Sermaye piyasası kurulu ve işlemleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2002

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Melikşah Yasin

Danışman: TURAN YILDIRIM

Özet:

TEZ İ Sermaye piyasaları ekonominin önemli unsurlarından ve aynı zamanda en duyarlı alanlarından biridir. Sermaye piyasalarından beklenen yararın sağlanması ve bu piyasaların ekonomik işlevlerini tam olarak yerine getirebilmeleri için dürüstlük, açıklık ve güven içinde faaliyette bulunması zorunludur. Çalışmamızda, sermaye piyasalarının güven, dürüstlük ve açıklık içinde faaliyette bulunması amacıyla 2499 sayılı yasa ile oluşturulan Sermaye Piyasası Kurulu idare hukuku çerçevesinde incelenmeye çalışıldı. Konunun seçiminde, güncelliği ve daha önce çalışılmamış bir alan olması etkili olmuştur. Çalışmada, kurulun oluşumunda örnek alınan ABD örneği ile yer yer mukayeseler yapılmış, Securities and Exchange Commission'un oluşumu görev ve yetkileri, çalışma usulleri hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. Kurulun işlevinin anlaşılması açısından açıklayıcı olacağı düşüncesiyle, giriş bölümünde devlet-ekonomi ilişkisi çeşitli devlet sistemleri açısından incelendi. Giriş bölümünde ayrıca, devletin ekonomiye müdahale yöntemleri, sermaye piyasaları hakkında temel bilgiler ile sermaye piyasalarının tarihi gelişimi anlatıldı. Birinci bölümde, kurulun amacı, oluşumu, kurul üyelerinin hukuki statüsü, hak ve yükümlülükleri, kurulun idari teşkilatı ve personeli, kurulun mali yapısı ve çalışma usulleri üzerinde duruldu. Bu bölümde ayrıca, Kurulun merkezi idare ile ilişkisi incelenerek özellikle Türk idari teşkilatı içindeki yeri saptanmaya çalışıldı. 2. Bölümde ise, Kurulun işlemleri incelenmeye çalışıldı. Bu bağlamda, kurul işlemlerinin niteliği, türleri, yargısal denetimleri, sermaye piyasası hukukunun niteliği ve alanda çıkan uyuşmazlıkların idari yargı denetimi üzerinde duruldu. Çalışmanın sonuç kısmında ise, ekonomi yönetiminde özellikle son yıllarda görülen yeni yapılanma modeli üzerine genel bir değerlendirme yapıldı. Belki de ilk örneği SPK olan bu yeni yapılanmanın gerekçeleri, faydalı ve sakıncalı yönleri incelendi. ABSTRACT The one of the most important areas of the economy is the capital markets. In this doctoral thesis, the Turkish Capital Markets Board, which is the regulatory and supervisory authority in charge of the securities markets in Turkey, is studied. In the introduction part of the thesis, the role of state in the economiy and capital markets and its growth in the world and in Turkey is explained. The foundation, organisational structure, functions and responsibilities of the Capital Market Board is explained in the first part of the thesis. In the second part of the thesis we try to explan the administrative and enforcement procedures of the Capital Markets Board. We also, explained board's judical and administrative control. At the end of the thesis, we explain, necessities, advantages and disadvantages of the the new boards, which are estabilished to regulate different areas of economy.