Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GİZEM YILDIRIM
Danışman: Yaşar Serhat Yaşgül
Özet:Günümüzde ülkelerin sosyo-ekonomik üstünlüğünü belirleyen temel faktörlerden en önemlisi teknolojidir. Dünyada ekonomik bütünleşme seviyesinin artması, serbest piyasa ekonomisinin küresel ölçekte etkisini arttırması, uluslararası boyutta finansal ve ticari faaliyetlerin serbestleşmesinin hızlanmasıyla birlikte çok uluslu şirketlerin önemi hızla artmıştır. Çok uluslu şirketler, dünyada yürüttükleri faaliyetler ile küresel anlamda teknoloji transferinin ana kaynağını oluşturmuşlardır. Ülke ekonomileri, dünyada küreselleşme sürecine bağlı olarak yaşanan değişimlerin ve gelişmelerin etkisiyle, çok uluslu şirketlerin yönlendirdiği teknoloji transferi kanallarından etkilenmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 1990 sonrası çok uluslu şirketlerin teknoloji transferi politikalarının nasıl şekillendiğini incelemek ve çok uluslu şirketlerin Türkiye'de teknoloji transferi üzerindeki etkileri bağlamında ülke ekonomisine yansımalarını ortaya koymaktır. Bu çalışmanın sonucunda, çok uluslu şirketlerin gerçekleştirdiği teknoloji transferinden Türkiye'nin yeterli faydayı sağlayamadığı ve çok uluslu şirketlerin teknoloji transferi politikalarını kendi çıkarlarını gözetir bir nitelikte uyguladığı ve uyarladığı ortaya konulmuştur. Bugün küresel dünya düzeninde teknolojinin üretimi çoğunlukla çok uluslu şirketlerin kontrolü altındadır. Türkiye'nin teknoloji transferinden daha çok kazanım elde edebilmesi ve ülke kalkınmasına yansıtılabilmesi için rasyonel bilim ve teknoloji politikalarının oluşturulması, ülkeye gelen teknolojinin özümsenmesi, Ar-Ge faaliyetleri ile birlikte geliştirilmesi, gelen yatırımların teknolojik yenilik getirecek nitelikte olması, eğitim ve hukuk gibi sosyal alanlarda yapısal dönüşümleri sağlayacak düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. -------------------- Nowadays, the most important factor determining the socio-economic superiority of countries is technology. The importance of multinational companies has increased rapidly with the increase of economic integration in the world, the increasing impact of free market economy on a global scale and the accelerating liberalization in international trade and financial activities. Multinational corporations have been the main source of technology transfer globally with the activities they carry out in the world. The economies of the countries are affected by the technology transfer channels guided by multinational corporations, with the influence of the changes and developments in the world due to the globalization process. The aim of this study is to examine how the technology transfer policies of multinational companies were formed after 1990 in Turkey and to demonstrate the effects of technology transfer by multinational companies on Turkey's national economy. As a result of this study, it is revealed that Turkey could not provide adequate benefit from the technology transfer carried out by multinational companies and multinational corporations have implemented and adapted their technology transfer's policies according to their own priorities. Today, the production of technology in global world order is mostly under the control of multinational corporations. The creation of rational science and technology policies, the absorption of technology that comes to the country, the arrangements to provide structural transformations in social areas such as education and law, technological innovation and the development of technology with R&D activities are necessary in order for Turkey to get more gains from technology transfer and to be reflected in the development of the country.