Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Reyhan Semiz
Danışman: AYŞE ESRA ŞAHYAR
Özet:GENEL BİLGİLER Adı ve Soyadı : Reyhan SEMİZ Anabilim Dalı : Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı : Hadis Tez Danışmanı : Doç. Dr. Ayşe Esra ŞAHYAR Tez Türü ve Tarihi : Yüksek Lisans – Ağustos 2019 Anahtar Kelimeler : Kadın, Cehennem, Sadaka, İstiğfar, Lanet, Nankörlük ÖZET İslam ve kadın üzerine yapılan bazı araştırmalarda kadınlarla ilgili bir takım hadislere dayanarak, İslam’ın kadına bakışına dair olumsuz sonuçlara ulaşılırken; İslam’da kadının değeri ve önemi ile ilgili nassların önemli bir yekün tuttuğunu dikkate alan araştırmalarda ise İslam’da kadın erkek eşdeğerliliği bulunduğu belirtilerek ilk okumada bu sava aykırı görünen rivâyetleri reddetme yoluna gidilmiştir. Bu çalışmada da metni bu anlamda problemli gibi gözüken “cehennem halkının çoğunu kadınların oluşturduğuna” dair hadis değerlendirilmiştir. Söz konusu hadisin Kütüb-i Sitte, Mâlik b. Enes’in Muvatta’ı Ahmed b. Hanbel’in Müsned’i ve Darimî’nin Sünen’inden tahrîci ardından da sened ve metin tenkîdi yapılmıştır. Son olarak da rivâyetin muhtevası incelenmiş ve söz konusu rivâyetin senedine ve metnine yönelik itirazlar değerlendirilmiştir. “Cehennem halkının çoğunu kadınların oluşturduğuna” dair rivâyetin sened ve metin açısından sahîh olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Muhteva, Hz. Peygamber’in muhatabı olduğu kadınları, çokça işledikleri ve cehenneme gitmelerine sebep olabilecek davranışlara karşı uyarması ve onlara bazı tavsiyelerde bulunması ile ilgilidir. Hadisin metninden hareketle, kadın olmanın cehenneme gitme sebebi olması yönünde bir cinsiyet ayrımcılığı sonucuna ulaşılamaz. Hadisin metninde belirtilen, cehennemlik olmaya sebep teşkil eden günahlar kadın-erkek herkes için geçerlidir. Nitekim cennetliklerin çoğunun kadın olduğu yönünde de bir takım değerlendirmeler olduğu dikkate alındığında, hadisin kadınlara yönelik terhib ağırlıklı bir vaazın dili ve üslubu ile ilgili olduğu sonucuna ulaşılabilir. İÇİNDEKİLER GENEL BİLGİLER I ÖZET I GENERAL KNOWLEDGE III ABSTRACT III ÖNSÖZ V İÇİNDEKİLER VI KISALTMALAR IX GİRİŞ KONU, METOD VE KAYNAKLAR I.KONU 2 II.METOD 4 III.KAYNAKLAR 5 BİRİNCİ BÖLÜM RİVÂYETİN TAHRÎCİ, SENED VE METİN TENKÎDİ I.TAHRÎC 8 A.Abdullah b. Mes’ûd Rivâyetleri 9 1. Ahmed b. Hanbel’in Müsned’inde Geçen Rivâyetler 9 a. A’meş ve Mansûr Rivâyeti 9 b.Hakem Rivâyeti 10 2.Dârimî’nin es-Sünen’inde Geçen Rivâyet 10 B. Ebû Hüreyre Rivâyetleri 11 1. Ahmed b. Hanbel’in Müsned’inde Geçen Rivâyet 11 2. Müslim’in es-Sahîh’inde Geçen Rivâyet 13 3. Tirmizî’nin es-Sünen’inde Geçen Rivâyet 14 C.Abdullah b. Abbâs Rivâyetleri 14 1.Mâlik b. Enes’in el-Muvatta’ında Geçen Rivâyet 14 2. Buhârî’nin el-Câmi‘u’s-sahîh’inde Geçen Rivâyetler 15 a. Abdullah b. Mesleme Rivâyeti 16 b. Abdullah b. Yusuf Rivâyeti 17 