Avrupa Birliği’nin ortak tarım politikası kapsamında uyum sürecindeki Türk tarımında sübvansiyonlar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ali Durmaz

Danışman: MUZAFFER DARTAN

Özet:

Kuraklık, küresel iklim değişikliği, biyoçeşitliliğin bozulması gibi nedenlerle artan gıda yetersizliği, günümüz dünyasında 821 milyondan fazla insanın yetersiz beslenme sorunu, 90 milyondan fazla çocuğun tehlikeli derecede zayıflık yaşamasına ve her yıl binlerce kişinin yoksulluğa bağlı nedenlerle ölmesine neden olmaktadır. Beslenme ihtiyacının insanoğlunun en önemli ve hayati ihtiyacı olması her ülkenin tarımsal üretime özel bir önem vermesine yol açmaktadır. Bu önemin farkında olan Avrupa ülkeleri günümüzde Avrupa Birliği (AB) olarak adlandırılan ekonomik ve siyasi entegrasyon hareketini başlatırken tarım sektörüne yönelik politikaları Ortak Tarım Politikaları (OTP) adı altında diğer tüm ekonomik faaliyetlerden ayrı bir politika alanı olarak ele almışlardır. Bu önemine istinaden AB’nin başlangıcından itibaren yaptığı bütçe harcamalarının ortalama olarak yarısından fazlası daima bu politikalara ayrılmıştır. AB’nin tarıma sağladığı bu korumacı ayrıcalık zaman içerisinde AB üyesi İspanya gibi birçok ülkeyi tarımsal üretim alanında dünyanın sayılı ülkeleri haline getirirken Polonya gibi yapısal sorunları çok fazla olan yeni üye ülkelerin de yapısal dönüşüm geçirerek tarımsal üretim ve verimliliklerini artırmasını sağlamıştır. Geçmişten bu yana dünyanın sayılı tarım ülkelerinden birisi olan Türkiye’de 1930’lardan itibaren tarım sektörünü destekleyen politikalar uygulamasına karşın değişen dünya koşulları ve 2000’lerde kronikleşen yapısal sorunlarına bağlı olarak ihracatçı kimliğini kaybetme noktasına gelmiştir. Yapılan araştırmalar, Türk tarımının destekleme politikalarına rağmen gerilediğini buna karşın İspanya, Polonya, Litvanya, Letonya, Bulgaristan gibi ülkelerin ise OTP kaynakları ve reformları sayesinde tarımsal alanda önemli ilerlemeler kaydettiğini ortaya koymaktadır. Türk tarımının gerileme yaşadığı günümüzde AB üyeliğinin Türk tarımına önemli kazanımlar sağlayacağı düşünülmektedir. Ancak öte yandan AB tarafı ise Türk tarımının OTP için ağır yüklere yol açacağını düşünerek bu noktada çekinceli hareket etmektedir. Bu araştırmada AB’nin en önemli ortak politikalarından birisi olan OTP ve Türkiye’deki mevcut tarımsal destekleme politikaları ile AB’nin OTP kapsamında İspanya ve Polonya’ya sağladığı tarımsal desteklerin etkileri incelenmiştir. Araştırma hipotezlerinde Türkiye’nin tarımda korumacı olup olmadığı, Türkiye’nin uyguladığı tarımsal desteklerin İspanya ve Polonya’ya sağlanan OTP destekleriyle kıyaslaması, Türkiye’nin üyeliğinin AB’ye bir ek yük getirip getirmeyeceği ve Türkiye’nin AB gıda güvenliğine ekstra bir katkı sağlayıp sağlamayacağı yönünde sorgulamalar yapılmıştır. Araştırmada Türkiye için veriler ilgili bakanlıklar ve resmi kurumların yayın ve raporlarından derlenirken Polonya ve İspanya ile ilgili veriler ise AB’nin ilgili kurumlarının yayın ve raporlarından derlenmiştir. Elde edilen verilerin tablo ve grafiklere dayalı olarak karşılaştırması yapılarak sonuçlara ulaşılmıştır. Bu araştırmada elde edilen bulgular, Türk tarımının ileri sürüldüğü ölçüde desteklenmediğini, sektöre sağlanan tarımsal desteklerin OTP kapsamında İspanya ve Polonya tarımına sağlanan desteklerin çok altında olduğunu ortaya koymaktadır. Bunun yanında AB’nin üyelere sağladığı OTP desteklerinin Türkiye’nin bütçeden tarıma ayırdığı desteklere göre çok yüksek olduğu ve AB üyeliği durumunda Türkiye’nin OTP’ye ek bir yük getirmeyeceği görülmektedir. Son olarak ise AB standartlarına göre çok daha düşük desteklemelerle hala dünyanın en önemli tarım ülkelerinden birisi olma özelliğini koruyan Türkiye’nin İspanya, Polonya gibi ülkelerin tarımına sağlanan kaynaklara kavuşması durumunda AB tarım arz güvenliği için en önemli ülkelerden