Dünya Gümrük Örgütü, Küresel Ticaretin Kolaylaştırılması ve Güvenli Yapılması Çalışmaları ve Türkiye

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET GÜZEL

Danışman: Alaeddin Yalçınkaya

Özet:

DÜNYA GÜMRÜK ÖRGÜTÜ, KÜRESEL TİCARETİN KOLAYLAŞTIRILMASI VE GÜVENLİ YAPILMASI ÇALIŞMALARI VE TÜRKİYE

Türkiye küresel politik ekonomiye uyum sağlamak, demokratik liberal ülkeler arasında yer almak için uluslararası toplumda yaşanan gelişmeleri yakından takip etmiş, BM, IMF, DGÖ, OECD gibi uluslararası kuruluşlarda kurucu üye olmuştur. Bunun yanında DB, GATT, DTÖ, NATO ve Avrupa Konseyine üye olmuş, 1996 yılında AB ile Gümrük Birliğini gerçekleştirmiştir. Türkiye dış ticaretin kolay ve güvenli yapılması konusunda uluslararası kuruluşların yaptığı çalışmaları yakından takip etmiş, hazırladıkları bağlayıcı olan/olmayan çoğu kararların uygulanmasına yönelik çalışmaları yapmıştır. Ancak, dış ticaretin kolay ve güvenli yapılması konusunu doğrudan veya dolaylı olarak değerlendiren küresel gelişmişlik endeksleri açısından bakıldığında, Türkiye’nin bu endekslerin bir kısmında dünya ortalamasının altında, bir kısmında dünya ortalamasının biraz üzerinde, ama çoğunda AB ve OECD ülkeleri ortalamalarının altında yer aldığı görülmektedir.

Türkiye’nin uluslararası politik ekonomik hedeflerine ulaşabilmesi ve aynı zamanda daha kolay ve daha güvenli ticaret yapılabilen bir ülke olabilmesi için küresel gelişmişlik endekslerinde bir atılım, bir sıçrama yapması gerekmektedir. Bu atılım kapsamlı bir kamu yönetimi reformu, kamu mali yönetimi (kayıt dışı ekonomi dâhil) reformu, özel sektör reformu yapılarak gerçekleştirilebilir. Yapılacak olan gümrük reformu bu genel reformun bir parçası olduğu takdirde istenilen sonuçlar alınabilir. Gümrük reformu, hukuki, fiziki, beşeri, eğitim, bilgi işlem, lojistik, kaçakçılıkla mücadele/istihbarat alt yapılarının iyileştirilmesi ve kapasitelerinin geliştirilmesini, güven ve liyakat esaslı yapılanmayı, güçlü kurumsal kimlik/kültür geliştirmeyi, iyi yönetişim ilkelerini uygulamayı, etik değerlere bağlılığı ve adanmış yüksek ideallere sahip nitelikli insan kaynağı oluşturmayı kapsamalıdır.