Çağdaş sanatta detournement pratiğiyle formların ve imgelerin yeniden dolaşıma sokulması


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ahmet Albayrak

Danışman: DEVABİL KARA

Özet:

Bugün, sanat nesnesinin, formunun ve tüm hatlarıyla imgenin kaygan (tutarsız) durumu için, çağdaş detournement pratiği, kendine özgü bir noktada yer almaktadır. Bu çalışmanın ekseni veya belkemiği diyebileceğimiz düzlemi, bu pratiğin çağdaş sanatta veya günümüz sanatı olarak adlandırılan sanattaki değişimlerin, başkalaşımların ve temel sanat disiplinlerinin düzeninin otoritesine odaklanmaktadır. Bu düzen çerçevesinde, günümüzdeki sanatsal pratiklerde ve imgede (İng.:image), yeni bir anlam otoritesi kurmaya çalışan, kendine mal etme, saptırma, alıntılama gibi eylemlerin bütünü anlamlarına gelen “Detournement” pratiği, sanatın serüvenindeki öykünme pratiğine kadar varan bir kuramsal mekanizmaya sahiptir. Bu bağlamda, modernizmin kaideleri ve avangardizm ile postmodernizmin geriye sarma, tekrarlama ideolojisi, bu çalışma için ilk basamakları teşkil eder. Küreselleşmenin çetrefilli alanındaki kültürel manzarada, sanatçılar klasik ve konvansiyonel olarak yaratıcı güçle, ilhamla, özdeşleyimle sanatsal form üretme, yaratma gibi ham sanat malzemesi (tuval, kil, kamera, kağıt vb.) karşısına dikilip, geleneksel tekniklerin sonuçlarını aramakla uğraşmamakta, bu yaratma eylemini sosyo-kültürel ve gündelik yaşam deneyimleriyle programlama, yan yana getirme, düzlem kaydırma, anlam bozma ve yeni metaforlar yükleme alanı olarak, kendi kökenlerinden birbirleri içine geçerek ve oynayarak gerçekleştirmektedirler. Bunun sonucunda oluşan sanat eseri, geleneksel anlamda bir video, bir resim (ör.:Jack&Dino’s Chapman, Komar ve Melamid gibi) veya bir film (ör.: Milica Tomic ve Brice Dellsperger gibi), bir fotoğraf (ör.:Gregory Crewdson ve Jeff Wall gibi), bir video (Ör.: AES+F ve Cao Fei gibi), bir heykel (ör.:Wang Du ve Ron Rueck gibi) olamıyor. Çalışma, imgeye dair güçlü yörünge saptırmalarının görüntüsü olan postmodern manzaradan yola çıkarak Situasyonistler’e varıp, ilk avangard ve marjinal öykünmeleri ve çarpıtmaları da ele alarak (Edouard Manet gibi), sanatçıların ve disiplinlerin (resim, video, fotoğraf, sinema, heykel vb.) form değiş-tokuşları politikasını sorgularken, 1990’lardan itibaren, özellikle yeni medyanın işin içine girmesiyle oluşan profilin pratikleri üzerine irdelemeleri ana eksenine yerleştirmiştir. Tüm bunlara paralel olarak kültür endüstrisi, sosyoloji, provakasyon, kamusal alan, güncel sanat politikaları, minörite, etnisite, neo-nasyonalizm, doğu, egzotizm ve popüler dolaşım kanalları üzerinden işleyen eleştirel bir yapıyı da, bu irdelemenin alt parametrelerinde tutar. Çünkü formu ve kültürel bir nesneyi ya da şeyi kopararak yerinden eden sanatçının muhalif avangard karakteri, artık meşrulaşarak yerini gerilla sanatçı tipine bırakmıştır. Bu çalışma, günümüz sanatında, çok kültürlü perspektifte, çokanlamlı imge ve formun alıntılanma politikalarına, bu anlamlara yüklenen değerlerin ideolojisine odaklanır. Çalışma, özellikle 1990’ların sonundan itibaren ilişkisel ve sadece içkin bir semionot sanatçı* pratiği olarak, sayısal ortamın vaat ettiği form ile imgenin dolaştırımı ve yaratımı üzerindeki detournement pratiği ve bunun sonucunda oluşan, programlı, tanımsız ve yeni disiplinaşırı imgeyi, üretim biçimlerini, nesneyi ve formu, post-demokrasi bağlamında anlamayı amaçlar. SUMMARY Today, the contemporary detournement practice located on an indigenous point for the inconsistent manner of the artistical object, its form and its image. The axes or the plane of this work that we call as the backbone focuses on the authority of the basic art disciplines and the alterations which are called as today’s art or the contemporary art and its metamorphisms. In conjunction with this order, the detournement practise that try to arrange a new sense of authority and which correspond to the complete meaning of actions like deviation,quatation,appropreation has an institutional mechanism that cross to the practise of imitation in the adventures of art. In this context, the pedestals of modernism, repeatation and backward caunting ideology of avangardism and postmodernism are constututing the first steps of this thesis. At the cultural vista of the comprehensible view of globalisation, the artists do not struggle to search the production with forms, creation with a creative power, inspiration within a classical and a conventional manner by standing toward to the raw art materials (canvas, clay, paper, camera) and they make this action of creation by programming with sociocultural and daily life experiences, bringing theme side by side, sliding of planes, demolishing the structure of senses and meanings and the area of injection of new metafors, blending from their own roots and moving within their own structure. Therefore, the artwork that merge as a consequence of this actıon can not be a video, a painting (ex.:Jack&Dino’s Chapman, Komar and Melamid) or a film (ex: Milica Tomic and Brice Dellsperger), one photo (ex:Gregory Crewdson and Jeff Wall), a video (ex: AES+F and Cao Fei), a sculp (ex:Wang Du and Ron Rueck). Especially, from 1990’s, with the emerging of new media and its interfering into this job, the work settled profile’s practise on the main axes by taking its root from the postmodern spectacle which are the orbital slidings and reaching to the Situasyonists and by evaluating the first avangard and marginal imitations and distortions while artist and disciplines (painting, video, photograph, cinema, sculp…) are interrogating the form-exchanging politicia. Parallel to the all of these entities, the cultural industry hold the critical structure that sociology, provacation, public area, minorite, actual art politics, neo-nasyonalism, east, egsotısm and popular circulatıon channels, under the subparameters of imitation. Because, the contradictory avangard character that break off the cultural object or entıty and seperated theme from their orginal spatialıty, leave their places to the type of the guearilla artist as being anonymous. This work is focusing and consentratıng on to the subject of quotation politics that belong to the multi-meanningful image and form and the ideology that is applying to these senses. This work as an affinitial and only a semionaut artist practice, especially with the last period of 1990, purpose to understand the the circulation of form and image, the promise of the numerical environment and detournement practise on its creation and the progrrammed, undefined and the new image which is over-disciplined, their types of production, object and form conjuction wıth post-democracy