Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yusuf Keskin
Danışman: CEMİL ÖZTÜRK
Özet:Bu araştırmada, Türkiye’de sosyal bilgiler öğretim programlarında “değerler eğitimi”nin tarihsel gelişiminin ve -yayınlanan son iki program esas alınarak- bugünkü durumunun ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada nitel ve nicel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda, Türkiye’de II. Meşrutiyet’ten günümüze kadar yayınlanmış olan sosyal bilgiler öğretim programlarında açık veya gizli şekilde yer alan “değerler” analiz edilmiştir. Bu nedenle tarihsel yöntem içinde yer alan belge incelemesi (doküman analizi) tekniğine başvurulmuştur. Nicel boyutta ise survey yöntemi içinde yer alan genel tarama modeli kullanılmıştır. Bu boyutta veri toplama araçları anket ve 1998 ve 2004 yıllarında yayınlanmış son iki sosyal bilgiler programı esas alınarak geliştirilen ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerine yönelik Değerler Eğitimi Ölçeği’dir. Geliştirilen bu ölçeğin geçerlik ve güvenirliği yüksektir. II. Meşrutiyet’ten günümüze kadar yayınlanmış olan sosyal bilgiler öğretim programlarında doğrudan ve dolaylı yer verilen değerlerin analizi neticesinde ulaşılan genel bazı sonuçlar şunlardır: Sosyal bilgiler öğretim programlarında doğrudan veya dolaylı, az ya da çok değerlere yer verildiği tespit edilmiştir. Bu değerlerde dönemlere göre farklılıklar görülmekle birlikte ortak olan nokta; değerlerin ve değerler eğitiminin tüm programlarda önemli görüldüğüdür. Sosyal bilgiler öğretim programlarının hemen hemen tamamında ahlâk ve karakter eğitimine vurgu yapılmıştır. Tüm programlarda ortak olarak vurgu yapılan ana değerler dayanışma/yardımlaşma, duyarlılık, bağımsızlık ve sorumluluktur. “Değerler Eğitimi Ölçeği”nin 2005 ve 2006 yıllarında gerçekleştirilen iki uygulamasına ait genel sonuçlar ise şöyledir: Her iki uygulamada da kızların değerlere sahip olma düzeyleri erkeklerden daha yüksektir. Ailenin sosyo-ekonomik düzeyi arttıkça öğrencilerin değerlere yönelik puanları da artmaktadır. Her iki program -ilköğretim beşinci sınıf düzeyinde- değerleri öğrencilere aynı düzeyde kazandırmaktadırlar. ABSTRACT In this research it is intended to introduce the historical development of “values education” in social studies curriculum and -by being predicated on the last two published programs- its present state at Turkey. For this purpose qualitative and quantitative research methods are used together. In the study, “values” that occurs explicitly or implicitly in social studies curriculums, which have been published from Second Constitutional Period up to now at Turkey, are analyzed qualitatively. So technique of document analysis that can be found in historical method is used. At the quantitative dimension general survey model is employed. Questionnaire technique and Values Education Scale which is developed by being predicated on last two social studies curriculums that have been published between the years of 1998 and 2004 are used as data collection instruments. This scale is high in validity and reliability. As a result of analyze of values that are in social studies curriculums which have been published from Second Constitutional Period up to now, the following results are founded: It is stated that values are used as direct or indirect and few or much. These values can differ as to periods but importance of values and values education in all curriculums can be seen in common. Moral and character education is emphasized almost in all social studies curriculums. Main values that are emphasized in all curriculums in common are solidarity/mutual-aid, sensitivity, independency and responsibility. The overall findings of two applications of “Values Education Scale” in 2005 and 2006 are in the following: Girl’s level of owning values are higher than boy’s in both application. The higher socio-economic level of family the higher value points pupils get. Both curriculums-at the level of fifth class- instruct the values to pupils at the same level.