Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Göker İnan
Danışman: ERHAN AFYONCU
Özet:Hasan Esîrî, devri için meşhur fakat bugün için meçhul bir şahsiyettir. Kendisine Esîrî denmesi, 1683 II. Viyana Kuşatması sonrasındaki muharebelerin birinde esir düşüp yaklaĢık iki yıl kadar esaret hayatı yaĢamasından ileri gelmektedir. Hasan Esîrî, Osmanlı ordusunda muvazzaf olarak doğuda ve batıda çok sayıda sefere katılmıĢ, üst rütbeli paĢalar ve sadrazamlarla savaĢ lojistiği ve stratejisi hakkında mahfi görüĢmeler yapmıĢ ve fikirleri kabul görüp takdir toplamıĢtır. Bağdat ve Kıbrıs gibi büyük eyaletlerde defterdarlığı da vardır. Böylelikle Osmanlı coğrafyasının pek çok yerini gezmiĢ, gezip gördüğü bu yerlerde tuttuğu notlar, sonraki yıllarda “Mi’yârü’l-Düvel ve Misbârü’l- Milel” adındaki hacimli eserinde yer almıĢtır. Esaret yılları boyunca Latince, Yunanca ve Macarcayı öğrendiği bilinmektedir. Böylelikle yabancı dilde yazılan tarih ve coğrafya kitaplarından iktibaslar yaparak söz konusu eserini geniĢletme imkânı bulmuĢtur. Diğer taraftan ordu iĢleyiĢine vâkıf olan Esîrî’nin, tefessühe yüz tutan askerî düzene karĢı getirdiği ciddi eleĢtiriler her bakımdan dikkate değerdir. Biz bu tez çalıĢmamızda eserinden çıkardığımız bilgilerle Hasan Esîrî’nin biyografisini yazdık ve Mi’yârü’d-Düvel ve Misbârü’l-Milel’in metnini ortaya koyduk. Diğer taraftan eserde geçen önemli yerlerin ayrıntılı incelemesini yaptık.. ABSTRACT Hasan Esîrî, a famous man of his time, is an obscure name today. His moniker Esîrî is due to his two-year captivity life following his enslavement in one of the battles following the second siege of Vienna, 1683. As an official in the Ottoman army, Hasan Esîrî participated in many expeditions in the East and the West, took part in secret meetings with high ranking pashas and grand viziers about strategy and logistics of war, and his ideas were both accepted and appreciated. He also served as defterdar in such great provinces as Baghdad and Cyprus. Thus he had the chance to travel in many parts of the Ottoman realm, and the notes he took during his travels would later be gathered in his voluminous work called “Mi’yâr al-Duwal wa Misbâr al-Milal.” He is known to have learnt Latin, Greek, and Hungarian during his captivity years. He thus had the chance to develop his work by recourse to historical and geographical works in these languages. On the other hand, remarkable in every aspect are the serious criticisms that Esîrî, with the intimate knowledge he had on military matters, has directed to the order that seemed to turn riotous. In this thesis we have written the biography of Hasan Esîrî based on the information derived from his work, and established the text of his Mi’yâr al-Duwal wa Misbâr al-Milal. We have also made a close analysis of the important sections of the Mi’yâr al-Duwal.