Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MEHLİKA KARAGÖZOĞLU ASLIYÜKSEK
Danışman: Kemalettin Kuzucu
Özet:Dijital kültür, “bilgisayar, İnternet ve akıllı cep telefonlarıyla hızlanmış bilgi iletişiminin bir sonucu olarak ortaya çıkan yeni yaşam biçimi ve bu yaşam biçiminin ürettiği maddi ve manevi değerler bütünü” olarak tanımlanabilir. Dijital kültür, teknoloji ile ilgili birçok sahayı etkilediği gibi Kütüphanecilik disiplinini de etkilemektedir. Dijital kültürün İstanbul’daki üniversite kütüphanelerine etkilerini araştırmayı ve kütüphane çalışanlarının dijital kültürle ilişkisini bilgi teknolojileri ve sosyal medya bağlamında toplumsal ve meslekî olarak incelemeyi amaçlayan bu tez çalışması, dört bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde dijital kültür, kavramsal ve tarihsel olarak ele alınmış ve kavramın Bilgi ve Belge Yönetimi alanı ile ilişkisi irdelenmiştir. İkinci bölümde dijital kültür ve dijitalleşmenin kütüphane ve bilgi hizmetlerine etkisi, kütüphanelerin örgüt yapısına, temel unsurlarına, teknik hizmetlere ve kullanıcı hizmetlerine izdüşümleri bakımından ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, 2015 yılı Nisan ayı itibariyle İstanbul’da bulunan toplam kırk yedi üniversite kütüphanesine ilişkin durum ortaya konmuştur. Dördüncü bölümde, İstanbul’daki üniversite kütüphanelerinde çalışan meslek elemanlarının dijital kültüre ilişkin sosyal ve meslekî tutumlarını ortaya çıkarmak amacıyla insan odaklı bir inceleme yapılmıştır. Çalışma, betimsel tarama modelinde desenlenmiş ve araştırmanın evreni, İstanbul’daki üniversite kütüphanelerinde çalışan meslek elemanları olarak belirlenmiştir. Çalışmada, İstanbul’daki üniversite kütüphanesi çalışanlarının teknoloji ve dijital kültür algılarının nasıl şekillendiği sorusuna cevap aranmıştır. Katılımcıların cinsiyetleri, yaşları, eğitim durumları, mezun oldukları üniversite ve bölüm, mezun oldukları yıl, meslekî deneyimleri, bilgisayar, İnternet ve sosyal medya kullanımları da göz önünde bulundurularak karşılaştırmalara gidilmiş; bu değişkenlere göre farklı gruplara mensup meslek elemanlarının aynı sorulara verdikleri cevaplar incelenmiştir. Araştırma sonunda, dijital kültür ortamında hizmet veren üniversite kütüphanesi çalışanlarının dijital kültüre ilişkin sosyal ve meslekî tutumlarının söz konusu değişkenlere bağlı olarak farklılık gösterdiği ortaya çıkmıştır. ABSTRACT Digital culture can be described as “a new lifestyle that is the result of data communication, which has been accelerated by computer technology, the internet and smart phones, as well as being a set of moral and material values generated by this life style.” Digital culture not only influences many areas related to technology, but also has an impact on librarianship. This study is based on research into the effects of digital culture on the university libraries in Istanbul and a social and professional analysis of the relationship of librarians with digital culture in the context of information technologies and social media. This study is composed of four chapters: In the first chapter, digital culture is discussed with a conceptual and historical approach; the relationship of the concept with Information and Records Management is examined. In the second chapter, digital culture and the effect of digitalization on library and information services are discussed from the aspect of the influence this culture has on libraries, the organizational structure, key elements, technical services and user services. In the third chapter, the situation of forty-seven university libraries in Istanbul as of April, 2015 is presented. In the fourth chapter, a people-oriented analysis is made in order to examine the social and professional attitudes of librarians in Istanbul university libraries towards digital culture. The study has been determined by a descriptive survey model and the scope of the research is limited to members of the profession working in the Istanbul university libraries. This research investigates the question of how the perception of technology and culture of professionals working in the university libraries in Istanbul has been shaped. Comparisons are performed according to gender, age, educational background, profession in the university, graduation year, professional experience and Internet and social media consumption habits of the participants. The answers of professionals from different groups to a questionnaire are analysed according to these parameters. According to the results of this study, the social and professional attitudes of librarians working in university libraries that serve the digital cultural environment can be seen to vary across the aforementioned parameters.