Aile şirketlerinin kurumsallaşmasında aile anayasasının önemi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HACI DEVRİM ÖZUYSAL

Danışman: REFİKA BAKOĞLU

Özet:

Aile şirketlerinin kurumsallaşmasında aile anayasasının önemi başlığını taşıyan tez çalışmasında aşağıdaki konular yer almaktadır. Aile şirketi, aile üyelerinin yönetim kademelerinde çalıştığı işletmelerdir. Aile şirketinin finansal açıdan, yönetsel açıdan, örgüt kültürü açısından güçlü ve zayıf yönleri vardır. Türkiye ‘de aile şirketlerinin anayasalarında genelde yazılı olmayan kurallar vardır. Bunlar şirketin günlük işleyişi, aile ortaklarının yaşam biçimi, iş akışı, tepe yönetimin yapılanması ve yönetimin gücünü elinde bulunduran aile fertlerinin birbirlerine olan hak ve sorumlulukları gibi konuları içerebilir. Aile işletmelerinde işletmenin sürekliliğinin sürdürülmesiyle beraber aile bütünlüğünün korunması da ayrı bir önem arz etmektedir. Aile işletmeleri günümüzde bir taraftan rekabet koşullarından ileri gelen değişimleri önceden görerek bu değişimlere uyum sağlayacak stratejiler geliştirip organizasyonel düzenlemeleri yapmak durumunda, diğer taraftan da aile bütünlüğünü koruyup aile içi güç mücadelelerini pozitif sinerji yaratacak bir güce dönüştürme durumuyla karşı karşıyadırlar. Bu iki yönlü zorunluluğun üstesinden gelmek için kullanılabilecek en etkili araçların başında aile anayasası gelmektedir. Varlığını koruyamayan pek çok aile işletmesinde aile ve iş ilişkisinin dengelenememesi; aile ve iş değerlerinin birlikte dikkate alınmaması; ihtiyaçların giderilmesinde aile ve iş önceliklerinin birbirine karışması ve aile ile işe ait rollerin birbirinden ayrılmaması gibi durumlarla karşılaşılmaktadır. Aile anayasası önce iş veya önce aile ikilemini ortadan kaldırarak, işin ve ailenin birliktelik koşullarının belirlenmesine yardımcı olur. Ailede ve şirkette üstlenilen sorumluluk ve rollerin; ailenin ve işletmenin çıkarlarını ve geleceğini dikkate alarak yerine getirilmesine yönelik düzenlemeleri içerir. Aile anayasası aynı zamanda, tüm aile bireylerinin uymalarını gerekli kılan; ailenin şirket olanaklarından faydalanma koşullarını belirleyen; üyelerini şirket ve aile geleceği için hazırlayan, aile değerlerinin ve imajının korunmasına ilişkin kuralları belirleyen bir çalışma rolünün üstlenmesine yardımcı olur. Summary A significant amount of research has been done to understand the type of business decisions and managerial processes that differentiate family businesses from other enterprises. In-depth studies have shown that family-owned firms have distinctive leadership processes, more nurturing family-like cultures, are more customer oriented, and consider family needs when making business decisions Some decisions are important to the business but evoke little or no family involvement. A common denominator in this category may be the technical complexity of the decision. The CEOs of the family businesses surveyed in this study report that the family does not wield influence in decisions such as those concerning property insurance, accounting services, corporate legal services, software procurement, the selection of computer equipment, local area network evaluation, security services or telephone equipment leases or purchases. Finally there is a category of decisions which are of lesser import to the business and in which the family chooses to exert little influence. It includes service-oriented decisions such as long distance, cleaning, printing, travel agencies and the like. Two of these decisions processes stand out as perquisites that often reflect status and power, namely car leasing and office design, but the CEOs in this survey have indicated that these decisions did not encompass family members' influence. There are many benefits associated with the balanced approach. Family members know they must be qualified--and that they must have demonstrated their competence in another work setting. At the same time, they also know the door is open. You could find a more fully qualified non family candidate who could hit the ground running, but you want to keep continuity of family management if possible. Therefore, you are willing to invest more in developing family members once they are in the business.