Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Göksu Özmen
Danışman: ÖZKAN ZÜLFÜOĞLU
Özet:Türkiye, 1980 sonrası serbest piyasa ekonomisine geçmesiyle birlikte, belirli dönemlerde krizlerle karşı karşıya kalmıştır. Yaşanan krizlerin temel nedenleri, yüksek bütçe açıkları, artan dış borç, bankacılık sisteminin kırılgan yapıda olması, kurda yaşanan dengesizlikler olarak sıralanabilir. Söz konusu krizlere çözüm olması amacıyla da her dönem vergi politikalarına başvurulmuştur. Türkiye’nin 1994, 2000-2001 krizlerinde sıkı maliye politikası uygulanırken, 2008-2009 krizleri ve 2018 ekonomik daralmasında genişletici maliye politikası uygulanmıştır. Genel olarak kriz dönemlerinde, tüketim vergilerine (KDV, ÖTV ve Gümrük Vergileri) yönelik düzenlemelere ağırlık verildiği görülmüştür. Bu durum, vergi yükünde adaletsizlikleri beraberinde getirmiştir ve istatistiki veriler bu bulguyu desteklemektedir. Çalışmada, kriz dönemlerinde uygulanan vergi politikalarının mükelleflerin, vergi yükleri (emek geliri-sermaye geliri) üzerindeki etkisi incelenmiştir. Enflasyon dönemlerinde uygulanan vergi politikalarının, emek geliri üzerindeki vergi yükünü arttırdığı görülmüştür. Durgunluk dönemlerinde ise üretimi arttırmak için vergi indirimleri yapılsa da sermaye geliri üzerindeki vergi yükünün azalmadığı, emek geliri üzerindeki vergi yükünün de düşük oranda azaldığı görülmüştür. Bunların yanında her kriz döneminde, emek ve sermaye geliri elde edenlerin katlandığı vergi yükü arasındaki makasın açıldığı görülmüştür. Çalışmada, bu durumun nedenleri irdelenmiş ve çözüm önerileri sıralanmıştır. Türkiye’de yaşanan krizler, vergi yükünün değişiminde temel belirleyici olarak karşımıza çıkmaktadır. -------------------- Turkey, with switching to the free market economy after 1980, was confronted with crises in certain periods. The main reasons of the crises can be listed as high budget deficits, increasing external debt, fragile banking system and exchange rate imbalances. In order to provide solutions to these crises, tax policies have been used in every period. Tight fiscal policy implemented in 1994 and 2000-2001 crises in Turkey, on the other hand, during the 2008-2009 crisis and economic recession in 2018 expansionary fiscal policy was implemented. Generally, during the crisis periods, it was observed that the regulations on excise duties (VAT, SCT and Customs Duties) were emphasized. This situation brought about injustices in tax burden and statistical data support this. In this study, the effect of tax policies applied on tax burdens (labor income-capital income) of taxpayers is examined. It was observed that the tax policies implemented during inflation periods increased the tax burden on labor income. In the recession periods, although tax reductions were made to increase production, it was observed that the tax burden on capital income did not decrease and the tax burden on labor income decreased at low rate. Additionally, it was observed that the gap between the tax burden of labor and capital earners was increased in every crisis period. In this study, the reasons of this case are examined and solution proposals are listed. The crises in Turkey, as the main determinant of changes in the tax burden emerges.