3.Müslim’in es-Sahîh’inde Geçen Rivâyet 18 4. Nesâî’nin es-Sünen’inde Geçen Rivâyet 19 D.Abdullah b. Ömer Rivâyetleri 20 1. Ahmed b. Hanbel’in Müsned’inde Geçen Rivâyet 20 2. Müslim’in es-Sahîh’inde Geçen Rivâyet 20 3. İbn Mâce’nin es-Sünen’inde Geçen Rivâyet 21 E.Ebû Saîd el-Hudrî Rivâyetleri 22 1. Buhârî’nin el-Câmi‘u’s-sahîh’inde Geçen Rivâyetler 22 a. Saîd b. Ebî Meryem’in Birinci Rivâyeti 22 b. Saîd b. Ebî Meryem’in İkinci Rivâyeti 23 2. Müslim’in es-Sahîh’inde Geçen Rivâyet 24 F.Abdullah b. Mes’ûd'un Hanımı Zeyneb Rivâyetleri 25 1. Ahmed b. Hanbel’in Müsned’inde Geçen Rivâyet 25 2. Tirmizî’nin es-Sünen’ inde Geçen Rivâyet 26 II. SENED TENKÎDİ 27 A.ABDULLAH B. MES’ÛD TARİKLERİNİN SENED TENKÎDİ 27 1.Abdullah b. Mes’ûd Tariklerinin Râvîleri 27 a.Ortak Râvîler 27 b.Ahmed b. Hanbel İsnâdları 29 c.Dârimî’nin İsnadı 29 2.Abdullah b. Mes’ûd Tariklerinin İsnâd Şeması 30 3.Abdullah b. Mes’ûd Rivâyetlerinin Değerlendirilmesi 30 B.EBÛ HÜREYRE TARİKLERİNİN SENED TENKÎDİ 32 1. Ebû Hüreyre Tariklerinin Râvîleri 32 a.Ahmed b. Hanbel’in İsnâdı 32 b.Müslim’in İsnâdı 33 c.Tirmizî’nin İsnâdı 34 2.Ebû Hüreyre Tariklerinin İsnâd Şeması 36 3.Ebû Hüreyre Rivâyetlerinin Değerlendirilmesi 36 C.ABDULLAH B. ABBÂS TARİKLERİNİN SENED TENKÎDİ 39 1.Abdullah b. Abbâs Tariklerinin Râvîleri 39 a.Ortak Râvîler 39 b. Mâlik b. Enes’in İsnâdı 39 c. Buhârî’nin İsnâdları 39 d.Müslim’in İsnâdı 40 e.Nesâî’nin İsnâdı 41 2.Abdullah b. Abbâs Tariklerinin İsnâd Şeması 41 3.Abdullah b. Abbâs Rivâyetlerinin Değerlendirilmesi 42 D.ABDULLAH B. ÖMER TARİKLERİNİN SENED TENKÎDİ 45 1.Abdullah b. Ömer Tariklerinin Râvîleri 45 a.Ortak Râvîler 45 b.Ahmed b. Hanbel’in İsnâdı 45 c.Müslim’in İsnâdı 46 d.İbn Mâce İsnâdı 46 2.Abdullah b. Ömer Tariklerinin İsnâd Şeması 46 3.Abdullah b. Ömer Rivâyetlerinin Değerlendirilmesi 46 E.EBÛ SAÎD EL-HUDRÎ TARİKLERİNİN SENED TENKÎDİ 48 1.Ebû Saîd el-Hudrî Tariklerinin Râvîleri 48 a.Ortak Râviler 49 b.Buhârî’nin isnâdları 49 c.Müslim’in İsnâdı 49 2.Ebû Saîd el-Hudrî Tariklerinin İsnâd Şeması 49 3.Ebû Saîd el-Hudrî Rivâyetlerinin Değerlendirilmesi 50 F.ABDULLAH B. MES’ÛD'UN HANIMI ZEYNEB TARİKLERİNİN SENED TENKÎDİ 51 1. Abdullah b. Mes’ûd'un Hanımı Zeyneb Tariklerinin Râvîleri 51 a.Ortak Râviler 51 b.Ahmed b. Hanbel’in İsnâdı 51 c. Tirmizî’nin İsnâdı 52 2.Abdullah b. Mes’ûd'un Hanımı Zeyneb Tariklerinin İsnâd Şeması 52 3.Abdullah b. Mes’ûd'un Hanımı Zeyneb Rivâyetlerinin Değerlendirilmesi 52 G.GENEL İSNÂD ŞEMASI 56 III. METİN TENKÎDİ 57 A.Abdullah b. Mes’ûd Rivâyetlerinin Metin Değerlendirmesi 57 B.Ebû Hüreyre Rivâyetlerinin Metin Değerlendirmesi 60 C.Abdullah b. Abbâs Rivâyetlerinin Metin Değerlendirmesi 63 D.Abdullah b. Ömer Rivâyetlerinin Metin Değerlendirmesi 69 E.Ebû Saîd el-Hudrî Rivâyetlerinin Değerlendirilmesi 71 F.Abdullah b. Mes’ûd’un Hanımı Zeyneb Rivâyetlerinin Değerlendirilmesi 74 İKİNCİ BÖLÜM RİVÂYETİN MUHTEVA DEĞERLENDİRMESİ I.Peygamberin Bilgi Kaynakları Bağlamında Haberin Muhtevası 78 II.