YAKIN DÖNEM İSLAMCI DERGİLERDE MİLLET VE ÜMMET KAVRAMLARI: MİLLİ GENÇLİK DERGİSİ ÖRNEĞİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YUNUS ÖZTÜRK

Danışman: HALİL AYDINALP

Özet:

Bu çalışma 1963-1979 yılları arasında Milli Türk Talebe Birliği’nin çıkarmış olduğu Milli Gençlik dergisinde geçen “millet” ve “ümmet” kavramlarına yüklenen anlamlardaki değişimi ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaca binaen dergi üzerinde etkili olan İslamcılık düşüncesi ve MTTB’nin geçirmiş olduğu evreler genel hatlarıyla özetlenmiştir. İslamcılık düşüncesinin ve MTTB’nin dönemin şartları gereği geçirdiği değişim ve dönüşümler göz önüne alınarak, bu değişim ve dönüşümlerin dergideki söyleme nasıl etki ettiği ortaya konmaya çalışılmıştır. Söylemde meydana gelen değişimler de “millet” ve “ümmet” kavramlarına yüklenen anlamların çeşitlenmesine ve farklılaşmasına sebep olmuştur. Bu çeşitlilik incelendiğinde çeşitli unsurları içerisinde barındıran millet kavramının bir taraftan dini yönü ağır basan bir anlam dairesi içerisinde kullanıldığı diğer taraftan ise ırk, kan ve soy bağına dayalı ögelerin ön planda olduğu bir anlam dairesinde kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu anlamlardan ilki İslamcıların birliğe ve dergiye hâkim olduğu dönemde görülürken ikincisi ise 1960 darbesi sonrası sol grupların hakimiyeti altındayken görülmektedir. -------------------- The present study aims to demonstrate the changes in the meanings of “nation” and “ummah” used in National Youth journal published by Unity of National Turkish Student (UNTS) between 1963-1979. For this purpose, the idea of Islamism and UNTS’s phases effecting the journal’s attitude have been generally summarized. Taking the changes and transformations of Islamism and UNTS according to the conditions of the era into consideration, it has been tried to reveal how these changes and transformations effect the narration, the dissection and the analyses approach in and of the journal. The mentioned discourse change has led to the differentiation of the meanings of “nation” “ummah”. When this diversity is examined, it has been found that the concept of nation, which contains various elements, has been used in a meaningful circle of religious aspect and on the other hand, it has been used in a meaning circle in which the elements based on race, blood and lineage are at the forefront. The first of these meanings is seen in the period that the Islamists dominated the unity and the journal, while the second one is seen under the dominance of the left groups after the 1960 coup.