Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DUYGU SÜRER
Danışman: Sibel Özel
Özet:İÇİNDEKİLER Sayfa No. KISALTMALAR......................................................................................... iii İÇİNDEKİLER............................................................................................. v GİRİŞ........................................................................................................... 1 BİRİNCİ BÖLÜM YABANCI KAVRAMI VE TÜRLERİ § 1. YABANCI............................................................................................ 5 I. Tanım........................................................................................................ 5 II. Yabancı Türleri........................................................................................ 7 A. BİR VEYA DAHA FAZLA DEVLETİN VATANDAŞI OLAN YABANCILAR........................................................................................... 7 B. BİR TANESİ TÜRK VATANDAŞLIĞI OLAN VE BİRDEN FAZLA VATANDAŞLIĞI OLAN YABANCILAR................................... 8 C. VATANSIZLAR......................................................................... 9 D. MÜLTECİLER............................................................................ 9 E. GÖÇMENLER............................................................................. 10 F. AZINLIKLAR.............................................................................. 10 İKİNCİ BÖLÜM TARİH İÇİNDE MÜLKİYET KAVRAMI VE YABANCILARIN MÜLKİYET HAKKI I. TARİH İÇİNDE TAŞINMAZ MÜLKİYETİ KAVRAMININ VE YABANCILARIN TAŞINMAZ MAL EDİNME HAKKININ GELİŞİMİ..................................................................................................... 12 II. ESKİ ÇAĞLARDA MÜLKİYET KAVRAMI........................................ 14 A. ESKİ YUNAN’DA MÜLKİYET KAVRAMI............................. 14 B. ROMA’DA MÜLKİYET KAVRAMI......................................... 15 III. İSLAM TOPLUMLARINDA MÜLKİYET KAVRAMI VE TAŞINMAZ MÜLKİYETİ SAHİBİ KİŞİLER.................................................................. 16 IV. ORTA ÇAĞDAN GÜNÜMÜZE MÜLKİYET KAVRAMI VE YABANCILARIN TAŞINMAZ MÜLKİYET HAKKI.............................. 17 vi ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ULUSLARARASI HUKUKTA YABANCILARIN MÜLKİYET HAKKINDAN YARARLANMA MESELESİNİN ELE ALINIŞI I. GENEL KURALLAR AÇISINDAN......................................................... 19 II. MÜLKİYET HAKKININ İNSAN HAKLARI BOYUTUYLA MİLLETLERARASI HUKUKTA DÜZENLENMESİ BAKIMINDAN.... 19 III. MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELERDE............................................ 21 IV. AVRUPA BİRLİĞİ ÜYE ÜLKELERİ VE DİĞER BAZI ÜLKELERİN UYGULAMALARI............................................................... 22 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TÜRK HUKUKUNDA YABANCILARIN TAŞINMAZ MÜLKİYETİ HAKKI §1. TÜRK HUKUKUNDA CUMHURİYETİN İLK YILLARINA KADAR YABANCILARIN TAŞINMAZ MAL MÜLKİYET HAKKI..... 33 I. 1284 SAFER KANUNU YÜRÜRLÜĞE GİRENE KADAR GEÇEN SÜREÇ............................................................................... 33 II. 7 SAFER 1284 TARİHLİ “TEBA’YI ECNEBİYENİN EMLAKE MUTASARRIF OLMALARI HAKKINDA KANUN” (SAFER KANUNU) VE GETİRDİĞİ YENİ DÜZEN.................... 35 III. 21 ŞUBAT 1298 TARİHLİ “ECANİBİN HAKKI İSTİMLAKİ KANUNUNUN BİRİNCİ MADDESİNDE İSTİSNA OLUNAN EŞHASIN EMLAK VE ARAZİSİNE MAHSUS KANUN”........................................................................................... 37 IV. LOZAN ANTLAŞMASI İLE DÜZENLENEN YENİ DURUM. 38 V. LOZAN ANTLAŞMASINA EK “İKAMET VE SELAHİYETİ ADLİYE HAKKINDA MUKAVELENAME”................................. 39 VI. 3 MART 1340 (1924) TARİH VE 431 SAYILI “HİLAFETİN İLGASINA VE HANEDANI OSMANİNİN TÜRKİYE CUMHURİYETİ MEMALİKİ HARİCİNE ÇIKARILMASINA DAİR KANUN”............................................................................... 40 §2. TÜRK HUKUKUNDA CUMHURİYETİN İLANINDAN GÜNÜMÜZE KADAR YABANCI GERÇEK KİŞİLERİN TAŞINMAZ MAL EDİNMELERİ............................................................. 42 I. TÜRK ANAYASALARINDA MÜLKİYET HAKKI................ 43 A. 1876 Kanuni Esasi........................................................................ 43 B. 1921 Anayasası............................................................................. 43 C. 1924 Anayasası............................................................................. 44 vii D. 1961 Anayasası............................................................................. 45 E. 1982 Anayasası.............................................................................. 46 II. 2003 YILINDAN ÖNCE YÜRÜRLÜĞÜ SONA EREN KANUNLAR..................................................................................... 46 A. Lozan’da Aktolunan Affı Umumiye Beyanname ve Protokolünde Mevzubahis Yüz Elli Kişilik Listede İsimleri Muharrer Eşhasın Türkiye Tabiiyetinden İskatı Hakkında Kanun............................... 46 B. 21 Mayıs 1928 Tarih ve 1312 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu.......................................................................................................... 48 §3. GÜNÜMÜZDE GEÇERLİ OLAN DÜZENLEME.................... 