birisi olabileceğini söylemek mümkündür. -------------------- Drought, global climate change, the increase in inadequacy of nutrition because of such reasons like degradation of bio diversity, the problem of malnutrition of more than 821 million people in today’s World have caused children, more than 90 million, to experience dangerous weakness and the death of thousands of people due to the reasons of poverty every year . As the most and essential need for humanbeing, Nutrition has caused the countries to attach particular importance to agricultural production. The European Countries,aware of this importance, deal with the policy toward agricultural sector under the name of Common Agricultural Policy , a policy area apart from all the other economic activities ,when initiating the economic and political integration movement called Europion Union (EU) today. Referring to this importance the EU has always allocated fund from the half of the bugdget,for these policies from the beginning. This protective policy of EU for agriculture, has provided the new member countries, which have too much structural problems like Poland, to increase agricultural output and productivity by having structural transformation, while it has made many EU member countries like Spain one of the few countries in the World,in the area of agricultural production. As one of the few agriculture countries of World from the history, Turkey has came to a losing point for exporting country identity, depending on the change of World conditions and the structural problems which have became chronic in 2000s, despite the practices of policies supporting the agriculture sector from 1930s. Reserches have revealed the Turkish Agriculture stands back despite the supportive policies, however, the countries like Spain,Lithuania, Latvia, Bulgaria have made majör progress in the area of agriculture thanks to the source of CAP(Common Agricultural Policy) and their reforms. It has been thought that EU membership will make important achievements to Turkish Agriculture. However, on the other side EU acts hesitatingly thinking the Turkish agriculture will give heavy-duty to CAP. In this research, it has been studied on the most important policies of EU called CAP and the effects of the agriculture supports the EU has provided to Spain and Poland as part of CAP with the existing agricultural supports in Turkey. On the hypothesis of research, It has been examined if Turkey is protectionist in agriculture or not the membership of Turkey will bring heavy duty to EU or not, Turkey will contribute to EU food safety or not, and the agricultural supports ,which Turkey performs, are enough campared to the CAP supports for Spain and Poland. İn the research, the data related to Poland and Spain has been compiled from the publishings and reports of relevant institutions of EU while it has been compiled from the publishings and reports of relevant ministry and government agencies for Turkey. It has been concluded by making comparisons of the obtained datas based on charts and graphics. Findings, obtained from this study have revealed that the Turkish Agriculture isn’t supported as it is claimed, the Agricultural supports provided for the sector are for below the funds which the CAP intends for Spain and Poland. Besides, it has been seen that, the CAP supports, EU provides to the members are a lot more than the supports Turkey provides for the Agriculture and the membership of Turkey brings no special heavy duty to CAP. Consequently, It is possible to say that Turkey, which is one of the most important agriculture country in the World although there is far less support compared to EU standarts. Will be one of the most significant countries for the EU agriculture security of supply if it reaches the funds of the countries like Spain and Poland which are supported for agriculture.