Doğu Karadeniz projesi (DOKAP) illerinin sürdürülebilirlik performanslarının TOPSIS yöntemi ile incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AHMET SEFA BİR

Danışman: ÖZGÜR ÇAKIR

Özet:

Bu çalışma Doğu Karadeniz Projesi kapsamında yer alan illerin sürdürülebilirlik performanslarının incelenmesi ve ekonomik, çevresel ve sosyal alt boyutlarda sürdürülebilirlik performanslarının kıyaslanması amacıyla hazırlanmıştır. Sürdürülebilir kalkınma düşüncesi, ülkelerin sosyal ve ekonomik gelişme hedeflerinde ortak paydayı sürdürülebilirlik olarak belirlemektedir. Geleceğe yönelik olan bu hedeflerin tutturulması adına kentsel sürdürülebilirlik kavramı her geçen gün önem kazanmaktadır. Bu çalışmada Doğu Karadeniz Projesi kapsamında yer alan dokuz il; Artvin, Bayburt Giresun, Tokat, Ordu, Rize, Samsun, Trabzon, Gümüşhane kentlerinin sosyal, ekonomik ve çevre boyutlarında sürdürülebilirlik performansları incelenmiştir. Dokuz il, üç boyutta, toplamda 52 gösterge ile analiz edilmiştir. Analiz yöntemi olarak çok kriterli karar verme metotlarından bir tanesi olan TOPSIS metodu kullanılmıştır. Üç boyuta eşit ağırlıklar verilmiştir. İllerin ayrıca her boyut için ayrı ayrı sürdürülebilirlik analizi yapılmış ve sonuçlar karşılaştırılmıştır. Çalışma sonucunda DOKAP illerinin performans sıralaması yapılmıştır. Rize ilinin mevcut göstergelerle ve ağırlıklarla performansının en iyi il olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca her boyut için yapılan analiz sonuçları ile, elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır. Sosyal boyutta Samsun, ekonomik boyutta Rize ve çevre boyutunda Tokat'ın en iyi performansa sahip olduğu tespit edilmiştir. Sürdürülebilirlik sıralamasında ağırlıklandırmanın ve ekonomik göstergelerin sonuçlara yüksek oranda etki ettiği saptanmıştır. ABSTRACT SUSTAINABILITY PERFORMANCE ANALYSIS OF EAST BLACK SEA PROJECT (DOKAP) CITIES BY USING TOPSIS METHOD This study is designed to examine the sustainability performances of the East Black Sea Project (DOKAP) cities and to compare the sustainability performances of cites in economic, environmental and social sub-dimensions. Sustainable development determines sustainability as a common ground in countries' social and economic development goals. The concept of urban sustainability gains importance every day in order to achieve these goals for the future. In this study, nine provinces within the scope of East BlackSea Project; Artvin, Bayburt Giresun, Tokat, Ordu, Rize, Samsun, Trabzon, Gümüşhane Sustainability performances of cities have been examined in social, economic and environmental dimensions. Nine provinces were analyzed with a total of 52 indicators in three dimensions. The TOPSIS method which is the one of multi-criteria decision making methods has been used for the analysis. Equal weights are given to the three dimensions. Sustainability analysis for each dimension was also conducted for the provinces and the results were compared. As a result of the study, the performance ranking of DOKAP cities was made. It has been determined that Rize has the best performance with the current indicators and weights. In addition, the results of analysis for each dimension were compared with the results obtained. Samsun in the social dimension, Rize in the economic dimension and Tokat in the environmental dimension have the best performance. It has been determined that weighting in the order of sustainability and economic indicators have a high impact on the results.