50 I. 1982 Anayasası............................................................................. 50 II. Türk Medeni Kanunu................................................................... 51 III. Tapu Kanunu............................................................................... 53 A. Yabancıların Taşınmaz Edinimi................................................... 57 1) Karşılıklılık .................................................................................. 57 a) Karşılıklılık Türleri........................................................... 59 i) Kanuni karşılıklılık............................................................ 59 ii) Siyasi (ahdi) karşılıklılık................................................... 60 iii) Fiili karşılıklılık............................................................... 61 b)Eski ve Yeni Düzenlemeye Göre Karşılıklılık................... 61 i) 4916 sayılı kanunla yapılan düzenlemenin karşılıklılık koşulu bakımından etkisi.................................... 61 ii) 5444 sayılı kanunla getirilen yeni düzenlemenin karşılıklılık koşulu bakımından etkisi................................... 66 iii)Karşılıklılık bulunmaması durumu ve yasal sınırlamalar içinde kalan yerler................................................................. 68 c) Karşılıklılık Koşulunun Bazı Temel Noktalar Karşısındaki Durumu............................................................ 70 i) Karşılıklılık koşulunun anayasa karşısındaki durumu............................................................................ 70 ii) Karşılıklılık koşulunun uluslararası hukuk karşısındaki durumu.................................................. 71 iii) Karşılıklılık koşulunun insan hakları karşısındaki durumu...................................................................... 71 d) Karşılıklılık Koşulunun Uygulanmasında İstisnalar......... 72 i) Vatansızlar................................................................. 72 ii) Mülteciler.................................................................. 73 iii) Devletin Durumu....................................................... 75 2) Kanuni Sınırlayıcı Hükümler........................................................ 75 a) Köy Kanununun yürürlükten kaldırılan 87. maddesi....... 76 b) Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu.................................................................................. 77 i) Askeri Yasak Bölgeler....................................................... 78 viii ii) Güvenlik Bölgeleri............................................................ 82 c) Mukabele Bilmisil Kanunu............................................... 85 d) Türk Vatandaşlığı Kanunu............................................... 89 i) Türk vatandaşlığının iptali................................................ 89 ii) Türk vatandaşlığından çıkarma........................................ 91 e) Özel Öğretim Kurumları Kanunu..................................... 92 f) 21 Şubat 1298 Tarihli “Ecanibin Hakkı İstimlaki Kanununun Birinci Maddesinde İstisna Olunan Eşhasın Emlak ve Arazisine Mahsus Kanunun Tapu Kanununun Yürürlüğü Sona Eren 35/1 Maddesindeki (değişiklik Öncesi 35. maddesi) Kanuni Sınırlamalardan Sayıldığı Görüşü.................................................................................. 93 B. Taşınmaz Üzerinde Miras Hakkı.................................................. 94 1) 4916 Sayılı Kanun Uyarınca Taşınmaz Üzerinde Miras Hakkı.......................................................................... 94 a) Kanuni Miras Yolu ile İntikalde Karşılıklılık Aranması.. 94 b) Tasfiye Usulü................................................................... 95 c) Kanuni Miras Konusunda Karşılıklılığın Hangi Tarihe Göre Belirleneceği.......................................... 97 2) 5444 Sayılı Kanun Uyarınca Taşınmaz Üzerinde Miras Hakkı.......................................................................... 97 C. Sınırlı Ayni Haklar Konusunda Yabancıların Durumu............... 100 D. Taşınmaz Rehni Konusunda Yabancıların Durumu..................... 103 E. Yabancı Şirketlerin Türkiye’de Taşınmaz Mal Edinimi.............. 104 F. Yabancıların Edindikleri Taşınmazlara İlişkin Olarak Getirilen Kullanım ve Büyüklük Sınırlamaları................................ 105 G. Yabancıların Taşınmaz Edinebilecekleri Alanlara İlişkin Çeşitli Özel Sınırlamalar.................................................................. 110 H. Getirilen Kurallara Aykırı Kullanımlara İlişkin Yaptırım........... 113 I. Askeri Makamlara İletilmesi Gereken Uygunluk Sorusu Konusunda Yeni Düzenleme............................................................ 114 J. Yabancı Gerçek Kişilerin Türkiye’de Taşınmaz Mal Edinmelerine İlişkin Olarak Yürürlüğe Giren Sınırlayıcı Hükümlere Getirilmiş Olan İstisnalar............................................. 115 ix 1) Türk Vatandaşlığı Kanunu........................................................... 115 2) Turizmi Teşvik Kanunu............................................................... 119 SONUÇ........................................................................................................ 122 KAYNAKÇA............................................................................................... 126