Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Almanca
Öğrenci: Nuran Adal
Danışman: METİN SAĞMANLI
Özet:Bilgi Teknolojileri Denetimi ve Yil Sonu Denetim Sonuclarina Etkisi Bu çalışmanın amacı, Almanya ve Türkiye’de yapılan Bilgi Teknolojileri (IT) Denetimi çalışmalarının yıl sonu denetimi sonuçlarına olan etkilerini ampirik bir çalışma ile belirlemektir. Ampirik çalışmanın evrenini Almanya ve Türkiye’de gerçekleştirilen Bilgi Teknolojileri (IT) ve yıl sonu denetimleri ve bu denetimlerin gerçekleştirilmesinde katkıda bulunan denetimciler oluşturmaktadır. Çalışma, konuyu IT denetimi ile yıl sonu denetimi yapan denetim uzmanları açısından incelemektedir. Calismada Yıl Sonu Denetiminin bir parcasi olarak Bilgi Teknolojileri Denetiminin tanimi, gerekliligi, hedefi ve implementasyonu aciklandiktan sonra, Yil Sonu Denetimi ile olan iliskisi ampirik bir calisma ile incelenmektedir. Ampirik calismanin gerceklestirildigi Almanya ve Türkiye’deki Bilgi Teknolojileri Denetim Standartlari ile Uluslararasi denetim standartlarindaki gelismelere de detayli olarak deginilmektedir. Ekteki online gerceklestirilen anket calismasi ile Almanya’da 15, Türkiye’de 12 katilimciya ulasilmistir. Katilimcilari Bilgi Teknolojileri Denetiminde aktif görev almis denetimciler olusturmaktadir. 16 sorudan olusan anket sonuclari deskriptif ve exploratif olarak, parametrik olmayan veriler icin kullanilan analiz yöntemlerinden Spearman Korelasyonu, Ki-Kare testi ve Mann-Whitney-U testi ile istatistik programi SPSS 18.0 kullanilarak analiz edilmistir. Ampirik calismanin sonucunda, Almanya’da katilimcilarin %80’i, Türkiye’de ise %91’i Bilgi Teknolojileri Denetiminin gerekliligi konusunda pozitif görüs bildirmislerdir. Her iki ülkedeki calismada ic kontrol sistemlerinin (COSO, COBIT ve ITIL) Yil Sonu Denetiminde ki önemi ve denetimde zaman tasarrufu sagladigi pozitif olarak degerlendirilmistir. Korelasyon analizi sonucunda, Türkiye’de COSO ic kontrol sisteminin, bilgi teknolojileri ic kontrol sistemleri olan COBIT ve ITIL’e kiyasla daha yaygin olarak tanindigi ve kullanildigi ortaya konmustur. Bilgi Teknolojileri Denetiminin yasal zorunluluk olmasi, denetim riskini azaltmasi ve denetimde kalite artisina sebep vermesi en önemli uyguluma sebepleri olarak her iki calisma sonucunda belirlenmistir. Zusammenfassung Die vorliegende Arbeit versucht, die Einflussfaktoren der IT-Systemprüfung auf die Ergebnisse der Abschlussprüfung in der Türkei und in Deutschland anhand einer empirischen Untersuchung festzulegen. Die empirische Untersuchung legt diejenigen Ergebnisse der IT-Systemprüfungen und Abschlussprüfungen zugrunde, die von IT-Prüfern und Abschlussprüfern in der Türkei und in Deutschland durchgeführt wurden. Die Untersuchung bezieht sich auf Wirtschaftsprüfungsspezialisten mit den Tätigkeitsschwerpunkten “IT-Systemprüfung” und “Abschlussprüfung”. Von den vor der Untersuchung angenommenen Einflussfaktoren, die von einschlägiger Literatur abgeleitet wurden, haben sich IT-Systemprüfung im Sinne von erfolgreichen Abschlussprüfungsergebnissen als besonders bedeutsam erwiesen. Keywords: IT-Systemprüfung, Abschlussprüfung, empirische Studie der Einflussfaktoren