Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Sanatı Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BETÜL SİVRİLER
Danışman: Selman Can
Özet:Hat sanatının tarihsel gelişiminde oldukça önemli bir yere sahip olan ta’lîk yazı, İran’da doğup gelişmiş ve kısa zamanda diğer İslâm ülkelerine yayılmıştır. 18. yüzyıldan itibaren Türk hattatlarının sanat anlayışı ve beğenisine göre yorumlanarak en güzel şekline bürünmüş, 19. yüzyılda Türk ta’lîk ekolünün ortaya çıkması ve celî yazıda yaşanan gelişmelerle güzelliğinin zirvesine ulaşmıştır. Levha asma geleneğinin yaygınlaşması celî ta’lîk hatla yazılmış çok sayıda eserin günümüze ulaşmasını sağlamıştır. Türkiye’nin en büyük, dünyanın sayılı yazma eser kütüphanelerinden olan Süleymaniye Kütüphanesi, bünyesinde barındırdığı koleksiyonlarla akademik araştırmalar açısından konu çeşitliliği sunmaktadır. Kütüphanenin levhalar koleksiyonunda bulunan levhalarla ilgili çeşitli çalışmalar yapılmakla birlikte ta’lîk levhalara ilişkin bir araştırmanın bulunmaması tez konusunu belirlemede etkili olmuştur. Yüksek lisans tezi kapsamındaki bu çalışmada Süleymaniye Kütüphanesi levhalar koleksiyonunda yer alan ta’lîk levhalar; sanatkârları, yazı türü, metni, malzeme, teknik ve süsleme özellikleri bakımından tasnif edilerek kataloglanmış, elde edilen veriler sonucunda değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu değerlendirme ile; ta’lîk yazının tarihsel seyri içinde Türk sanatkârlar elinde farklı bir havaya bürünerek zirveye ulaştığı, coğrafi, kültürel ve dönemsel koşulların hat sanatının yanında tezhip sanatında da etkili olduğu ortaya konmuştur. -------------------- Ta’lîk writing which has a guite significant role in the historical development of calligraphy, was born and developed in Iran and in a short time spread over to the other Islamic countries. From the 18th century on, ta’lîk, gained its most eminent form in the hands of Turkish calligraphers by being interpreted according to their own understanding and acclaim of art and in the 19th century, it reached the peak of its beauty with the emergence of the Turkish ta’lîk ecole and developments in celî writing. The spread of plate hanging tradition enabled many Works in celî ta’lîk writing to reach the present day. Süleymaniye Library which is considered as Turkey’s largest and world’s one of the largest manuscript libraries, offers a vast variety of issues in therms of academic research within the body of its collections. While there were many studies carried out relating to the plates in the library’s plates collection, the lack of any research focusing on ta’lîk plates has been effective in determining the subject of the thesis. In this study which is within the scope of master thesis, the ta’lîk plates in the Süleymaniye Library plates collection were catalogued by classifiying in therms of the artists, type of writing, texts, materials, technical and decorative features and they were evaluated as a result of the obtained data. With this evalution, it has been revealed that within the historical course of ta’lîk writing, it reached its peak point in the hands of the Turkish artists and geographical, cultural and periodical conditions have affected the art of calligraphy as well as the art of tezhip.