Bir düşünme gücü olarak sinema ve kuantum kültür ve estetiği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Radyo, Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NÜSRA ŞAHİN

Danışman: Rabia Vildan Eyigüngör

Özet:

Görelilik ve kuantum kuramları bilimsel düzlemde bir paradigma değişimine sebep olmuştu. Bu değişim sosyal bilimlerde ve insan bilimlerinde de etki göstermişti. Yeni Fizik'in buluşları ile çeşitli ilke ve olgular üzerinde tartışılmaya başlanmış ve alanlar arasındaki ortaklıklara dikkat çekilmişti. Kuantum estetiği, bu paradigma değişiminin ardından, çoğulcu bir sanat anlayışını temel alan bir hareket olarak 1990'lı yıllarda isimlendirilir. Modernizm'in Newton kültürüyle eşleştirildiği, post-modernizmin Newtonyen paradigmaya karşı çıkışı simgelediği durumda, kuantum kültür ve estetiğinin yeni paradigmaya karşılık geldiği kabul edilebilir. 1997 yılında kurulan Kuantum Estetiği Grubu, 1999'da elektronik ortamda "Quantum Aesthetics E-m@ilfesto" adlı bir manifesto yayınlar; sanatın, bilimdeki en ileri gelişmelerle etkileşim içerisinde, çok dilli ve çok kültürlü bir yapı olarak işlev görmesi gerektiğini öne sürer. Bu yolla yüzyıllardır süren disiplinler arası ayrımlaşma sancılarına, iki kültür çelişkisine sanat cephesinden bir öneri sunar. Grup üyeleri; bireyin kendi varoluşu üzerinde bütünlükçü bir yaklaşım sergilemesi gerektiğinden hareketle "birey-toplum", "insan-doğa", "parça-bütün", "madde-enerji" gibi eşliklerin benimsetilmesinin sanatın misyonu olduğunu temel alır. Bireyi ve toplumu açık birer sistem olarak kabul ederek, yaratıcılığa ve gerçekliğin çoğul yapısına dikkat çeker. Sanatın; bilgiyi yaratmada ve keşfetmede, toplumsal bazda bir öncü ve katalizör görevi olduğu da kuantum estetikçilerinin görüşleri arasındadır. Araştırmada, kuantum kültürünün genel hatları ilke ve olgular düzeyinde ele alınmış ve üç kültür içinde ortak kullanılabilecek kavramsal bir şema oluşturulmaya çalışılmıştır. Kuantum estetiği ve sanatının genel çerçevesi çizilmiş, daha önce bu alanda yapılmış çalışmalara ek olarak sinema sanatında kuantum kültür ve estetiğinin izleri irdelenmiştir. Bu irdelemenin amaca yönelik olarak yapılabilmesi için, varolan eleştiri yöntemlerinden yola çıkılarak "epistemolojik çözümleme" adı verilen bir çözümleme yöntemi ortaya konmuş, ve yöntemin işlevsel olduğu görülmüştür. Türkiye için yeni bir olgu olan kuantum estetiği ve sanatının tanıtımının yapılması da araştırmanın amaçları arasındadır. GENERAL KNOWLEDGE Name and Surname : Nüsra ŞAHİN Field : Communication Sciences Programme : Communication Sciences Dissertation Advisor : Assistant Professor Vildan İyigüngör Dissertation Type and Date : Master's Programme - May 2005 Keywords : Quantum Culture, Quantum Aesthetics, Quantum Art, Cinema, Epistemological Analysis SUMMARY Relativity and quantum theories caused a change of paradigm at the scientific level. This change influenced also the social sciences and human sciences. After the inventions of the New Physics, many principles and phenomena started to be discussed and the similarities between fields were accentuated. The quantum aesthetic was named in 1990's after this change of paradigm as a movement that takes as basis a pluralistic understanding of art. It may be considered at the current situation in which Modernism is paired with the Newtonian culture, postmodernism opposes to the Newtonian paradigm, that the quantum culture and aesthetics correspond to the new paradigm. The Quantum Aesthetics Group, which was found in 1997, proposed an aesthetic understanding in the direction of principles that were indicated in the named "Quantum Aesthetics E-m@ilfesto" they published in electronik environment in 1999. In this manner, it provides a proposal regarding the separation problems between the disciplines that continue since centuries and the conflict of two cultures. The group members expressed that parities such as "individual-society", "human-nature", "piece-whole", "matter-energy" basing on the requirement that the individual should adopt an integral approach towards its existence and emphasized the creative function of the individual and plural structure of the reality. The quantum aestheticians are also of the opinion that art is a pioneer and catalyst on social basis for creating and discovering science. In this study, general outlines of the quantum culture were explained on the plan of principles and phenomena and a general conceptual schema that may be used in common for three cultures was tried to be drawn. The general framework of the quantum aesthetics and art was drawn and further to studies that were made in this field, traces of quantum culture and aesthetic in the art of cinema were also examined. After an examination of existing criticism methods, an analysis method named "epistemological analysis" was also mentioned in order to carry out this analysis in accordance with the purpose. It is among the purposes of this study to present the quantum aesthetic and art, which is a new phenomenon in Turkey.