Ödül Ve Ceza Bağlamında Kur’an Ve Sünnette Kadın 81 III.Cehennemin Çoğunluğunu Kadınların Oluşturmasının Anlamı 86 A.Hadisin Söylenme Ortamı 87 B.Hadisin Söylenme Sebebi 88 C.Cinsiyet Bağlamında Değerlendirilmesi 90 D. Hadiste Yer Alan Sayısal Çokluğun Anlamı 94 IV.Cehennemin Çoğunluğunu Kadınların Oluşturmasının Sebepleri 96 A.Lanet Etmek 96 B.Nankörlük 99 V.Peygamberin Kadınlara Tavsiyeleri 100 A.Sadaka Vermek 101 B.İstiğfar Etmek 103 SONUÇ 104 KAYNAKÇA 109 -------------------- GENERAL KNOWLEDGE Name and Surname : Reyhan SEMİZ Department : Basic İslamic Sciences Programme : Hadith Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Ayşe Esra ŞAHYAR Degree Awarded and Date : Master – August 2019 Keywords :Woman, Hell, Charity, Repentance, Damn, Ingratitude ABSTRACT Some studies on Islam and women have found negative conclusions about Islam's view of women based on several hadiths related to women; In the researches that take into account the verses from the Quran and hadith's importance, and stated that men and women are equivalent in Islam. At first reading, this assertion appears contrary to the rumors that denied. In this study, the hadith evaluated which seems problematic in this sense is "Women constitute the majority of hell". Mentioned hadith evaluated according to Kütüb-i Sitte, Malik b. Enes's Muvatta, Ahmed b. Hanbel's Musned and Darimî's Sunen. Aforementioned sources are taken reference and according to them no doubt the fact of pieces of information, especially review is made on the reliability of the Hadith narrator's conveyed us deep knowledge and in the light of the various criteria has been studied to determine whether a text is authentic. Finally, examined the content of the rumor and objections to the text that the aforementioned hadith evaluated. It has been concluded that the rumor that "women constitute the majority of hell" is authentic when taking into account the reliability of the Hadith narrator's conveyed us deep knowledge and in the light of the various criteria has been studied to determine whether the text is authentic. The content of the aforementioned hadith is about the Excellency Prophet's warning of women because of a good many committed behaviors and which may lead to their actions and cause to go to hell and gave some recommendations. Based on the text of the hadith, can not conclude of gender discrimination in the direction that being a woman is the reason for going to hell. The sins mentioned in the hadith's text, which cause to go to hell, apply to everyone, male and female. As a matter of fact, considering that there are also some assessments that most of the heavenly are women, it can be concluded that the hadith is intended for frightening-weighted style sermon for women.