 %), regulations (15.8 %), norrow space to be used (14.0 %) and finding equipment (5.7 %). When a hospital is being planned to be established, a study as to the socio - economic and calturel level of the region; how big is the field capacity especially for the coming years; the characteristics of the geographic and jeological corditions; electric and drairage systems. A hospital must be started to be built as a hospital, the project must be designed by architects and also according to the existing regulations for the capacity of beds to be not more than needded, or less than needed, special data must be collected and analysed statistically. The technological developments must be monitored and new facilities must be brought to the hospital according to the needs of the public and health manpower must be planned and accomodated effectively.