Ortaokul ve lise öğrencilerinin siber zorbalık tutum ve duyarlılıklarının drama metoduyla incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hasibe Özer

Danışman: CEM SEFA SÜTCÜ

Özet:

ORTAOKUL VE LİSE ÖĞRENCİLERİNİN SİBER ZORBALIK TUTUM VE DUYARLILIKLARININ DRAMA METODUYLA İNCELENMESİ Teknolojinin olumsuz etkilerinden biri olan siber zorbalık hızla yaygınlaşmakta ve zaman zaman tehlikeli sonuçlara neden olmaktadır. Siber zorbalık; bir birey ya da grup tarafından başkalarına zarar vermek niyetiyle kasıtlı, tekrarlı ve düşmanca davranışların bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak gerçekleştirilmesidir (Belsey, 2007). Siber zorbalık olaylarının etkilerini en aza indirmek, oluşmasını engellemek için önleyici ve müdahale edici program, uygulama ve projelere ihtiyaç bulunmaktadır. Bu araştırmanın genel amacı; eğitimde birçok alanda kullanılan ve çeşitli faydalar sağladığı bilinen drama metodunun, lise ve ortaokul öğrencilerinin siber zorbalık duyarlılık ve siber zorbalık tutumu üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma, 60’ı deney ve 25’i kontrol grubunda olmak üzere toplam 85 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Deney grubu öğrencilerine 16 saatlik siber zorbalık konulu drama eğitimi verilmiştir. Drama metodunun siber zorbalık duyarlılığına ve tutumuna olan etkisini ölçmek için; öğrencilere Siber Zorbalık Tutum Ölçeği, Siber Zorbalık Duyarlılık Ölçeği, drama eğitimi öncesinde ve sonrasında olmak üzere toplam iki kez uygulanmıştır. Bunların yanında “Siber Zorbalıkla Mücadele Formu” ile öğrencilerin siber zorbalıkla karşılaşması durumunda verecekleri tepkiler; “Facebook Gizlilik ve Güvenlik Ayarları İnceleme Formu” ile siber zorbalıktan korunmak için öğrencilerin facebook hesaplarının gizlilik ve güvenlik ayarlarında yaptıkları değişiklikler kontrol ve deney gruplarına göre karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; geliştirilen drama eğitimi, siber zorbalık duyarlılığını arttırmada ve siber zorbalığa olan meyilliği azaltmada lise öğrencileri üzerinde etkili olmazken; ortaokul öğrencileri üzerinde anlamlı derecede etkili olmuştur. Ayrıca drama eğitimi; öğrencilerin facebook dışında kullandıkları diğer uygulamaların gizlilik, güvenlik ayarlarını güçlendirmeleri ve siber zorbalık yaşamaları durumunda yetişkin yardımına başvurmaları konusunda faydalı olmuştur. Anahtar Kelimeler :Siber Zorbalık, Siber Zorbalık Duyarlılığı, Siber Zorbalık Tutumu, Drama ABSTRACT INVESTIGATION OF THE ATTITUDE AND SENSITIVITY OF SECONDARY AND HIGH SCHOOL STUDENTS TOWARDS CYBER BULLYING WITH DRAMA METHOD Cyberbullying spreads rapidly and sometimes causes dangerous results. Cyberbullying is realization of intentional, repetitive and hostile acts by a person or group, by using ICT with the aim of damaging somebody. It’s necessary to have preventive and intervening programs, implementations and projects to minimize the effects of the cyberbullying cases and prevent them. The purpose of this research is to analyze the effect of drama method on cyberbullying sensitivity and attitude of high and secondary-school students. The research has been with total number of 85 students, experimental (N=60) and control (N=25) groups Experimental group has been through a drama training about cyberbullying for 16 hours. To measure the training effect on cyberbullying sensitivity and attitude, Cyberbullying Attitude and Sensitivity Scales have been applied to the students before and after the training. In addition, the students’ responses being cyberbullied have been measured with “Cyberbullying Struggle Form”; the changes made in their Facebook accounts’ privacy and security settings to avoid from Cyberbullying have been measured with “Facebook Privacy and Security Settings Analysis Form” and both results have been compared as the experimental and control group. According to the obtained results, the drama training hasn’t been effective on increasing the cyberbullying sensitivity and decreasing the cyberbullying tendency of high school students, it has significant effects on the secondary school students’ results though. Besides, the training has been beneficial in students’ increasing the privacy and security settings of the applications apart from Facebook and their asking for adult help in case of being cyberbullied. Keywords : Cyberbullying, Cyberbullying Attitude, Cyberbullying Sensitivity, Drama